Samenvatting
Samenvatting Welzijn 2023
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Lessen gelinkt met het boek en af en toe bijkomende notities. Les gegeven door Bram Verschuere.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: mohamedalchihabi • 8 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
H1: De bestuurlijke organisatie van het welzijnsbeleid inVlaanderen
Inleiding
• Welzijn is een beleidsmaterie waarbij meer dan 1 bestuursniveau tegelijk betrokken is (COMPLEX)
o Bv.: gezinnen
▪ Federale overheid wil financiële ondersteuning bieden voor gezinnen door
belastingvoordelen (korting voor kinderen ten laste) + ouderschapsverlof of tijdskrediet
▪ Vlaamse overheid geeft kindergeld (ook financieel dus)
▪ Lokale overheden bieden buitenschoolse kinderopvang
Beleid op verschillende bestuursniveaus
De rol van de federale overheid in het welzijnsbeleid
• Bevoegd
o 1. Uitkering aan mensen om fiscale voordelen toe te kennen
▪ Bv: uitkeringen voor personen in armoede, pasgeboren en ouders …
▪ Sociale zekerheid bv. Werkloosheidsuitkering, pensioen
Algemene middelen en bijdragen verzekerden, solidariteit
Vervangingsinkomens en inkomensaanvullende uitkeringen
▪ Sociale bijstand
Sluitstuk van de verzorgingsstaat
Van bestaansminimum tot leefloon (van “passieve” naar “actieve” welvaartsstaat)
In de praktijk gebracht door Lokale besturen via het OCMW
o 2.Onrechtstreekse tussenkomsten via de fiscaliteit (soort van belastingaftrek)
▪ Bv. Personen met een handicap krijgen korting op hun onroerende voorheffing van de woning
• => Maatregelen voor compensatie voor tekort aan welzijn of ondersteuning om welzijnsverlies te voorkomen
De rol van de Vlaamse Overheid in het welzijnsbeleid
• Taak: welzijn beschermen en verhogen
• Bevoegd voor bijstand aan personen (grote diverse doelgroepen)
• Organiseren ondersteuning van iedereen die daar behoefte/nood aan heeft, niet alleen de mensen die
hulpbehoevend zijn
o Bv.: kinderopvang, preventieve ondersteuning gezinnen…
• 6de staatshervorming: grote overheveling van bevoegdheden van federaal naar Vlaams niveau
o Residentiële ouderenzorg, Kinderbijslag, Geboorte- en adoptiepremies
o Ze bepalen ook maatregelen MOF
▪ Misdrijf Omschreven Feiten: jongeren die een misdrijf hebben gepleegd
• Dit betekent dat ze bijna op alle domeinen de regels bepalen voor de hulp- en dienstverlening en een
subsidiërend rol hebben
o Dit betekent wel dat ze de ondersteuning moeten toevertrouwen aan andere organisaties (publiek,
commercieel of privaat non-profitaard – meest gebruikt) die binnen het kader van de Vlaamse
Overheid moet werken
o Welke taak dan wel?
▪ Toezien op de kwaliteit van de dienstverlening door
• Het erkennen van de organisatie-actoren
o Inspecteren van voorzieningen
• Afwijking: soms ook verstrekking van middelen (persoonsgebonden financiering of materiële bijstand)
rechtstreeks aan personen met zorgnood. Bv. Het zorgbudget om levenskwaliteit te verbeteren van bv.
