Dit document omvat uitgebreide lesnotities. Ze omvat ook de powerpoints. De structuur van de powerpoint werd hierbij gevolgd. De samenvatting is zeer duidelijk en handig om efficient te werken, in de plaats van het handboek te lezen. Je bespaart veel tijd.
Ik behaalde een score van 14/20 in aca...
Definitie, kenmerken, soorten, historiek van en kritiek
op de mensenrechten
Opm: geen data vanbuiten leren
Kritiek?
- Uit zuiden, Afrika… => ‘MR is een Europese uitvinding
o Klopt deels: moderne mensenrechten
- Vaak Aziatische, Afrikaanse elites
o Vanuit ecobelangen
o Opm: hun visie verschilt met die van gewone burger
- Nochtans alle landen akkoord verklaard met mensenrechten
- Reden: mensenrechten botsen met tradities
Definitie:
- “rechten inherent aan mensen. Ongeacht status. MR moet zonder discriminatie aan iedereen
worden gegarandeerd”
Kenmerken:
- Inherent => alle natuurlijke pers hebben MR
o Discussiepunten:
MR altijd gelinkt aan natuurlijke persoon?
Ook abstracte entiteiten vb. politieke partijen, rechtspersonen
Wat met vb. advocaten kantoor? Rechtspersoon? => kunnen beroep
doen op bepaalde rechten, vb. eerlijk proces, recht op privacy
evolutie naar abstracte entiteiten
MR doortrekken naar dieren? Evolutie.
Argentinië heeft recht op persoonlijke vrijheid toegekend aan dieren
in gevangenschap
MR toekennen aan natuur? Evolutie.
Nieuw zeeland => aan rivier rechtspersoonlijkheid toegekend
GwH Colombia => idem
- Gelijkheid => iedereen heeft rechten en moet die kunnen uitoefenen
o (opm: verbonden met inherent)
- Universeel (botst met kritiek?)
o Oké sterk westers geïnspireerd, maar alle landen akkoord verklaard
- Onvervreemdbaar
o Behoren je toe en kan in beginsel geen afstand doen, maar uit RS blijkt dat je inzake
bepaalde rechten toch afstand kan doen vb. in kader van recht op eerlijk proces
- Absoluut/relatief
o Meeste: relatief => MR kan aan beperkingen w onderworpen
1
, Recht op leven
Nl. abortus, doodstraf, wettige verdediging
Wettige verdediging
o Absoluut => geen afstand of beperkingen mogelijk
Vb. verbod op foltering en onmenselijke/onredelijke behandeling of
bestraffing
Discussiepunt Proliferatie van MR, gevolg:
- verzwakking van reeds bestaande mensenrechten.
o -> Wanneer alle rechten mensenrechten worden, dan dreigt het
mensenrechtenbegrip aan inhoud en belang te verliezen vb recht op plezier
(kinderverdrag)
- bepaalde thema’s of issue’s perken de bewegingsruimte van de democratisch verkozen
wetgever in. °van Democratisch tekort
- zorgt voor een vakere botsing tss MR’n waarvoor de oplossing van een conflict steeds
complexer wordt
Grondslagen?
1. Religieuze basis:
- ‘the golden rule’: doe iemand niet aan wat je zelf niet zou willen dat die persoon jou aandoet’
- Religie speelt rol in opkomst mensenrechten
- ‘waardigheid, heilig karakter leven, gelijkheid, vrijheid
2. Filosofische basis:
Hsun Tzu (niet-westers):
o geordende samenleving nodig om angst en strijd te elimineren
o => dat is mogelijk door mensen individuele rechten toe te kennen
Natuurrecht (Westers):
- Grieken (Plato, Aristoles) => er is een objectieve absolute natuurwet op basis waarvan je kan
zien of mensen goed dan wel slecht handelden.
o Dus: natuurwet (universele wet van natuur of god) –> bevatten regels om te handelen
als goede mensen
o Plato:
had het over bepaalde rechten. Vond dat er gelijkheid moest zijn tussen
mannen en vrouwen.
