Alle belangrijke informatie uit het boek verdeel over verschillende hoofdstukken. Handig voor bij het leren van de kennistoets over het boek Gedragsproblemen!
,Inhoudsopgave
Deel 1 – Probleemgedrag............................................................................................................2
Hoofdstuk 1 - Wat is probleemgedrag?..................................................................................3
Hoofdstuk 2 - Classificaties van probleemgedrag...................................................................4
Hoofdstuk 3 – Modellen en interventies..............................................................................10
Deel 2 – De omgeving...............................................................................................................17
Hoofdstuk 4 – Het gezin........................................................................................................17
Hoofdstuk 5- De school.........................................................................................................24
Hoofdstuk 6 – De vrije tijd....................................................................................................29
Hoofdstuk 7 – Stressvolle gebeurtenissen............................................................................33
Hoofdstuk 8 – Sociale steun..................................................................................................36
Deel 4- Persoonlijkheidsfactoren: de vier z-concepten............................................................40
Hoofdstuk 11: Zelfbeeld........................................................................................................40
Hoofdstuk 12 – Zelfbeschikking............................................................................................43
Hoofdstuk 13 – Zelfhandhaving............................................................................................45
Hoofdstuk 14 – Zelfcontrole.................................................................................................48
Deel 5 – Concreet probleemgedrag..........................................................................................50
Hoofdstuk 15 - Het agressieve kind......................................................................................50
Hoofdstuk 16 – Het hyperactieve kind.................................................................................57
Hoofdstuk 17 – Het sociaal angstige kind.............................................................................60
Hoofdstuk 18 – Het depressieve kind...................................................................................62
Deel 1 – Probleemgedrag
2
,Hoofdstuk 1 - Wat is probleemgedrag?
Wat is nou probleemgedrag? Iedereen beschouwt bepaald soort gedragingen als een
probleemgedrag. Dit heeft te maken met je eigen normen een waarden. Per (sub)cultuur kan
dit heel erg verschillen wat mensen “normaal” vinden en wanneer het als probleemgedrag
wordt beschouwd.
Een gedragsprobleem kan worden ervaren als licht of klein, maar ook als (zeer) ernstig. Dat
hangt samen met de volgende criteria: de frequentie, de duur, de omvang en de gevolgen.
Frequentie en duur: het zal veel uitmaken of bepaald gedrag een keer voorkomt op vaker. In
het algemeen geldt dat naarmate bepaalde ongewenste gedragingen vaker voorkomen er
meer reden is om van probleemgedrag te spreken.
Met omvang wordt er bedoeld dat het negatieve gedrag zich beperkt tot een situatie of dat
dit in meerdere situaties voorkomt.
Het laatste aspect verwijst naar de gevolgen die het gedrag heeft. Die consequenties kunnen
beetrekking hebben op de omgeving, maar ook op de betrokkene zelf. Wanneer bepaalde
gedragingen tot gevolg hebben dat de jeugdige zijn leeftijdsgenoten voortdurend tot een last
of een plaag is, dan zal dat de omgeving tot afwijzen brengen. Dat zal heet sociaal
functioneren van de jeugdige ernstig belemmeren.
Wanneer is gedrag nou als een probleem te typeren? Wanneer is het gedrag abnormaal,
onaangepast of ongezond?
Normaal – abnormaal
Als normaal gedrag geldt het gedrag dat door veruit de meeste mensen wordt vertoond. Het
gedrag dat slecht door een klein aantal mensen wordt vertoond wordt beschouwd als
afwijkend gedrag, oftewel abnormaal gedrag.
Aangepast – onaangepast
Met aangepast gedrag wordt bedoeld dat een individu zich aan kan passen aan zijn
omgeving. Als een individu het onvermogen heeft om dagelijks om te gaan met de eisen die
de omgeving stelt en met de stress die daaruit voortvloeit spreken wij van onaangepast
gedrag.
Gezond – ziek
Wij doelen hiermee op de psychische gezondheid enerzijds en haar ongezonde tegenpool
anderzijds. Er zijn talrijke pogingen ondernomen om tot een algemene definitie te komen
van het begrip gezondheid. De kortste luidde: ‘the ability to work, love and sleep’. In alle
definities van psychische gezondheid keren de volgende begrippen terug:
- Emotioneel welzijn (tevreden, belangstellend)
- Psychische welzijn (positieve relaties met anderen, verantwoordelijkheid kunnen en
willen dragen, het dagelijks leven kunnen regelen)
- Sociaal welzijn (zich deel voelen van een groter geheel zoals familie en samenleving,
en daarbinnen een bijdrage leveren).
3
, Er zijn een aantal criteria waardoor er bepaald kan worden of er sprake is van psychosociale
problematiek. De belangrijkste aspecten hiervan zijn:
- Lijden: dit wordt dikwijls als een sleutelkenmerk gezien van veel psychisch
problemen; denk bijvoorbeeld aan angstige of depressieve personen.
- Disfunctioneren: het betreft hier het niet langer om kunnen gaan meet andere
personen of niet meer naar behoren het werk kunnen uitvoeren of de school kunnen
volgen.
- Onvoorspelbaar gedrag: dit heeft betrekking op ongeconcentreerd gedrag en
gedragingen die niet in overeenstemming zijn met de situatie.
- Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag: het gaat hier om gedragingen die niet zijn na te
voelen en waarbij elke rationele overweging lijkt te ontbreken.
- Onconventioneel gedrag: met deze gedragingen wordt gewezen op gedrag dat totaal
niet past in allerlei situaties en waarmee men voortdurend uit de pas loopt.
- Aantasting van de geldende moraal: daarmee wordt gerefereerd aan gedrag dat
indruist tegen de geldende normen en waarden.
Uiteindelijke formulering van probleemgedrag
We spreken van probleemgedrag als de ouders, leerkrachten en andere personen dit gedrag
beschouwen als strijdig met de door hen en de samenleving gehanteerde normen en regels
en/of wanneer deskundigen dit gedrag als problematisch beoordelen op basis van valide
kenmerken inzake psychische (on)gezondheid.
SDQ = Strength and Difficulties Questionnaire
SEV = Sociaal-Emotionele Vragenlijst
YSR = Youth Self Report
Een vraag die vooral van belang is met het oog op de preventie en behandeling van
probleemgedrag betreft de mate van stabiliteit. Ter bepaling van de stabiliteit zijn in principe
twee onderzoeksmodellen mogelijk, namelijk het cross-sectionele model en het
longitudinale model.
Cross-sectionele model:
Dit speelt zich af op een bepaald moment in de tijd. Door echter verschillende
categorieën kinderen in onderzoek te nemen, is het mogelijk, om toch vergelijkingen
in de tijd te maken en bepaalde trends te ontdekken.
Longitudinale model:
Hierin wordt gekeken naar hoeverre het probleemgedrag in de kinderjaren zich
voortzet in de adolescentie en de daaropvolgende jaren.
Comborditeit: het naast elkaar bestaan van twee of meer afzonderlijke stoornissen of
syndromen binnen hetzelfde individu.
Hoofdstuk 2 - Classificaties van probleemgedrag
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meijeresmee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,84. Je zit daarna nergens aan vast.
