College aantekeningen
Les 1 praktische psychofarmacologie: Inleiding
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Slides, notities uit de les en uit de lesopnames van vorig jaar
[Meer zien]Voorbeeld 8 van de 46 pagina's
Voorbeeld 8 van de 46 pagina's
In winkelwagen3 beoordelingen
Door: vhuget • 7 jaar geleden
Door: dorienvd • 8 jaar geleden
Door: yasminabellen • 7 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Praktische psychofarmacologieInhoudsopgave
Overzicht cursus........................................................................... 1
Inleiding DEEL 1: Anatomie en functie van de hersenen ............... 1
1. Hersenen .............................................................................................. 1
1.1 Cerebrum (telencephalon) .................................................................. 2
1.2 Diencephalon .................................................................................. 10
1.3 Hersenstam (mesencephalon, pons, verlengde merg) ........................... 11
1.4 Cerebellum ..................................................................................... 12
2. Ruggenmerg ....................................................................................... 12
2.1 Sensibel systeem voor zintuigelijke waarnemingen .............................. 12
2.2 Motorisch systeem voor beweging ..................................................... 14
2.3 Limbisch systeem voor emotioneel gedrag .......................................... 16
2.4 Nucleus accumbens of ventral striatum .............................................. 16
Inleiding DEEL 2: Neurotransmissie............................................ 17
1. Klassieke neurotransmissie.................................................................... 17
1.1 Zenuwcel-zenuwcel/effectorcel communicatie: ................................. 19
2.Neurotransmissie ene neuromodulatie ..................................................... 25
2.1 Farmacologische aangrijpingspunten: ................................................ 25
2.2 Retrograde neurotransmissie (e.g. NO, endocannabinoïden) .................. 25
2.3 Extrasynaptische neurotransmissie .................................................... 27
Inleiding DEEL 3: Aangrijpingspunten voor psychofarmaca ........ 28
1. Receptoren ......................................................................................... 28
1.1 Diversiteit van GPCR signaaltransductie .............................................. 30
1.2 Receptoren vervolg.......................................................................... 31
1.3 Affiniteit & intrinsieke activiteit .......................................................... 32
1. 4 Receptoren vervolg......................................................................... 34
1.5 Superfamilies van receptoren ............................................................ 35
1.6 Carrier-moleculen............................................................................ 35
2. Enzymen ............................................................................................ 37
3. Ionkanalen .......................................................................................... 37
Inleiding DEEL 4: Mechanismen van neuromodulatie .................. 39
1. Neurotransmissie en neuromodulatie ...................................................... 39
1.1 Desensitisatie ................................................................................. 41
1.2 Down-regulatie ............................................................................... 42
1.3 Up-regulatie ................................................................................... 43
1.4 Supersensitiviteit ............................................................................ 43
1.5 Synaptische plasticiteit LTP & LTD ..................................................... 44
,Overzicht cursus
• Inleidende begrippen
• Medicatie
Antidepressiva
Antipsychotica
Hypnotica
Anxiolytica
Stemmingsstabilisatoren
Antiepileptica
Anti-Alzheimermiddelen
Aan middelen gebonden stoornissen & hun behandeling
Geneesmiddelen gebruikt bij ADHD
Geneesmiddelen gebruikt bij persoonlijkheidsstoornissen
Geneesmiddelen gebruikt bij eetstoornissen
• De bespreking van het werkingsmechanisme is essentieel om de
gewenste en ongewenste effecten van de psychofarmaca te
begrijpen. Verder bespreken we de indicaties, richtlijnen voor
gebruik en meest frequente bijwerkingen.
• Belgisch centrum voor farmacotherapeutische informatie
www.bcfi.be
Doel: Belangrijk om te weten hoe de medicijnen werken.
Mensen met psychologische/psyciatrische problemen zijn er
neurotransmitters uit balans. Door middel van medicatie gaat men deze
balans proberen terug te brengen. Zowel psychotherapie als medicatie is
belangrijk. Het ene zal het andere niet vervangen.
Eerst een diagnose nodig alvorens men met psychofarmaca aan de slag
kan gaan
Geneesmiddelen worden uitgebreid besproken, maar de merknaam moet
niet gekend zijn. Je hebt verschillende merken voor 1 product. Je moet de
generische naam kennen die we in detail gaan bespreken.
Bespreking per groep per groep kennen
Bespreking meer in detail en individueel individueel kennen
DUS voornamelijk de inhoud en per groep kennen
Inleiding DEEL 1: Anatomie en functie van de
hersenen
1. Hersenen
Hebben vanaf de embryonale ontwikkeling al een mooie opdeling:
Cerebrum (telencephalon)
Diencephalon
Hersenstam (mesencephalon, pons, verlengde merg)
1
, Cerebellum
1.1 Cerebrum (telencephalon)
Prefrontaal = heel belangrijk! (Bv. ADHD)
2
, Frontaalkwab
Pariëtaalkwab
Temporaalkwab
Occipitaalkwab
De oorzaak van het feit dat de mens zich qua intellectuele vermogens
onderscheidt van andere diersoorten is door een grote totale oppervlakte
van de grote hersenen van de mens, o.a. door de sulci (instulpingen) en
gyri (windingen); bv. sulcus centralis & sulcus lateralis (groeve van
Sylvius)
We hebben een ingewikkelde cortex. Hoe ingewikkelder hoe meer
plaats en dus hoe groter die oppervlakte wordt en dat maakt dat we ons
kunnen onderscheiden van andere diersoorten. Het gaat meer over de
hogere functies.
1.1.1 Cortex cerebri (= hersenschors)
3
, Neuron = dendriet + axon (= de uitloper)
Zo kan de informatie tussen gebieden worden uitgewisseld
De hersenschors bestaat uit grijze stof (opeenhoping van
cellichamen en dendrieten)
In ieder van de kwabben van de cortex liggen gebieden met
gespecialiseerde functies = functionele schorsgebieden:
o Primaire en secundaire motorische schors
o Primaire en secundaire sensorische schors
o Primaire en secundaire visuele schors
o Primaire en secundaire auditieve schors
o Prefrontale schors
1.1.1.1 Primaire motorische cortex
4
, Belangrijk deel van de hersenschors dat de willekeurige
bewegingen verzorgt
Voor het uitvoeren van fijnere motoriek zijn meer zenuwcellen
betrokken dan voor het uitvoeren van grovere bewegingen
Bepaalde lichaamsdelen (o.a. tong, lippen, duim) nemen bijgevolg
relatief grote delen in van de primaire motorische cortex van de
frontaalkwab
Hoe complexer de motoriek wordt (Bv. tong) hoe meer plaats op de
cortex en hoe meer ontwikkeld
o Bv. sommige mensen kunnen goed piano spelen, maar
kunnen niet dansen. De motoriek van de handen is dan beter
ontwikkeld dan die van de voeten
Als mensen een uitval krijgen kunnen ze op andere gebieden wel motoriek
gaan ontwikkelen door middel van oefening
1.1.1.2 Secundaire motorische cortex
Door herhaaldelijk zaken te doen zijn er zaken aangeleerd en
kunnen we dit
Regelt aangeleerde motorische vaardigheden met een
repeterend karakter (o.a. typen, autorijden, veters knopen)
Bij uitval in dit gebied (frontaal tov primaire motorische schors)
kunnen er nog bewegingen worden gemaakt doch de automatismen
zijn verdwenen
Gebied van Broca = motorisch spraakcentrum (taalgebruik)
5
,1.1.1.3 Primaire sensorische cortex
Deze regio van de pariëtaalkwab ontvangt signalen uit de omgeving
i.v.m. de tastzin (voelen) signalen afkomstig van receptoren in
de huid voor warmte, koude, druk, tast en pijn.
Deze regio is in staat de juiste locatie van de prikkel vast te stellen
De gevoeligste delen van het lichaam (o.a. mond, genitaliën) nemen
representatief de grootste oppervlakte in
Op de pariëtale kwab
Primaire sensorische schors gaat signalen vanuit de periferie opslaan.
De gevoeligste delen van ons lichaam hebben de grootste oppervlakte op
de primaire sensorische schors = beter ontwikkeld (Bv. mond).
1.1.1.4 Secundaire sensorische cortex
Dorsaal van de primaire sensorische schors
Hier wordt alle informatie die de primaire sensorische schors
binnenkomt geanalyseerd en vergeleken hierdoor ontstaat er
begrip van wat men voelt
Bijvoorbeeld: iets zoeken in het donker
Gebied van Wernicke = sensorisch spraakcentrum (taalbegrip)
Primaire schors ontvangt prikkels en secundaire schors gaat interpreteren
wat daar gebeurd is, wat men voelt en wat men gaat doen.
6
, 1.1.1.5 Visuele cortex
Ter hoogte van de occipitaalkwab
De primaire visuele cortex ontvangt de impulsen van het netvlies
via de nervus opticus (hersenzenuw II)
De secundaire visuele cortex = visuele databank, laat ons
begrijpen wat we zien alle beelden die we kennen worden
bewaard, vergeleken en er wordt door associatie een betekenis aan
gegeven
o Bv. Prof ziet studenten en weet dat het studenten zijn omdat
ze wist dat ze ervoor naar hier kwamen
1.1.1.6 Auditieve cortex
De primaire auditieve cortex bevindt zich thv de bovenste winding
van de temporaalkwab en verwerkt rechtstreeks informatie van het
gehoorszintuig
De secundaire auditieve cortex = auditieve databank laat ons
begrijpen wat we horen door vergelijking en associatie
o Bv. Liedje horen tijdens een leuke avond en elke keer als je
dat liedje hoort denk je terug aan die leuke avond
Meer temporaal (dichter bij de oren)
1.1.1.7 Gnostisch centrum
Het gnostisch centrum bevindt zich in overgangsgebied tussen 3
zintuigelijke cortexgebieden: temporaal-, pariëtaal- en
occipitaalkwab.
Het is de plaats waar de zintuiglijke input wordt geïntegreerd tot
één beeld van de werkelijkheid
Signaal doorsturen naar hogere schorsgebieden & nemen van gepaste
beslissingen
Zintuigelijke input wordt hier bij elkaar gebracht en zorgt dat we
beslissingingen kunnen nemen bij bepaalde prikkels
1.1.1.8 Prefrontale cortex
7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jenvdevo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen