PSYCHOLOGIE SAMENVATTING
PSYCHOLOGIE DEEL VAN DIEST
Inleiding
Wat is psychologie?
Sceptisme:
- ‘soft science’
- Teveel verschillende theorieën
Dualisme: lichaam vs geest: GNK vaak teveel focus op lichaam
Psychologie = wetenschap waar gedrag wordt bestudeerd en gebruikt om interne processen te
begrijpen die aan basis liggen van het gedrag
→ Empirisch toetsen of theorie klopt
Voorlopers van de psychologie
Oudheid
Plato: tabula rasa: geboren met niets in geheugen, dan dingen opschrijven
Socrates: vogelkooi: herinneren ~ vogel vangen
→ Adhv rede ipv observatie
Waarom psychologie zo’n recente wetenschap?
- Complexiteit
- Mens is uniek: mens ~ god, mag je niet onderzoeken
Ontwikkelingen die psycho mogelijk maakten
- Toename belang wetenschap
- Ontwikkelingen filosofie
- Darwin en evolutietheorie
Toename belang wetenschap
Middeleeuwen: kerk heel centraal
→ Weinig nieuwe kennis
→ Vooral geloof
→ Mens naar evenbeeld God: mag je niet onderzoeken
Reformatie
→ Wetenschappelijke revolutie: universiteiten, boekdrukkunst
→ Copernicus: heliocentrisme: mensen niet langer middelpunt
Vanaf 18E E
→ Enorme groei wetenschap en techniek
→ Exact-wetenschappelijke methode
1
,Ontwikkelingen in de filosofie
Plato & Katholieke kerk: dualisme: lichaam vs geest
Descartes
→ Rationalisme
Rede > observatie
Onafh denken van de Grieken terug op de voorgrond
→ Nativisme: sommige kennis is aangeboren
→ Dualistisch interactionisme: integratie van geest en lichaam
→ Lichaam = machine die je kan bestuderen
Empirisme (Engeland)
→ Reactie tegen het rationalisme
→ Observatie is noodzakelijk
→ Geest komt tot stand via sensorische processen (tabula rasa) (geest kan je bestuderen)
→ Hobbes en Locke
→ Associationisme: 2 dingen tegelijk ervaren -> associatie -> kennis
→ Lichaam én geest = machine
Darwin en evolutietheorie
→ Belang van toeval
→ Genetische variatie + natuurlijke selectie
→ Survival of the fittest
Mens ~ accidentje van de natuur
Belang voor psychologie:
Dieren kunnen ons iets leren over de mens
Mens onderhevig aan natuurwetten
Wetenschappelijke methode: systematische observatie, documentatie, hypothesen
De eerste scholen van de psychologie
Europa
1) Wundt en het structuralisme
2) Binet en de toegepaste psychologie
3) Freud en het onbewuste
VS
1) Functionalisme
2) Behaviorisme
3) Cognitieve psychologie
1e school: Wundt en het structuralisme
In VS verdergezet door Titchener
Onderzoek naar bewustzijn
Elk complex proces -> combinatie van elementaire componenten
3 basisvragen
- Wat zijn de basiselementen
- Hoe worden ze gecombineerd
- Wanneer worden ze gecombineerd
2e school: Binet en toegepaste psychologie
Psychologie naar aanleiding van praktische vraag
- Intelligentietest: eerst: schedelafmetingen, dan: gedicht vanbuiten leren
- Oplossingen zoeken voor praktisch probleem
- ↔ fundamenteel onderzoek: weten om te weten
3e school: Freud en het onbewuste
→ Psycho-analyse
→ Ervaringen die verdrongen zijn veroorzaken klachten in het heden
Naar boven brengen door vrije associatie
Hoe functioneert iets?
Vooral toegepast: problemen uit dagelijks leven oplossen door hun onderzoek
Vb. Hawthrone-experimenten: productiviteit verhogen.
William James
→ Nadruk op gedrag, introspectie
→ Psycho moet nuttig, toepasbaar zijn
→ Verzet tegen structuralisme: bewustzijn is dynamisch, kan je niet opdelen in componenten
2e school: behaviorisme
Beperken tot wat je objectief kan observeren
Belang van gedrag, gedrag direct observeerbaar
Reactie op structuralisme: afzetten tegen introspectie
Reactie op functionalisme: studie van de geest is onmogelijk: interne processen kan je niet objectief
bestuderen.
Watson
→ Studie beperkt tot direct observeerbaar gedrag
→ Ontkennen bestaan geest niet maar geest is onbestudeerbaar
→ Veel leeronderzoek: S-R: Stimulus-Reactie (Skinner-box)
Belang van experimenteel onderzoek + systematische observatie
Bestaat nog steeds maar beperkter + verruimd (neurowetenschappen)
3e school: cognitieve psychologie
Eerst: homunculus
Met komst computer: besef: hersenen ~ thermostaat (geen homunculus nodig), je hebt feedback
mechanismen
Psychologie vandaag?
- Integratie van de verschillende scholen
- Neurowetenschappen
- Biopsychosociaal model
Verschillende psychologische aspecten
- Emotie
- Leergeschiedenis
- Perceptie
- Oplossingsvaardigheden
- Sociaal-cultureel aspect: mensen beïnvloed door omgeving, groep, cultuur
Mensen: neiging om continu te vergelijken met mensen rond je
Onderzoeksmethoden in de psychologie
- Beschrijvend onderzoek
- Correlationeel onderzoek
- Experimenteel onderzoek
Beschrijvend onderzoek
Naturalistische observatie = systematische observatie van gedrag in natuurlijke context
Nut: evidentie, levendig beeld
Gevaar: mensen die weten dat ze geobserveerd worden, passen gedrag aan.
Via vragenlijsten:
→ Gevaar: resultaten afhankelijk van ondervraagde
→ Niet noodzakelijk weergave van realiteit
Via interviews:
→ Gevaar: vertekening door sociale wenselijkheid
Opiniepeiling
→ Gevaar: representativiteit, sociale wenselijkheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneingelbrecht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.