Bij etiologische criminologie wordt sinds academiejaar nog een extra deel gedoceerd over de Moral Foundations Theory. Aangezien dit deel volledige zelfstudie betreft, heb ik in een kort document alle belangrijke zaken van de PowerPoint en het boekje samengevat. Ook heb ik op het einde de voorbeeld...
Eti ologische criminologie: begeleide zelfstudie: Moral Foundati ons Theory
Centraal idee in deze studie:
» Menselijke morele systemen waren niet immuun voor evolutionaire processen en werden
dus gevormd door biologische en cultureel evolutionaire processen.
» De MFT definieert morele systemen als “geëvolueerde psychologische mechanismen die
functioneren om sociaal leven mogelijk te maken” (= morele intuïties en morele emoties
vormen de grondslagen van het moreel oordeel).
» In deze studie wordt een conceptueel model voorgesteld van zowel distale als proximale
variabelen om inzichten uit de MFT te integreren door empathie en morele intuïtie te
koppelen aan morele emoties en moreel oordeel (in de context van morele schendingen),
zoals bv. schuld, woede, afkeer, etc.
Inleiding: achtergrond van het onderzoek:
» Hoe ontwikkelen mensen het vermogen om een onderscheid te maken tss wat zij goed en
fout vinden om te doen gezien de omstandigheden?
» Waarom hebben mensen het vermogen tot sympathie, schuld, woede en afkeer?
» Waarom en hoe confronteren mensen zich aan morele gedragsregels (vastgelegd in wetten)?
» En waar komt interindividuele variatie vandaan?
Morele emoties:
Ontstaan wanneer mensen morele oordelen vellen
Helpen om te zien dat bepaalde handelingen moreel verkeerd zijn
Motiveren gedragsreacties wanneer dergelijke handelingen worden vastgesteld
Moraliteit bestaat uit een verzameling biologische, psychologische en culturele
mechanismen die mensen motiveren om sociale samenwerkingsproblemen op te lossen.
Haidt: “De MFT brengt een intercultureel psychologisch verslag van hoe verschillende
aangeboren en universeel beschikbare psychologische systemen de basis vormen van moreel
oordeel en morele besluitvorming”. Deze fundamenten zijn gespecialiseerde cognitieve
mechanismen gevormd door evolutionaire krachten van natuurlijke selectie.
Centrale onderzoeksvraag:
“Wat zijn relaties tss empathie, morele intuïties, emoties en oordeel in de context van verschillende
morele normovertredingen?”
» Afhankelijke variabele: moreel oordeel (evaluatie van wat we goed/slecht vinden in een
bepaalde situatie)
Belang van het onderzoek voor de etiologie:
» Het betreft een studie tss empathie, morele intuïties, morele emoties en moreel oordeel
vanuit een geïntegreerd perspectief.
» Introductie van inzichten uit andere wetenschapsdisciplines
» Verdere ontwikkeling van multi-dimensionele karakter van ‘moraliteit’
Morele emoties werden lang niet geïmplementeerd in de criminologie, maar er zijn wel
theorieën die moraliteit ook integreren zoals de SAT.
» Distale en proximale determinanten van moreel oordeel (in de context van
normovertredingen)
Distaal: individuele karakteristieken die geworteld zijn in de genetische aanleg
gevormd door culturele/sociale opvoeding + individuele ervaringen
Proximaal: huidige factoren die van invloed zijn op het moment van de
besluitvorming
» Studie van relatief ‘kleine’ normovertredingen
1
, Theoretisch kader: van empathie naar moreel oordeel:
» Deze studie is uniek omdat ze focust op minder zwaar grensoverschrijdend gedrag. Waarom
koos men hiervoor? Men verwachtte dat de onderliggende mechanismen vrij gelijklopend
zijn voor zware schendingen van moraliteit.
» Het brengt voor het eerst ook een combinatie van morele intuïties en proximale morele
emoties.
» Het beargumenteert dat mensen een geëvolueerd vermogen hebben om concepten van
goed en kwaad te bezitten (we hebben potentieel om morele emoties te ervaren).
» Oxford omschrijft moraliteit als:
Het heeft te maken met de principes van juist/fout gedrag
Het is gebaseerd op het volgen van een gedragscode die sociaal acceptabel is
» Wat betekent dat evolutionair geïnspireerd perspectief nu?
Frans De Waal: “evolutionaire verklaringen zijn gebaseerd op het principe dat alles
waar natuurlijke selectie mee kan werken, de effecten van gedrag zijn (niet de
motivatie erachter)”.
In de natuur is niks intrinsiek goed/slecht. Natuur heeft te maken met functionaliteit
en adaptieve fitness. Mensen zijn niet goed of slecht, niet egoïstisch of altruïstisch in
de absolute zin; mensen zijn net egoïstisch of zelfopofferend omdat het evolutionair
zijn vruchten heeft afgeworpen.
Evolutionair perspectief:
» Onderscheid tss proximate en ultieme verklaringen:
Ultieme oorzaken: waarom? Waarom is gedrag geëvolueerd over de vele generaties?
(Vb. conformeren aan de groepsnorm heeft positieve gevolgen voor de fitness).
Proximate oorzaken: hoe? Verwijst naar de situatie waar gedrag in ontstaat en de
mechanismen die gedrag mogelijk maken (vb. intuïties, emoties, oordeel).
» Evolutionair gezien was het conformeren aan groepsnormen interessant voor de vroege
mens omdat je anders kon uitgesloten worden of zelfs geëxecuteerd worden. Proximaal
gezien hadden deze vroege mensen een voordeel wanneer ze beschikten over mentale
disposities die hen ertoe brachten het juiste te doen
In het onderzoek lag de nadruk op de volgende 4 normovertredingen:
» Diefstal: in geen enkele SL wordt diefstal goedgekeurd, maar het komt toch vaak voor.
Het gaat ook vaak gepaard met gevoelens van boosheid. Diefstal wordt gezien als een
prototypische eerlijkheids-/bedrog overtreding (een van de 6 morele fundamenten). Dit
domein wordt gezien als morele intuïties die mensen motiveren om zich te engageren in
coöperatieve interacties met anderen en gevoelig te zijn voor bedrog.
Diefstal kan ook gezien worden als een morele schending van de intuïties onderliggend
aan het schadend/zorgend domein.
» Niet nakomen van een belofte: heeft te maken met eerlijkheid dat zich vertaalt in
wederkerigheid. Dit heeft heel diepe biologische wortels. Een gevoel van eerlijkheid is een
natuurlijk gevolg van selectie voor wederkerig altruïsme.
» Bestraffen van free-rider: eerlijkheid impliceert ook gelijkheid en proportionaliteit (je wordt
beloond voor je bijdrage). Schendingen voor die normen van proportionaliteit hangt dan
vaak samen met gevoelens van boosheid.
Wanneer groepsleden meer hebben bijgedragen dan anderen, willen de meeste
volwassenen de voordelen niet eerlijk verdeeld zien.
» Incest tss broer en zus met onderliggende toestemming : wordt moreel geëvalueerd de
meeste SL vinden dit een sterk taboe, in andere SL minder. Maar van nature bezit de mens
een soort seksuele afkeer tav familieleden. Sterke gevoelens van walging, ook wanneer er
geen schade wordt berokkend door wederzijdse toestemming.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LauraVDS10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
