De kernvragen van studiehandleiding overheidsfinanciën 2022/2023 worden allemaal beantwoord (Hogeschool van Amsterdam, Bestuurskunde, 1e jaar). Daarnaast worden er theorieën en begrippen uit het boek toegelicht. Het is dus een beknopte samenvatting van het boek en de hoorcolleges.
Totale Samenvatting Fiscaliteit en Overheid 2023/2024 met Werkgroep Antwoorden
Alles voor dit studieboek (22)
Geschreven voor
Hogeschool van Amsterdam (HvA)
Bestuurskunde
Overheidsfinanciën
Alle documenten voor dit vak (2)
Verkoper
Volgen
daniquehesp
Voorbeeld van de inhoud
Opleiding Bestuurskunde, 2022/2023
Overheidsfinanciën
Kernvragen & theorieën
Thema 1; economie en overheidsfinanciën
- Wat is economie?
o Economie gaat over de keuzes die mensen maken, gegeven een beperkte hoeveelheid
middelen.
o Markteconomie: de onzichtbare hand zorgt voor optimale verdeling van welvaart (vraag
& aanbod)
o Budgeteconomie: plannen en afspraken zorgen voor een verdeling van welvaart
(collectieve voorzieningen en bij crisis of politieke wensen)
- Wat verstaan we onder overheidsfinanciën?
o Deelgebied van de economie dat zich bezighoudt met de manier waarop de overheid
omgaat met geld.
- Waarom bemoeit de overheid zich met de economie?
o Vanwege marktfalen:
Collectieve goederen
Externe effecten
Monopolies
o Vanwege politieke motieven
Paternalisme (bemoeigoederen)
Inkomensongelijkheid
o Vanwege financieel-economische motieven
Recessie/crisis
Onevenredig hoge uitvoeringskosten
- Wat zijn de drie functies van overheidsingrijpen?
o Stabilisatie: zorgen voor duurzame ontwikkeling en dempen conjunctuur
o Allocatie: zorgen voor evenwichtige samenstelling van productie/consumptie
o Verdeling: beleid gericht op redelijke inkomensverdeling
- Welke beleidsinstrumenten kan de overheid inzetten?
o Wortel via uitgaven en inkomsten
o Zweep via wet- en regelgeving
o Preek via voorlichting
- Wat is de gewenste omvang van de overheidsbemoeienis?
o Collectieve uitgavenquote = overheidsuitgaven / bbp x 100
Stijgt door:
Opbouw verzorgingsstaat
Meer onderwijsparticipatie
Meer zorgkosten
, Achterblijvende economische groei
Daalt door:
Hogere arbeidsparticipatie van vrouwen
Loonmatiging
Minder hoge uitkeringen
Bezuinigingen in het onderwijs
Privatisering
Minder militaire dreiging
o Collectieve lastenquote = totale lasten / bbp x 100
o Links georiënteerd:
Keynesiaanse begrotingsvisie (lenen mag)
Voorkeur grotere rol overheid, minder van de markt
Meer uitgaven sociale zekerheid en onderwijs
o Rechts georiënteerd:
Klassieke = liberale begrotingsvisie (lenen mag niet)
Voorkeur marktwerking = kleinere rol overheid
Meer uitgaven defensie en justitie
Thema 2; politieke en rationele besluitvorming
- Hoe komen beslissingen over overheidsingrijpen in de economie tot stand?
o Budgetmechanisme; het besluitvormingsproces waarbij wordt vastgesteld welke taken
de overheid uitvoert, wat dat mag kosten en hoe het wordt betaald.
o Prijsmechanisme; proces waarbij vraag en aanbod op elkaar reageren (marktsector)
o Stemprocedures
Beslissen met eenvoudige meerderheid
Beslissen met gekwalificeerde meerderheid (bij wijziging grondwet)
Unanimiteitsregel (soms bij Europese unie)
- Welke partijen spelen een belangrijke rol bij budgetmechanisme?
o Parlement
Stemt over voorstellen
Stemmenmaximalisatie = zo veel mogelijk stemmen willen
Risico; angst voor stemmenverlies, bijziende kiezers
o Minister van Financiën
Zorgt ervoor dat de totale uitgaven binnen de grenzen blijft
o Ambtenaren
Voeren het beleid uit
Politici en ambtenaren zijn afhankelijk van elkaar
Risico: budgetmaximalisatie = zo veel mogelijk voor eigen doel willen (ambtenaar
van onderwijs wil liever meer geld voor onderwijs dan voor milieu)
o Centraal Plan Bureau
CPB analyseert verkiezingsprogramma’s
Partijen zijn dit niet verplicht te doen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniquehesp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
