IVK I Introductie IVK I Basisboek Hoofdstuk 19: Lokale en regionale fysieke veiligheid: brand, ongevallen en crises I Samenvatting I HHs
IVK I Introductie IVK I Basisboek Hoofdstuk 7: De IVK-handelingscyclus I Samenvatting I HHs
IVK I Introductie IVK I Basisboek Hoofdstuk 6: Samenwerken in de veiligheidsketen I Samenvatting I HHs
Alles voor dit studieboek (58)
Geschreven voor
Haagse Hogeschool (HHS)
Integrale Veiligheidskunde
Nationale en Internationale Veiligheid
Alle documenten voor dit vak (3)
Verkoper
Volgen
RvdBurg
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Basisboek Integrale Veiligheid
Hoofdstuk 13 Organisatie- en omgevingsbewustzijn
13.1 Introductie
In het landelijk beroepsprofiel van de opleiding integrale veiligheidskunde is een definitie van organisatie- en omgevingsbewustzijn
opgenomen.
“De veiligheidskundige signaleert relevante ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie, kan daarop anticiperen en is in staat
om deze te vertalen in beleid. Hij benut deze kennis ten behoeve van de organisatie en/of het eigen vakgebied. De veiligheidskunde
kan relaties en effecten van het politieke en bestuurlijke krachtenveld binnen en buiten de organisatie inschatten, begrijpen en weet
op bassi hiervan te handelen.”
Als IVK’er moet je oog hebben voor het ontstaan van incidenten en ongewenste gebeurtenissen.: incidentbewustzijn.
13.2 landschap van organisatie- en omgevingsbewustzijn
Door vragen te stellen over wat je ziet en wat er gebeurt, krijg je langzaam door wat er aan de hand is. Je wordt je bewust van je
omgeving en de organisatie waarin je werkt of te gast bent. Door te kijken en vragen testellen, zet je de radar aan die jouw
bewustzijn van omgeving en organisatie doet toenemen.
Reden voor benoemen radar als metafoor voor omgevings- en organisatiebewustzijn.
1. Korter woord
2. Grenzen tussen organisatie- en omgevingsbewustzijn worden steeds vager (zeker in het veiligheidsveld).
3. Naast de traditionele organisatie- en omgevingsbewustzijn moet je goed in de gaten hebben wat een incident is of wat er
mogelijk een kan worden. Je zou het incidentbewustzijn kunnen noemen.
Je moet je bewust zijn van de situatie als geheel. Je moet dus continue je radar aan hebben staan om de juiste situation awareness
(SA)te bereiken. SA is kortgezegd dat je je bewust bent van de situatie en de omgeving waar je in zit.
13.3 Herijken
In je eigen omgeving weet je radar precies wat er gebeurd en wat gevaarlijk is, dit is in je vertrouwde bubbel. Maar om je verder te
ontwikkelen moet je buiten en tussen je bubbel kunnen kijken, het herijken van je radar. Het is aan jou om je radar steeds verder te
verfijnen en te verbeteren. Door nieuwsgierig te zijn, te lezen en (jezelf) vragen te stellen. Te leren en evalueren dus. Je moet echter
ook iets afleren en dat is kijken met een vooringenomen standpunt. Als IVK’er moet je weten wat er gebeurd, je hoeft het er niet mee
eens te zijn. Kortom het is belangrijk v oor de IVK’er om te zien wat er gebeurd, niet om er een mening over te hebben die goed valt
in je eigen bubbel, eigen vooringenomenheid.
13.3.1 Incidentbewustzijn
Een belangrijke taak van de IVK’er is het herkennen van veiligheidsrisico’s en he adviseren over en maken van beleid om dergelijke
risico’s te beperken en beheersen. Het is belangrijk onderscheid te maken naar vier verschillende incidenttypen. Elk type heeft zijn
eigen kenmerken en vraagt om specifieke deskundigheid en competenties. In deze paragraaf onderkennen we vier verschillende
vormen van een ongewenste gebeurtenis. Die baseren we op de systematiek uit de ISO 22301, de internationale standaard voor
business continuity managementsystemen (NEN-ISO 2019
13.3.2 Vier typen ongewenste gebeurtenissen
• Noodgeval (emergency):
Een onverwachte gebeurtenis met mogelijk gevaar voor levens en/of grote schade die zo snel mogelijk beheerst moet worden.
Keywoorden: Redding, spoed, blussen, ontruimen, evacueren, gevaar, mensenlevens, uitbreiding, opschaling, indammen, beheersen,
gaswolk neerslaan, gewonden.
• Disrupties:
Verstoringen van bedrijfsvoering of dienstverlening van een organisatie, waardoor producten en diensten niet meer volgens vooraf
gedefinieerde, acceptabele niveaus geleverd kunnen worden. Heir moet de afdeling operatie aan de slag, dit gaat meestal voer
business continuity.
Keywoorden: stremming, opstopping, downtime, uitgevallen, schade, onbeschikbaar, kapot, storing, uitval, onbetrouwbaar,
onbeheersbare drukte (crowd), uitwijken, wachttijd.
• Dreingingen:
Incidenten die zich in de nabije toekomst aandienen met mogelijk ernstige gevolgen voor de veiligheid, gezondheid en continuit eit,
waardoor mogelijk een noodgeval, disruptie of crisis ontstaat.
Keywoorden: onzekerheid, afzetten, onderzoek, onbekend, weak signals, alertering, status, kwetsbaarheid, bewaken, beschermen,
onzeker.
• Crisis:
Een abnormale en instabiele situatie die de strategische doelstellingen, de reputatie of levensvatbaarheid van de organisatie in
gevaar brengt. Een crisis kan voortkomen uit een van de andere drie incidenttypen, maar soms staat het ook geheel op zichzelf. Crisis
zijn bijna altijd sociale constructen. Dat betekent dat wat als een crisis wordt gezien, gebaseerd is op de cultuur en datgene wat
mensen onaanvaardbaar vinden. Et zijn schurende normen en waarden van een samenleving of grote groepen daarbinnen. Daarom
zijn crisis sterk verboden met de organisatie en omgeving.
Keywoorden: aansprakelijk, schuld, incompetentie, fout, onduurzaam, alweer, negeren, arrogant, graaiers, onverantwoord, verwijtbaar,
reputatie, imago, beeldvorming, politiek.
Onderlinge verbindindingen van emergency, disrupty, dreiging en crisis:
Noodgeval, disruptie, dreiging en crisis zijn vaak met elkaar verbonden. Elke ongewenste gebeurtenis scoort
in meer of mindere mate op elk van de vier basisvormen, maar ontwikkeld zich soms ook van de ene naar de
andere vorm. Dat is niet altijd direct zichtbaar. We noemen het een verstopte gebeurtenis en die moet
eigenlijk op de radar van elke IVK’er staan: wat komt hier mogelijk nog achter vandaan?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RvdBurg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,76. Je zit daarna nergens aan vast.