Let op: niet gelijk te stellen met moderne gelijkheid
Bij verovering -> overwonnenen mochten niet worden gedood, als slaaf
gemaakt
o Stoïcijnen -> gewonnen voor meer gelijkheid, maar niet totale gelijkheid
Vb. vreemdelingen minder dan Romeinen
- Thomas van Aquino (Middeleeuwen)
2
, o Objectieve natuurwet door God aan mens gegeven -> beoogde rechtvaardigheid te
creeren
o Dus wetten gemaakt door mens, moesten rechtvaardig zijn. Stel onrechtvaardig ->
dan niet moeten naleven
- Hugo de Groot (Grotius)
o Geloofde in bestaan objectieve natuurwet. Stond boven iedereen (ook regeringen en
staten)
o Verleende natuurlijke rechten aan iedereen (opm: niet gelijk aan MR nu)
-> iedereen recht op RV en gelijke behandeling
o Staat -> rechten beschermen tijdens oorlog
oorlog toegelaten mits naleven hogere normen
- John Lock (Engelsman):
o Geloofde in objectieve universele natuurwet die boven iedereen staat
o Iedere persoon in natuurlijke staat heeft een natuurlijke vrijheid
o !!Mensen hadden natuurlijke rechten. Verplichting niet te schenden:
Recht op leven
Recht op vrijheid
Recht op eigendom
o Mensen gaan CTT aan met elkaar en creëren Staat om natuurlijke rechten te
beschermen
!!Niet in staat te beschermen? Dan afzetting ovh (=ius resistendi)
= geestelijke vader MR. Let op heeft nog altijd niet over MR, maar natural rights.
Ook grondlegger van parlementaire democratie
- Thomas Pain:
o Was pamflettist. Leefde in tijd van revoluties.
o Pamflet: ‘in common Sense’ -> bijbel voor elke Amerikaanse revolutionair
“Natuurlijk recht dat wij hebben is een eigen regering hebben”
o Uitvinder van term mensenrechten (Locke geestelijke grondlegger)
In zijn boek ‘Rights of Man’ was sterk Locke geïnspireerd
o Ovh moest belangen en personen hun natuurlijke rechten beschermen.
Was tegen monarchie en aristocratie
o Is vervolgd en moest vluchten naar Fr
Vrijheidsfilosofie:
- Rousseau:
o Opm: Belangrijk voor ontwikkeling MR, maar was selectief (vb. vrouwen mochten
geen onderwijs genieten)
o In natuurlijke staat bestaat uit nobele wilden met natuurlijke vrijheid
Probleem: Mensen worden afhankelijk -> samenleving corrumpeert ->
anarchie -> natuurlijke vrijheid uitgehold
3
, Opl: als groep mensen CTT afsluiten tot oprichting staat. Natuurlijke
vrijheden en onderwerpen aan volonté général. Zo °weer vrije
samenleving en dus geen nood aan uitdrukkelijke rechten die als
tegenwicht dienen tegen wetgever
- Kant:
o Geen natuurrechtsdenkers, maar alles °uit rede
o Mens hebben recht op rechtvaardigheid, want is een redelijk wezen
o Sprak over mensenrechten => vrijheid, gelijkheid, autonomie
- Hobbes:
o Geloofde in natuurwet. De mens is dom (was negatief, tegenover Locke)
o Behoefte aan staat => drm CTT nodig
beetje gelijke visie met Locke (universele natuurwet + nood ovh)
MAAR: Locke => ‘falen overheid dan afzetting’
Hobbes (hier kritiek op natuurrecht) => geen afzetting O. ‘Leviathan
(1651) = Sterke heerser => aan niemand verantwoording moeten
afleggen. Hij kon rechten opzij schuiven. ‘rex est lex’
Dus rechten en vrijheden niet van belang in absolutisme
o info: 1648 einde feodaliteit -> aantal vredesverdragen afgesloten. Vrede. Maar
opkomst nationale staten die uit zijn op soevereiniteit. Dus god grondlegger van
sterke soevereine nationale staten.
MR doet daar afbreuk aan, want moeten aan MR houden… als staat MR
schendt en internationaal op vingers tikt dan gaat dat niet samen met sterke
soevereine nationale staat…
- Burke (ook kritiek op natuurrecht): (nt in sylabus)
o Geloofde in rechten en vrijheden, maar groeien niet uit abstracte natuurwet.
° uit interactie tussen mensen. Recht vloeit voort uit tradities
Zie Fransen -> eindigde in tirannie
Zie Engelsen
o Opleggen abstracte rechten (= natuurrecht) leidt tot tirannie. Maatschappelijke
banden dalen.
Rechtspositivisme:
- Bentham
o Natuurlijke rechten = nonsens. Rechten zijn rechten, omdat gecreëerd door wetgever
Juridische evoluties:
Hedendaagse mensenrechten zijn het product van een eeuwenlange strijd voor rechtvaardigheid en
waardigheid, waarvan het beginpunt moeilijk te bepalen is 1970: beginpunt
Aantal rechten toegekend aan onderdanen door vaak absolute heersers
Voor 18e eeuw
Historisch gezien ruim vooral in Oosten:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SD06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
