Samenvatting

Volledige samenvatting: De rivier van Herakleitos. Gegarandeerd slagen!

Name: Volledige samenvatting: De rivier van Herakleitos. Gegarandeerd slagen!
SKU: doc_2298122
Rating: 2.00 (2 reviews)
Author: boonevictoria

2 beoordelingen

7 keer verkocht

Instelling
Universiteit Gent (UGent)

Boek
De rivier van Herakleitos

Dit document is een zelfgemaakte samenvatting van het boek 'De rivier van Herakleitos' die gebruikt wordt voor het vak 'Historisch overzicht van de wijsbegeerte' door Johan Braeckman. Het is geen makkelijk examen, onder andere door het dikke boek. Deze samenvatting is een perfecte vervanger hiervoo...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 102 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 25 januari 2023
Aantal pagina's 102
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

2 beoordelingen

Door: driesdeweerdt • 1 jaar geleden

Onleesbaar: om de haverklap typ-, spel- en grammaticafouten + niet compleet: waar zijn hoofdstukken 10 en 11?

Door: ambervandenabeele • 1 jaar geleden

Hoofdstuk 10 en 11 zitten er niet bij => niet volledig. Dit is jammer. Veel typfouten en ook hier en daar foute info aanwezig.

Volgen

boonevictoria Lid sinds 2 jaar 60 documenten verkocht

Samenvatting
Historisch Overzicht van de Wijsbegeerte
prof. Johan Braeckman

Hoofdstuk 1

1. Wijsbegeerte als wetenschappelijke discipline

Wijsbegeerte = filosofie

o Studie van problemen waar nog geen wetenschappelijke oplossingsmethode is.
o Vreemd bedrijf
o In de meeste wetenschappen is men het eens over theorieën en wetten zoals
natuurwetenschappen
o In wijsbegeerte geen probleem waarop alle wijsgeren het eens zijn
o Geen objectief verhaal

Dogmatische houding: we beschouwen opvattingen als waarheid zonder ernstige argumentatie

Relativisme: alle houvast is zoek, iedereen heeft evenveel gelijk

Dogmatisme en relativisme:

Gemeenschappelijk kenmerk: doen afstand van het redelijk denken

Bij dogmatisme: argumentatie is overbodig

Bij relativisme: argumentatie is onmogelijk

Gevolg: stuurloosheid in het denken en handelen

2. Kennis, wetenschap en de indeling van de wetenschappen

2.1

Kennis: elke voorstelling, denkbeeld of overtuiging waarvan we aannemen dat deze met een zekere
werkelijkheid overeenkomt.

Stelt ons in staat goed te voorspellen wat er zal gebeuren en dus met succes handelingen
plannen bv iemand die z’n huis goed kent kan in de donker zijn weg vinden

Wetenschap: menselijke activiteit die erop gericht is tot systematische en betrouwbare kennis te
komen

o Geheel van wetten en theorieën
o Men kan ze communiceren aan anderen

1

, o Hebben een geordend karakter (systematisch)
o Er is een controle op de betrouwbaarheid

2.2

Wetenschap kan men definiëren door het voorwerp of object van die wetenschap te omschrijven

a. Formele wetenschappen (deductieve)

Logica en wiskunde, men vertrekt van basisformules en via deductie komt men tot
stellingen.
Ze leren niks over de werkelijkheid, maar geven wel vormen om de werkelijkheid uit te
drukken.

b. Ervaringswetenschappen (empirische of inductieve)

Men onderzoekt hoe de werkelijkheid in elkaar zit. Kennis over de werkelijkheid is pas
mogelijk via ervaring. Vooral ervaring via zintuigen.

Natuurwetenschappen: natuurkunde, scheikunde, biologie en geologie; bestuderen de
wetten van de dode materie en levende wezens

Gedragswetenschappen (sociale wetenschappen), psychologie, sociologie, economie ;
bestuderen van het gedrag van de mens

Cultuurwetenschappen, filosofie taalkunde, geschiedenis ; bestuderen de producten van de
menselijke creativiteit

3. Natuur, gedrag en cultuurwetenschappen

De grenzen tussen de Natuur, gedrag en cultuurwetenschappen zijn moeilijk te trekken. Bv
methodes van de psychologie staan dichter bij natuurwetenschappen dan bij de filologie

De benaming exacte wetenschappen voor natuurwetenschappen en wiskunde is betwistbaar omdat
alle wetenschappen naar exactheid moeten streven.

Zuivere wetenschappen: alleen op kennis gericht

Toegepaste wetenschappen: men gebruikt wetenschappelijke methodes om praktische problemen
op te lossen bv fysica in ingenieurswetenschappen

Positieve wetenschappen: wetenschappen die op gegevensfeiten berusten (ervaring)

4. Waarom zoeken we kennis, inzicht

Organismen die via hun gedrag kunnen aanpassen op basis van informatie van de wereld rond zich
kunnen:

Beter voor hun voedselvoorziening zorgen

2

, Gevaren ontlopen

Seksuele partner vinden

Dit voordeel wordt groter als ze ook kunnen leren.

Via een Informatieverwerkend mechanisme en vermogen tot leren

Voorstelling vormen van hun omgeving waardoor ze mentaal problemen kunnen oplossen
alvorens een handeling uit te voeren

De mens kan via voorstellings en leervermogen associaties maken en via de taal kan hij deze
onthouden en doorgeven aan anderen. Kennis gaat van de ene naar de andere generatie = cultuur.

Dit zorgt ook voor nadelen:

 Voorstellingen in gevaarsituaties worden met dit gevaar geassocieerd. Hieerdoor ontstaan
symbolen van gevaar, die angst oproepen.
 Door de behoefte aan een begrijpend beeld van de wereld zorgen onbekende zaken tot
angst.
 De mens moet voortdurend handelen en elke keuze kan een misstap zijn

De mens is onzeker en angstig en heeft dus nood aan inzicht en samenhang.

5. Oorspronkelijke vormen van kennis en gedragsregels: taboe, magie, wijsheidsspreuken en
mythen

Taboe:

 Polynesische term
 Komt uit primitieve samenlevingen
 Objecten die men niet mag aanraken bv menstuatiebloed, totemdier
 Handelingen die men niet mag stellen bv moedermoord
 Als dit wel wordt gedaan dan is er een gevoel van bezoedeling, besmetting, onreinheid

Magie

Om zich te reinigen van bezoedeling

Stereotiepe handelingen of uitspraken waarmee men bepaalde doelstellingen wil bereiken, die
steunen op wetmatigheden die volgens een rationele mens niet bestaan

Riten : stereotype handelingen

Formules = bezweringen

Functies van riten en formules:

 Afweermagie: moeten gevaren afwenden, vooral gevaren ivm taboe bv reinigingsriten na
contact met een dode

3

,  Productieve magie: om menselijke noden te bevredigen bv liefdesdrank, regen maken (witte
magie)
 Destructieve magie: men wil kwaad berokken aan de vijand bv vloek uitspreken, voodoo
(zwarte magie)

Productieve en destructieve magie = tovenarij

6. Magisch en mythisch denken

6.1

Magisch denken:

 men gelooft dat zaken te beheersen zijn via riten en bezweringen
 simpel vertrouwen in associaties, bv de wortel van een mandragoraplant lijkt op een mens
dus denkt men dat deze plant geneeskrachtig is
 vooral in primitieve samenlevingen maar in grote godsdiensten blijven aspecten een rol
spelen en nu nog is er veel bijgeloof aanwezig

Verband tussen taboe en magie:

Voorwerpen of handelingen met een taboe erop zijn angstwekkend maar ook machtig.

Bv wie aan incest doet kan macht verwerven

In toverboeken, griezelfims, stadslegendes kunnen we getaboeëerde objecten vinden zoals slangen,
vleermuizen, bloed, ...

Taboe en magie richten het gedrag van mensen maar zijn geen vorm van moraal.

Wijsheidsspreuken:

o Vorm van moraal
o Raadgevingen voor handelen
o Komen voor in geletterde culturen
o Bv in bijbel

6.2

Mythe:

 Verhalen uit de menselijke fantasie waaraan men een zeker geloof zal hechten (niet zoals
sprookjes)
 Ordenen de wereld tot een samenhangend geheel, dit bevredigt de behoefte aan inzicht en
reduceert de angst
 Geven een verklaring voor vreesaanjagende of pijnlijke zaken bv lijden, ziekten
 Verklaren, legitimeren bepaalde maatschappelijke of menselijke situaties bv plicht tot
arbeid, ondergeschikte positie van de vrouw

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.