Mensen met een handicap
,De rol van de lokale overheid in het welzijnsbeleid
• Zij voeren welzijnstaken uit in opdracht van de federale of Vlaamse Overheid of doen zelf aan welzijnsbeleid
binnen de kaders van de andere overheden
• 3 soorten taken
o Wettelijk verplichte taken
▪ Verplicht uit te voeren door de Federale overheid
▪ Onderzoeken of iemand in aanmerking komt, eventuele uitkering en bepaalde afspraken
▪ Bv. Kijken of iemand in aanmerking komt voor leefloon, en afspreken hoe ze de achterstand
gaan wegwerken
o Wettelijk geregelde taken
▪ Niet verplicht maar als ze het doen moeten zich houden aan het regelgevingskader van
hogere overheden
▪ Elke welzijnsvoorziening moeten een minimale kwaliteit aan dienstverlening kunnen
garanderen (kwaliteit staat vast in een decreet)
▪ Bv. Uitbaten van een woonzorgcentrum
o Optionele taken
▪ Vrijwillig, beheer en inrichting ligt bij het lokaal bestuur
▪ Bv. Huis-aan-huisbedeling van warme maaltijden
• Belangrijk want zij staan het dichtst bij de burgers en weten wat de noden zijn waardoor ze vaak die optionele
taken zelf uitvoeren.
• Vlaamse Overheid heeft controle over hen via het gemeentefonds, stedenfonds en het decreet lokaal sociaal
beleid.
Afstemming en samenwerking tussen de bestuursniveaus:
Typologie van bevoegdheidsverdeling
• Verticale taakverdeling: ene bestuursniveau werkt het beleid uit, andere bestuursniveau voert het uit. Bv:
lokale besturen die het leefloon organiseren in opdracht van de federale overheid.
• Horizontale taakverdeling: meerdere bestuursniveaus werken hetzelfde beleidsveld uit maar ze doen dit
gescheiden en los van elkaar. Bv: federale overheid voorziet familiale verlofstelsels voor ouders, Vlaamse
overheid voorziet in kinderopvang allebei met het doel om de work-life balance in gezinnen te organiseren.
• Complementaire taakverdeling: meerdere bestuursniveaus voeren met en naast elkaar een verschillend beleid
uit op hetzelfde beleidsveld. Bv: jeugdrechter legt maatregelen op (FO), beleid rond die maatregelen wordt
door de gemeenschappen geregeld
• Overlappende taakverdeling: meerdere bestuursniveaus werken op hetzelfde beleidsveld en voeren voor de
zelfde doelgroep hetzelfde beleid uit. => raar
o Best vermijden
Organisatie van het beleidsdomein Welzijn in de Vlaamse Overheid
Bevoegdheden Minister (8!) van Welzijn
• Bijstand aan personen
o Gezinsbeleid
o Maatschappelijk welzijn (OCMW & CAW: Centrum Algemeen Welzijnswerk)
o Doelgroepen (PMH: personen met een handicap)
o Bejaarden
o Jeugdbescherming
• Gezondheidsbeleid
• Verschillende agentschappen en het departement
,6de staatshervorming: extra bevoegdheden voor Vlaanderen
• Ouderenzorg, bevoegdheid over Rust- en verzorgingstehuis; kortverblijf
• Gezinsbeleid: kinderbijslag en geboortepremies
• Integratie: projectmiddelen die nu nog federaal zijn
• BJB (Bureau Juridische Bijstand): bepalen van maatregelen MOF
• Budget voor: 4 miljoen en ne klets
• Budget na: 10 miljoen en ne klets
Vlaamse welzijnbeleidsintenties
• Politieke partijen moeten akkoord gaan over waarin ze gaan investeren voor de komende 5 jaar
• Er is een jaarlijkse Septemberverklaring die de speerpunten voor dat jaar gaan debatteren
• Er zijn ook specifieke beleidsdomeinnota’s waarin de minister een specifiek nota maakt voor een domein. Bv.
Minister van Welzijn voor domein Welzijn
• De Beleidsbrief (van bv. Welzijn, Volksgezondheid en Gezin) zorgt voor de concretisering
De organisatie van de dienstverlening in het Vlaamse welzijnslandschap
Veel dienstverlenende organisaties
• Duizenden organisaties waardoor er
o Kleinschaligheid is van vele voorzieningen, wat voordelig is voor cliënten want alles voor de cliënt is
nabij gelegen.
o In andere sectoren is de dienstverlening meer geconcentreerd in grotere voorziening die minder
verspreid zijn
• Kleinschaligheid zorgt voor uitdagingen:
o Administratieve last: Overheid moet alle voorzieningen erkennen, attesteren, vergunnen, inspecteren
en subsidiëren
o Kans op versnippering van de middelen waardoor er minder efficiëntie is
o Professionalisering interessanter? Kleinere voorzieningen kunnen niet altijd het juiste kwalitatief
personeel aantrekken
Soorten dienstverlening en aard van de organisaties
• Informele zorg:
o Ondersteuning en zorg die aan iemand wordt geboden door mensen uit het sociaal netwerk van de
zorgvrager (familie, buren, …).
▪ Meestal niet opgeleid, dit is een vrijwillige relatie en dus meestal ook geen transactie
• Formeel
o Professionele hulp (opgeleide medewerkers)
o Economische transactie gemoeid bij de zorg (betalen voor diensten) door overheid of door burger
• Beleidsoptie van vermaatschappelijking (cf. zorgcirkels in sommige domeinen)
• Drie generieke types van dienstverleners: verschillen tussen sectoren wat betreft samenstelling
o Publieke organisaties (op alle 3 de niveaus)
o Private non-profit organisaties
o Commerciële dienstverleners
, Samenwerking en schalen
• Sommige personen hebben een complexe hulpvraag waardoor ze zorg en hulp moeten ontvangen van
verschillende organisaties in verschillende sectoren. Dit vergt samenwerking in de back-office om een
éénduidige front-office te hebben voor cliënt:
o Intersectorale toegangspoort IJH
o Sociaal Huis
o Huis van het Kind
• Schaal?
o Lokaal: niet echt want ze werken buiten hun territorium
o Bovenlokaal wel: Vlaanderen is ingedeeld in 60 eerstelijnzones, waarbinnen lokale besturen en zorg-
en hulpverleners hun werk afstemmen om het aanbod op de eerste lijn voor de burgers zo
toegankelijk mogelijk te maken.
o Lokale besturen werken dus buiten hun territorium om meer capaciteit te ontwikkelen en het grotere
plaatje aan te pakken omtrent welzijn.
H6: Lokaal sociaal beleid
Historiek
• ‘Godshuizen’ en ‘burelen van weldadigheid’ (Napoleon) – oorsprong van ‘dubbel bestuur’
• Wet op COO 1925 (fusie beide + exclusieve focus op armoedebestrijding)
• Wet op OCMW 1976:
o Recht op MD (o.a. art.60)
o Professionalisering dienstverlening (art.59): eigenheid van ‘sociaal werk’ als discipline
o Meer dan armoedebestrijding
o Recht op menswaardig bestaan (art.1) • Zeer algemene en brede opdracht (AWW!)
De belangrijkste spelers + politieke integratie OCMW
• OCMW (Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) en het gemeentebestuur
o Politiek
▪ Elk lid van de gemeenteraad heeft ook een mandaat als OCMW-raadslid.
▪ College van de burgemeester en schepen voeren het lokaal beleid uit voor het gemeente,
terwijl het vast bureau het uitvoerend orgaan is van de OCMW (ook dezelfde personen als het
college).
▪ Extra bij OCMW: Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst
• Nemen beslissingen over individuele dossiers van maatschappelijke dienstverlening
die door de OCMW zijn voorbereid. (maw mensen die aankloppen bij het OCMW
voor leefloon bv.)
▪ Voorzitter OCMW is lid van het College burgemeester en schepenen.
o Ambtelijk apparaat
▪ Bestaan uit medewerkers van het gemeentebestuur en het OCMW
▪ Beheersovereenkomsten
▪ Gelijke rechtspositieregeling
▪ Er is 1 secretaris of financieel beheerder mogelijk
o Dienstverlening
▪ OCMW beheert ook nog voorzieningen zoals woonzorgcentra, dagcentra, ..
▪ Geïntegreerd LSB
o 4 doelstellingen van de integratie:
▪ Meer efficiëntie / winst in bestuurskracht
▪ Meer democratie / sterkere gemeenteraad
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TejonC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73243 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen