INLEIDING GEZONDHEIDSRECHT
Waarover handelt gezondheidsrecht? • Wie mag wat doen in gezondheidszorg ?
• Verdeling taken en bevoegdheden
• Wie moet wat kennen en kunnen?
• Hoe wordt samen gewerkt?
• Hoe worden patiënten beschermd? Wat zijn hun rechten?
• Rechten van patiënten
• Besluitvorming over de behandeling van kwetsbare
groepen (minderjarigen, personen met een
beperking, patiënten met verminderde
wilsbekwaamheid..)
• Bescherming van privéleven (beroepsgeheim,
privacybescherming)
• Hoe handelen als iets misloopt ?
• Aansprakelijkheid voor professionele fouten
• Kwaliteitsbeleid en vergoedingssystemen
• Handhaving van professionele normen
• Mag alles wat kan?
• Regulering medische technologie
• Medisch handelen bij het begin van het leven
• Medisch handelen bij het einde van het leven
• Wetenschappelijk onderzoek op mensen
• Regulering van experimenten en
geneesmiddelenonderzoek
• Onderzoek op data
• Hoe worden organisaties en instellingen in de
gezondheidszorg bestuurd en gefinancierd?
• Regulering van instellingen (erkenning,
programmatie, structuren)
• Ziekteverzekering
• Regulering van financiering
Welke normen?
• Verschil tussen
• Recht
• Ethiek
• Deontologie
• Verschillen in
• Afdwingbaarheid en sanctioneerbaarheid
• Aard van de sancties
• Auteur van de norm en autoriteit
• Toepassingsgebied
Wat zijn de bronnen van het recht? - Wet
- Rechtspraak
- Algemene rechtsbeginselen
- Gewoonte, maar ook deontologische codes,
gezaghebbende adviezen en professionele
richtlijnen
- Doctrine (‘rechtsleer’)
, lOMoARcPSD|12869796
Hiërarchie der normen 1. Internationale verdragen
2. Grondwet (nationaal)
3. Wetten (federale wetten en decreten)
4. Uitvoeringsbesluiten (Koninklijke Besluiten en Besluiten van
de Vlaamse Regering)
Verdeling van internationale verdragen - Met rechtstreekse werking (EVRM)
- Zonder rechtstreekse werking (BUPO)
- Afdwingbaar (verdrag van Werking Europese Unie)
- Niet afdwingbaar (verdrag van Oviedo)
EVRM Europees verdrag voor rechten van de mens
- Alle landen in Europa
- Vb: geen foltering (actuele discussie: voltering in
psychiatrie)
België is een complexe staat met… - Federale overheid
- 3 gewesten : Vlaams, Brussels en Waals
- 3 gemeenschappen : Vlaams, Frans en Duits
- Gemeenschappelijke gemeenschapscommie (GGC)
voor bipersoonsaangelegenheden in Brussel
Bevoegdheidsverdeling in - Veel commentaar (te versnipperd, geen eenheid)
gezondheidsbeleid - Persoonsgebonden aangelegenheid dus bevoegdheid
van gemeenschappen, maar vaak bepaald door
Europese richtlijnen (vb prijs medicijnen)
- Veel uitzonderingen die zijn voorbehouden voor
federale bevoegdheden (ziekte- en invaliditeitsverzekering,
nationale maatregelen inzake profylaxis en belangrijke voorbehouden
federale deelbevoegdheden)
Gemeenschappen zijn bevoegd voor • Zorg in ziekenhuizen met uitzondering van volgende
federaal gebleven bevoegdheden
• Organieke wetgeving
• Financiering van de exploitatie (maar
financiering van investeringen toch bij
gemeenschappen)
• Basisregelen betreffende programmatie
• Geestelijke gezondheidszorg (behalve in
ziekenhuizen)
• Ouderenzorg (met inbegrip van de geïsoleerde
geriatriediensten)
• ‘Long term care’-revalidatie en geïsoleerde
revalidatiediensten
• Eerste lijn
• Preventie en gezondheidsopvoeding
• Gezondheidsberoepen, behalve
• Erkenningsvoorwaarden
• Contigentering
, lOMoARcPSD|12869796
Rechtspraak Continentaal stelsel : geen dwingende percedenten
Sterke invloed van colleges die interpretatie normen betalen:
- Europees Hof voor Rechten van de mens (Straatsburg)
- Grondwettelijk hof
- Europees hof voor justitie (Luxemburg)
- Hof van Cassatie
- Raad van state
Gemotiveerde beslissingen van feitenrechts. Wel invloed door
beperkte casuïstiek of door trends
Adviezen Raadgevend comité voor bio-ethiek
Nationale raad van de Orde der Artsen
Federale commissie patiëntenrechten
- Geen bevoegdheid voor dwingende normen
- Duidelijkheid als recht niet concreet genoeg
- Zeer degelijke adviezen
- Vb: therapeutisch klonen, sterelisatie,…
Belangrijkste bronnen • Websites over wetgeving
• www.eur-lex.europa.eu
• www.juridat.be
• www.ejustice.just.fgov.be/
wet
• www.codex.vlaanderen.be
• Wettenverzamelingen over
Gezondheidsrecht
• T. Balthazar, T. Goffin, E.
Guldix, S. Lierman en T.
Vansweevelt, Codex
Gezondheidsrecht, Wolters
Kluwer, 2022
• D. Forniaciari, T. Goffin en S.
Tack, Zorginstellingen in de
diverse takken van het recht,
Larcier-Wet en Duiding,
2014
• Websites belangrijke adviesorganen
• Orde der Artsen
(www.ordomedic.be)
• Raadgevend comité voor
bio-ethiek
(www.health.belgium.be/nl/
belgisch-raadgevend-
comite-voor-bio-ethiek)
• Commissie Patiëntenrechten
(www.overlegorganen.gezon
dheid.belgie.be)
• Federaal Kenniscentrum
voor de Gezondheidszorg
(www.kce.fgov.be)
• Websites belangrijke administraties
• Federale Overheidsdienst
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper topsamenvattingenbe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.