Deze samenvatting bevat eerst een inleiding in verband met de rechten voor personen met een handicap, CRPD, verschillende modellen zoals het ICF-model. Vervolgens worden er verschillende soorten beperkingen besproken met terminologie, DSM-5, etiologie, invloed op het leven van de persoon en omgevin...
Hoeveelheid mensen met een beperking zie je niet op straat
19% vd wereldbevolking heeft beperking –> je ziet deze mensen niet en/of heel uitzonderlijk
De wereld is niet aangepast aan mensen met stoornissen bv. als je de trein wilt nemen als
rolstoelgebruiken, dan moet je NMBS-assistentie twee dagen op voorhand aanvragen
=> sociale inclusie is dus nodig !!
1. Inleiding
CRPD: Convention on the Rights of Persons with Disabilities
- Conventie van Verenigde Naties
- Doel: sociale inclusie van mensen met een beperking afdwingbaar te maken
o Non-discriminatie
o Gelijke kansen
o Volledige en daadwerkelijke participatie in en opname in de sml
in sml veel focus op ‘normaliteit’
Handicap: woord uit paardensport
= beter paard/ruiter die minder woog –> paard krijgt extra gewichten om
deel te nemen aan de race
= verzwaring rond de nek
o Je wordt gelijk behandeld door extra gewicht rond de nek
o Betekenis ervan verschoven: iemand met beperking heeft moeit
omw zijn fysieke problematiek om volledig te participeren in de mts
= beperking die je krijgt vd omgeving disability = beperking
Disability: fenomeen dat ontstaat wanneer iemand met een beperking/stoornis/label op een
negatieve manier geconfronteerd wordt met gebouwde, fysieke, sociale, georganiseerde en
culturele omgevingen
Disability studies: onderzoeken van beperking/strns/label + effect op (mogelijke negatieve)
confrontatie met omgeving
Doel: beperkingsdenken stoppen
Interdisciplinariteit: vers modellen gebruiken om naar beperking/strns/label te kijken –> eco-
bio-psycho-sociaal model (ICF-model)
United Nations: waar mensen met een beperking rechten kunnen claimen
Inclusief spelen
- Gewoon spel: spelen is een fundamenteel kinderrecht en essentieel voor de positieve
fysieke, intellectuele en sociale ontwikkeling van kinderen
- Inclusief spel: belangrijke stap naar inclusie van kinderen met een beperking in scholen,
sportclubs en verenigingen
Selectieve waarneming (Optica = licht; Albert Einstein): hoe je kijkt naar beperking, welk beeld
je hebt, zal bepalen wat je effectief gaat waarnemen – het gaat over wat je ziet
- Angsten zijn irrationele gedachten + aangeleerd via conditioneringsprocessen bv. baby
wilt spin in haar mond stoppen – mama roept heel hard – kind schrikt en wordt bang –>
kind is bang van spinnen
- Waar jij toevallig bent opgegroeid, is er aangeleerd dat jij op bepaalde zaken gaat
reageren – niet altijd rationeel
o Anders zijn wordt ook aangeleerd – dwerg komt binnen gewandeld en heel de aula
lacht/fronst
We moeten ons ervan bewust worden dat deze irrationele gedachten kunnen spelen bij
anderen en bij ons
Bv. beeld dat wij hebben van mensen in armoede: zijn profiteurs
1.1. William Boeva
Zie artikels Open Brief, Down the Road
Inclusie is zoals een trein
- Er zijn al heel wat wagons vertrokken: mensen van kleur, lgbtq-groep
- Mensen met een beperking staan nog op het perron + ze kunnen er niet op want trein is
niet aangepast
,Uitsluitingsmechanisme ontmaskeren als wat ze zijn = excluses: excuses om iemand uit te
sluiten
1.2. Cursus
1.2.1. Modellen
1) Moreelmodel
- Verklaring 1
o Handicap = straf (daad van God of almachtige entiteit)
o Reden: zonde begaan door persoon zelf of gezin
o Gebrek/overtreden van naleving van soc normen, moraliteit en religieuze
proclamaties die waarschuwen tegen bepaald gedrag
- Verklaring 2
o Handicap = test vh geloof of weg naar verlossing
o Een ind en/of zijn gezin worden speciaal door God gekozen – krijgen een
kans om zichzelf te verlossen adhv uithoudingsvermogen, veerkracht en
vroomheid (= deugdzaamheid, gevoel van eerbied)
- Verklaring 3
o Handicap = kans om karakter te ontwikkelen (bv. geduld of moed)
- Verklaring 4
o Handicap = metafysische zegen
o Het verbetert automatische de werking van andere zintuigen bv. persoon is
verleend met speciale vaardigheden om waar te nemen, te reflecteren, te
transcenderen, spiritueel te zijn
