Samenvatting
Samenvatting Psychische kwetsbaarheid
Per topic is er een uitgebreide omschrijving in de ontwikkeling, symptomen van het klinisch beeld & DSM-, behandeling en ondersteuning. Hiermee behaalde ik een 17/20
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Psychische kwetsbaarheid1. TRAUMA
Trauma medisch = verwonding/letsel
- Type 1: geïsoleerde gebeurtenis (acuut)
- Type 2: langdurige/herhaaldelijk (chronisch)
Psychotrauma: ingrijpende gebeurtenis – diepe indruk – angst, ontreddering, verbijstering, afschuw
– machteloosheid
- Secundaire traumatisering
Levensgebeurtenissen/life events: ingrijpende gebeurtenis –> stress
Complex trauma
- Meerdere intermenselijke traumatische gebeurtenissen
- Begin vroege jeugd
- Gehechtheidsrelatie verstoord
1.1. IN ONTWIKKELING
Stress-systeem
1) Alarmfase
- Registreren bedreiging in amygdala
o Zintuigelijke info uit hersenschors
o Onbewuste info in amygdala zelf
Alarm slaan
- Sympathisch zwst: korte termijn
Afscheiding adrenaline + noradrenaline (bijniermerg) –> arousal –>
voorbereiding VVR
Snellere ademhaling –> zuurstof spieren
Verhoging hartritme –> bloed spieren
Zweten oververhit
- Parasympathisch zwst: lange termijn vermindert + afscheiding
endorfines
2) Aanhoudende stress
- Lymbisch systeem (hypothalamus)
- Kettingreactie –> cortisol –> + adrenaline = brandstof
o Onderdrukking
Voorplatingsfuncties
Act vh immuunsysteem
Act vd PFC
o Gevolg: VVR
Stress-systeem bij trauma
- Sneller alarmfase
- Fellere reactie
- Moeilijk kalmeren
Rol vh geheugen
- Impliciet geheugen: onbewuste leerervaring –> vaardigheid (zintuigelijke info,
cognities, emo + lich reactie)
- Expliciet geheugen: geïsoleerd van andere herinneringen
Traumanetwerk geactiveerd door triggers (kennen + hanteren)
Onverwerkte herinneringen (integreren in levensverhaal)
Neurosequentieel model (Bruce Perry)
Hersenen opgebouwd uit 3 lagen
- Reptielenbrein (hersenstam)
- Zoogdierenbrein (limbisch systeem)
- Mensenbrein (neocortex)
Zonder stress: M –> primitieve lich reacties (R) opvangen
Met stress
- R schakelt M uit –> alarm –> adrenaline
- Z + R = VVR (≠ rationeel nadenken)
,Risico- en beschermende factoren
Niet ied ontwikkelt posttraumatische klachten na psychotrauma
PTSS = 1 vd mogelijke diagnoses na psychotrauma
Risico- en beschermingsfactoren
o Beschermd: veerkracht, soc steun
o Risico
Trauma
Aard, duur: acuut/chronisch, directe blootstelling, lich letsel,
verlies brus, mede-getroffenheid ouders
Context
Leeftijd
Persoonlijkheid
Gezinsgeschiedenis, gezinsproblemen + erfelijkheid
Gebrek soc steun
Ingrijpende ervaring vooraf
Window of tolerance: zone waarin iem stress goed aan kan
- Hyperarousal
- Hypo-arousal
Kind met trauma
Als HV of ouder
1.2. KLINISCH BEELD EN DSM - PTSS
A. Blootstelling – dreigende dood, ernstige verwondingen, seksuele agressie
1. Direct ervaren
2. Getuige zijn
3. Naast familielid, goede vriend
4. Herhaaldelijk of externe blootstelling aan weerzinwekkende details
B. Aanwezigheid opdringerige symptomen
1. Spontane of terugkerende, onvrijwillige herinnering
2. Dromen: inhoud/emotie
3. Dissociatieve reacties
4. Intens/langdurig psychisch lijden – interne/externe stimuli
5. Fysiologische reactie
C. Vermijden van prikkels
1. Pijnlijke herinnering, gedachte, gevoelens
2. Externe prikkels
D. Neg verandering in cog en stemming
1. Onvermogen herinneren belangrijk aspect (dissociatieve amnesie)
2. Neg overtuiging/verwachting zichzelf, anderen, de wereld
3. Schuld voor oorzaak/gevolg zichzelf of anderen
4. Neg emo toestand
5. < interesse of deelname belangrijke act
6. Onthechting of vervreemding van anderen
7. Gn pos emo
E. Verandering in arousal en reactiviteit
1. Prikkelbaar/agressief
2. Roekeloos/zelfdestructief
3. Waakzaamheid
4. Schrikreacties
5. Concentratieproblemen
6. Slaapstoornissen
F. Duur: min 1m
- Delayed onset: min 6m na gebeurtenis
G. Gevolg: lijden/beperking in sociaal- en beroepsmatig functioneren
1.3. POSTTRAUMATISCHE REACTIES BIJ KINDEREN
Voordelen
- Nt vanuit ziektemodel
- > ruimte complexiteit + vers in symptomen
Leeftijdsspecifiek
, Jonge kinderen (baby’s, peuters, jonge kleuters) < 6j
- Weinig klassieke PTSS-symptomen
- Reageren met
o Algemene angstsymptomen
o Vermijding situaties
o Slaapstoornis
o Preoccupatie woorden/symbolen
- Bijkomende kenm
o Vastklampgedrag o Woede
o Rusteloosheid o Traumatisch spel
o Extreme angst
Schoolkinderen
- Eenmalige schokkende gebeurtenis: < vermijdingssymptomen
- Wel herbelevingssymptomen, nachtmerries, angsten
- Bijkomende kenm
o Meer besef o Rusteloosheid
o Machteloosheid o School- en leerproblemen
o Schuldgevoel o Stemmingswisselingen
o Verdringing o Regressief gedrag
o Dissociatie
Adolescenten
- Als volwassenen
- Probl in plannen/verbeelden van toekomst
- Gevaar over- of onderschatten
- Schaamte kwetsbaarheid/afh
- Bijkomende kenm
o Roekeloos of destructief o School- en leerproblemen
gedrag o Teruggetrokken
o Drugs- en alcoholmisbruik o Seksueel ageergedrag
1.4. BEHANDELING
Fasenmodel
- Herstel veiligheid
- Stabilisatie en symptoomreductie
- Verwerking
- Integratie in dagelijks leven
CGT
- Basisassumpties aangetast –> cog herstructurering
- Psycho-educatie, emotieregulatie, relaxatie
- (imaginaire) exposure
- Betrokkenheid context
EMDR: trauma verliest emo lading adhv neutrale stimulus
Polyvagaaltheorie
- Regulatie emotionele brein (R + Z) via lichaamsgerichte oef’n
- Versterking M
1.5. ONDERSTEUNING
Traumasensitief begeleiden
- Betekenis van gedrag ipv reageren (ongewenst) gedrag
- Stressniveau reguleren –> neocortex
- Voorwaarde: zelfregulatie HV
Sequence of engagement
- Reason –> relate –> regulate
Aandachtspunten: kinderen met trauma
- Emotieregulatie bevorderen
o Trauma triggers
o Containment bij herbeleving door confrontatie trigger
o Emotie-educatie en psycho-educatie
o Regulatievaardigheden nt overschatten – co-regulatie
- Traumaverhaal
- Schuldgevoel verminderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannesegers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen