Samenvatting maatschappijleer hoofdstuk 3 politieke partijen
2 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Maatschappijleer
Niveau
VWO / Gymnasium
Overzichtelijke samenvatting van maatschappijleer hoofdstuk 3.
Staat alles in wat nodig is om een goed cijfer te halen voor dit hoofdstuk.
Hoofdstuk 1 t/m 7.
Een politieke partij bestaat uit een groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een ideale
samenleving.
Naast de ideologische, populistische, pragmatische, kosmopolitisch en nationalistisch georiënteerde
partijen, bestaan er ook nog one-issuepartijen (vertegenwoordigen één specifieke doelgroep
50Plus: ouderen, kijken vooral naar één aspect van de samenleving Partij voor de Dieren) en
antidemocratische partijen (hebben standpunten die in strijd zijn met de rechtsstaat en roepen vaak
op tot geweld NPD in Duitsland).
Politieke partijen vervullen een aantal functies in onze democratie:
- Integratie van ideeën: wensen en eisen van vele mensen worden gebundeld tot één politiek
programma.
- Articulatie: het verwoorden van wat er in de samenleving gebeurt en dat op de politieke
agenda zetten.
- Informatie: kiezers komen verschillende standpunten te weten, waardoor ze een eigen
mening gaan vormen.
- Participatie: burgers stimuleren om zelf actief aan de politiek deel te nemen.
- Selectie van kandidaten: selecteren kandidaten voor publieke functies (of bestuurlijke functie
op voordracht van een partij) zoals burgemeester.
Begin vorige eeuw: kiezers stemden trouw hun hele leven op dezelfde partij grotendeels afhankelijk
van traditie, sociale afkomst, geloof en cultuur arbeiders op PvdA, ondernemers op VVD,
katholieken op Katholieke Volkspartij.
Tweede helft vorige eeuw: door ontzuiling en individualisering stemden kiezers niet hun hele leven
op dezelfde partij zwevende kiezers ontstonden: kiezers die de keuze voor een partij laten
afhangen van het moment en vooral ook van de persoonlijkheid van de partijleiders. Veel partijen
kampen met dalende ledenaantallen, doordat minder mensen lid zijn van een partij.
Met de komst en uitbreiding van de EU is het bereik van de nationale politiek (de soevereiniteit)
minder geworden, doordat veel regels in Brussel worden gemaakt.
Tweede Kamerleden stemmen bij 99,9% van alle stemmingen in lijn met hun politieke partij. Dat
heeft te maken met fractiediscipline: fracties (leden van één politieke partij die in de Eerste of
Tweede Kamer zitten. Dit onder de leiding van hun fractievoorzitter) oefenen sterke drang uit op
fractieleden met een afwijkend standpunt) ze willen eensgezindheid uitstralen en een afwijkende
stem kan net het verschil maken bij een stemming.
Soeverein een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag
uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft
- de soevereine staat bepaald zelf welke religie op haar eigen gebied wordt toegelaten
Politiek het nemen van besluiten om een land te besturen (algemeen belang)
- dilemma van de politiek:
Efficiënt besturen? doelmatig besturen
Maximale participatie? Wat willen burgers
Parlementaire stelsel rechtstreeks gekozen parlement is het hoogste machtsorgaan
Een samenstelling daarvan is het kabinet verantwoording aan parlement
- constitutionele monarchie heeft een niet gekozen staatshoofd bijv. koning
Presidentieel stelsel bevolking kiest parlement en president -> hij staat aan hoofd van de regering
en de uitvoerende macht en kan ministers ontslaan
- ontbindingsrecht -> recht het parlement te ontbinden (mist in sommige landen)
grondwet laat zien gelijkheid en vrijheid:
taken en bevoegdheden van drie politieke machten omschreven
alle Nederlanders hebben vanaf 18 jaar recht om te stemmen
regels politieke besluitvorming zijn vastgelegd (wetten vastgesteld door regering/SG)
de overheid laat media vrij en moet zorgen dat media juiste informatie heeft
dictatuur alle macht in handen van 1 persoon wetgevende, uitvoerende, rechterlijke macht
samen
- verschillende dictaturen:
ideologisch -> regime gebaseerd op een ideologie
religieuze -> godsdienst in de staatsideologie
militaire -> macht ligt bij het leger
paragraaf 2
Ideologie samenhangend geheel van de denkbeelden over de mens en de gewenste inlichting van
de samenleving
- standpunten ideologie
Waarden/normen (progressief/ conservatief)
Sociale economische verhoudingen (links/ rechts)
Links Rechts
Actieve overheid Passieve overheid
Eerlijke verdeling inkomen Lage belastingen
Uitgebreide verzorgingsstaat Eigen verantwoordelijkheid
Gelijke kansen Economische vrijheid
Socialisme mensen moeten solidair zijn doel: gelijkheid
- verdeling socialisten
Communisten -> arbeiders nemen door revolutie alle macht over
Sociaaldemocraten -> maatschappelijke verbetering bereiken langs parlementaire weg
kennis, macht, inkomen verdeeld
confessionalisme politieke opvattingen baseren op geloof (CDA/ChristenUnie)
- mensen gaan uit van een organische staatsopvatting (afhangen van elkaar/samen functioneren)
Christendemocraten nu: Gespreide verantwoordelijkheid , naaste liefden, rentmeesterschap,
maatschappelijk middenveld, gezin als hoeksteen van de samenleving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartje229. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