2) Charitasmodel
- Handicap = persoon is een slachtoffer
- Je moet medelijden hebben –> bekwame mensen moeten PmH helpen omdat ze
lijden onder hun situatie
- Speciale diensten in instellingen speciaal voor PmH
- Moreelmodel: neg kijk charitasmodel: humane behandeling aanmoedigen,
proberen handelen in voordeel van PmH
- Kritiek: versterkt stereotypen
o Hulpeloos
o Afhankelijk van bescherming en zorg van anderen –> gevolg: lagere soc
status
3) Medische model
- Handicap = ziekte, ind probleem
Veel diagnostische classificaties om ind medisch probleem vast te stellen
Bv. International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps
(ICIDH)
Bv. Diagnostic and Statistical Manuel of Mental Disorders – 5e editie (DSMV)
- Gevolg
o Focussen op pathologie en stigmatisering
o Persoonlijke medische oplossing
o Verdeling gehandicapten – niet-gehandicapten
Handicap wordt vergeleken met gezonde norm/normaliteit
Wordt beschouwd als iets dat moet wordt voorkomen of genezen
- Geen oog naar mogelijks “groeps” probleem in de sml
4) Sociaal model
- Handicap = sociale constructie, binnen de sml waarnemen
- Focus: gebrek aan huisvesting in de sml voor PmH –> mensen worden door hun
omgeving gehandicapt gemaakt
o Handicap vanuit de sml wordt bovenop de beperking geplaatst
, - Sml kan PmH helpen met positievere zelfidentiteit –> grotere openheid voor
relaties
- Begrippen
o Strns: fysieke, neurologische of medische aandoening
o Handicap: soc impact en gevolgen van strns wanneer mensen participeren
in ontoegankelijke omgeving
- UPIAS: Union of the Physically Segragation’s
o Disability = veroorzaakt door soc omstandigheden –> PmH wordt
geïsoleerd op basis van inkomen, mobiliteit of instellingen
- Kritiek
o Niet alle verschillen zijn soc gedreven bv. fysieke beperking heeft direct
impact op activiteit en mobiliteit
o Begrippen
Impairment (bijzondere waardevermindering): medische
aandoening en de beperking voor sociale constructie
Handicap: complexe dialectiek van biologische, psychologische,
culturele en soc-politieke factoren
o Mensen zijn gehandicapt door zowel soc barrières, als door hun lichaam
5) Identiteitsmodel
- Handicap = dient als identiteit
o Erbij horen
o Gemeenschappelijkheden met anderen
o Wat jou onderscheid van anderen
- Doel: pos definitie van handicapidentiteit bv. trots zijn
- Vergelijking sociaal model
o Gelijkenis: handicap is sociale constructie
o Tegenstelling: handicap als positieve identiteit
- Kritiek
o Groepsdruk dat ind kan ervaren om zich te identificeren / zich aan te passen
aan specifieke groep
6) Mensenrechten model
- Handicap = gaat over mensenrechten
- Verschuiving focus afhankelijk zijn –> onafhankelijkheid
- Focus: PmH met lidmaatschap vd sml
o Recht op toegang tot werk, onderwijs, recreatie
- Vergelijking sociaal model
o Soc model: verklaringen zoeken dat handicap creëert
o Mensenrechten: menselijke waardigheid en beleidsverandering
7) Cultureel model
- Handicap = wordt een cultuur
o Handicap wordt niet gedefinieerd, maar overweging van vers zaken ivm
niet-handicap en handicap in specifieke culturele contexten
o Kritische vermogen om info te ontleden en toepassen
o Cultureel bepaald gedrag waarin men zich ontwikkelt in
identiteit/gmschp/wereldbeeld ipv afgewezen te worden
- Interdisciplinaire kijk: meerdere wts en geesteswts samenkomen
- Tegen vorige modellen dat mensen classificeren en pathologiseren
- Vergelijking sociaal en medisch model
o Sociaal en medisch: één factorbenadering
o Cultureel: combi vers culturele factoren (medische en sociale factoren zijn
inbegrepen, maar dus ook andere elementen)
8) Economisch model
- Handicap = (on)vermogen van een persoon om deel te nemen aan de economie –
vooral arbeid en werkgelegenheidsmogelijkheden
- Analyse: hoe en in welke mate de ind beperking invloed heeft op productiviteit vd
persoon
- Gecategoriseerd worden op basis van hun bijdrage/kosten aan de sml
- Kritiek
o Arbeidsongeschiktheid wordt gereduceerd tot kosten-bastenanalyse
(producent en consument van goederen)
o Zorgt voor ontmenselijking van PmH
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannesegers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
