Een volledige samenvatting van alle info van de slides en lessen 'coachen'. Met deze samenvatting is het niet meer nodig ook een powerpoint af te drukken, alles staat ook hierin geordend.
Samenvatting coachen
Inhoud
1. Coachen.......................................................................................................................................................................2
1.1 Het begrip coachen................................................................................................................................................2
1.2 Probleemgericht vs oplossingsgericht...................................................................................................................2
1.3 Geschiedenis van het oplossingsgericht werken...................................................................................................2
1.4 Mythes over oplossingsgericht werken.................................................................................................................3
1.5 Oplossingsgericht werken=meer dan techniek......................................................................................................3
1.6 Wat werkt volgens onderzoekers..........................................................................................................................4
2. Het Brugs model..........................................................................................................................................................4
2.1 Uitgangspunten.....................................................................................................................................................4
2.2 Brugse flowchart....................................................................................................................................................5
3. Aannames binnen oplossingsgericht werken..............................................................................................................6
4. Emotioneel klimaat & emoties..................................................................................................................................11
5. Veranderen................................................................................................................................................................13
5.1 Gewoontes..........................................................................................................................................................13
5.2 Terug naar oud gedrag/terugval..........................................................................................................................14
6. Coachingsgesprek......................................................................................................................................................15
6.1 Tweesporendenken.............................................................................................................................................15
6.2 Eigenschappen en attitudes van de coach...........................................................................................................15
6.3 Joinen.................................................................................................................................................................. 15
6.4 Complimenteren..................................................................................................................................................16
6.5 Digitaal coachen..................................................................................................................................................16
7. Oplossingsgerichtheid...............................................................................................................................................17
7.1 Oplossingsgerichte taal........................................................................................................................................17
7.2 Vragen voor een ander soort dialoog..................................................................................................................18
7.3 Doelen................................................................................................................................................................. 19
7.4 Context verhelderen............................................................................................................................................20
7.5 Uitzonderingen....................................................................................................................................................20
8. Samenwerkingsrelaties..............................................................................................................................................20
8.1 De vrijblijvende samenwerkingsrelatie................................................................................................................20
8.2 De zoekende samenwerkingsrelatie....................................................................................................................21
8.3 De consulterende samenwerkingsrelatie............................................................................................................24
8.4 De co-experten samenwerkingsrelatie................................................................................................................25
, 1. Coachen
1.1 Het begrip coachen
Coachee empoweren om op eigen kracht te veranderen
Zelfgekozen doelen: werk & leven
≠ counselen: coachee specifiek, bepaald doel ipv ruimer probleem
Proces dat mensen voorwaarts helpt door ondersteuning in
o Onderzoeken huidige situatie
o Onderzoeken nieuwe mogelijkheden (keuzevrijheid)
o Stellen van doelen
o Nemen van actie ∴ bereiken doelen (resources/hulpbronnen) à andere mensen/binnen de coachee
o Wegnemen weerstand (motiveren)
Niet:
o Kletsen: gericht verhelderen situatie, doelen,… dmv doorvragen, concretiseren, confronteren,
structureren
o Trainen: trainer=expert; leert ander iets door voordoen of instructies – coach focust op leerproces
coachee (leert meer van wat die al weet zonder te weten)
o Counselen: counselen= gericht inzicht zz & situatie – coachen: gericht gedrag & verandering (niet per
se weten oorzaak probleem voor oplossing)
1.2 Probleemgericht vs oplossingsgericht
Probleemgericht
Probleemgericht werken
Probleemoplossende structuur:
Gebaseerd op medisch model: diagnosticeren à behandelen (=uitzoeken wat aan de hand voor geholpen
kan w)
Noodzakelijk verband probleem – oplossing
Structuur probleemgericht werken
Beschrijving probleem – probleemanalyse – bedenken interventies – interventies uitvoeren – evaluatie &
vervolgcontract
Vb. iemand die rouwt rouwtherapie nodig – wat wil ik niet wat wil ik wel
Oplossingsgericht
kunst voeren nuttige gesprekken waarin
o Hoop ↗
o Creativiteit ↗
o Gevoel competentie ↗
o Volgende stappen duidelijk w
4 thema’s binnen oplossingsgericht werken
o Wat wil cliënt zelf ( ≠ wat gaat niet goed)
o Hoe ziet gewenste situatie eruit? Vb. ik pieker
max 5 min./dag
o Wat werkt (itt wat belemmert) Vb. waren er
momenten waarop geen last?
o Kleine stappen voorwaarts (itt drastische
oplossingen)
Structuur oplossingsgericht werken
o Beschrijven probleem (kort)
o Ontwikkelen duidelijk geformuleerde doelen
o Exploreren uitzondering
o Feedback aan einde sessie
o Evaluatie
P: verledengericht – wat gaat fout – inzicht & begrip belangrijk voor verandering – hulpbronnen aanreiken –
fouten zoeken – wie schuldig?
O: toekomstgericht – wat gaat goed – inzicht & begrip tijdens & na verandering – hulpbronnen al beschikbaar –
oplossingen creëren – wat kan ik veranderen
1.3 Geschiedenis van het oplossingsgericht werken
1959
1930 1978
Mental Research Institute (Palo 1982
Milton Erickson (Palo Alto Alto groep) USA Brief family therapy center Europa: eroep Korzyybski
groep) Bateson-Watzlawick,... De Schazer - Kim Berg instituut onstaan in Brugge
(Brugs model - Isebaert)
hypnotherapie - vertrouwen Observeren schizofrenen & Observatie achter one-way
gesprekken opnemen om te screen: wat werkt in therapie? Vestigingen Be, Nl, Fr, Zwits
oplossingen in de mens bestuderen
, Vernieuwingsbeweging: probleemgericht à oplossingsgericht
Grondbeginselen: Steve De Shazer & Insoo Kim Berg
o Als het werkt, laat het dan zo.
o Als iets ooit effect had, doe het dan vaker.
o Als het niet werkt, doe dan iets anders.
o Verandering is constant en onvermijdelijk.
o De toekomst is onderhandelbaar en wordt geschapen.
o Kleine oplossingen kunnen tot grote veranderingen leiden.
o Problemen en oplossingen zijn niet altijd direct aan elkaar gerelateerd.
o Stel cliënten vragen, maar vertel ze niet wat ze moeten doen.
o Geef complimenten!
1.4 Mythes over oplossingsgericht werken
“Er wordt niet gepraat over probleem”:
o Probleem=nuttig, vertelt iets over motivatie coachee + geeft mogelijkheden last erkennen (à
verbinding)
“Ik hoor dat je zoon agressief wordt als hem iets ontzegd wordt, dan scheldt en gooit hij met
dingen”
o Probleem concretiseren à makkelijker tot uitzondering komen
“Reageert hij altijd met schelden en gooien? Wanneer minder agressief?”
o Probleem maakt duidelijk wat coachee niet wilt à wat dan wel?
“Hoe wil je dat hij reageert als iets ontzegt wordt? Hoe zal je dit zien? Heb je dat al beetje
gezien, wat dan?”
o Krijgen aanwijzingen over soort taal die coachee gebruikt à helpt oplossingsgerichte taal introduceren
“mijn zoon is agressief” à “mijn zoon gedraagt zich agressief”: Op gedrag kun je greep hebben,
op ‘zijn’ niet
Welk gedrag wil je ↑ zien? Hoe ziet leven eruit waarbij tevreden gedrag zoon? Wat dan ↑/↓?
Welk + vers voor u?
“Coach geeft de oplossingen”
o Coachee beschikt over oplossingen in zz à duurzamer want afgestemd op coachee
o “Coach kent oplossingen, weet wat goed is & werkt” à klopt niet, iedereen uniek
o Doel: toegang tot oplossingen vrij maken + faciliteren aanwenden eigen hulpbronnen
“Oplossingsgericht moet kortdurend zijn”
o Uitgangspunt= niet lager samenwerken dan nodig
o Doel ≠ kort maar niet langer dan nodig
“Oplossingsgericht werken is voor positivo’s”
o Zien niet in alles positieve
o Keuren niet alles goed: veiligheid/welzijn in gevaar à bespreken
“Vanuit niet-wetende houding weet hulpverlener niets”
o Coach kent procedures voor efficiënte coaching (tot werkbare hulpvraag komen, hulpbronnen
opsporen,..)
o Coach kent niet visie, oplossingen, doelen, unieke kijk,… van coachee
“Dé oplossing en hét doel bestaan”
o Doelen kunnen veranderen door nieuwe omstandigheden/ervaringen, kunnen op nieuwe manier
bereikt w, blijken toch minder belangrijk,…
o Wel: stappen zetten in gewenste richting – af en toe checken of juiste richting – wat is nu
eerstvolgende stap
o “Wat kan volgende doenbare stap zijn voor de op dit moment juiste richting? Wie kan helpen? Welke
hulp reeds gebruikt? Hoeveel vertrouwen al? Wat nodig ↑ vertrouwen
“Oplossingsgericht werken is probleemoplossend werken”
o Zoeken niet naar hoe problemen oplossen, wel naar hoe ziet leven eruit wanneer opgelost, waar wil je
naartoe?
“Bij oplossingsbericht werken wordt niet gewerkt met emoties”
o Emoties=nuttige boodschappers wat coachee wil/niet wil, wat wil behouden, wat in de plaats wil
o Negatieve/onaangename emoties kunnen helpen naast last
o Positieve emoties motiveren om stappen te zetten
o Negatieve emoties kunnen verandering faciliteren
“Oplossingsgericht werken is gewoon techniek, weinig mirakelvraag & schaalvraag”
o Technieken zullen niet werken zonder juiste basishouding coach
o Technieken pas werkzaam als: op eigen manier gebruiken – afgestemd op cliënt & context – op juiste
moment
1.5 Oplossingsgericht werken=meer dan techniek
Met enkel de technieken kom je er niet
Installeren en behouden van een kwaliteitsvolle hulpverleningsrelatie (vertrouwen en begrip) is essentieel
(oa gesprekstechnieken)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lori3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
