Hi! Ik heb het onderdeel MOEDER EN KIND samengevat van het vak 2V 2V Verlenen van zorg op maat: Moeder en kind - pediatrie. Het vak bestaat uit 3 delen, namelijk: pediatrie 1, pediatrie 2 en moeder en kind! Heb je het volledige vak nodig? Koop de voordeelbundel!
2V VZOM MOEDER EN KIND - PEDIATRIEMOEDER EN KIND EXAMENS 01/23
TOEGEPASTE VERLOSKUNDE VOOR VERPLEEGKUNDIGEN
Deel 1: Embryonale en foetale ontwikkeling
Prenatale periode = tijdspanne tussen bevruchting en geboorte (38 weken)
Zwangerschap voldragen vrucht: 266 dagen of 38 weken na de bevruchting
Zwangerschap voldragen vrucht: 280 dagen of 40 weken na 1ste dag van de laatste
menstruatieperiode
De prenatale periode bestaat uit:
o Embryonale periode: week 1 t/m 8
o Aanleg van alle belangrijke organen
o Foetale periode: week 9 t/m geboorte
o Verdere groei en uitrijping van de primitief aangelegde weefsels en organen
1.1. De bevruchting
Bevruchting heeft plaats in de eileider
o Vrijkomen van enzymen uit de kop van zaadcel (acrosoom)
o Enzymen zorgen voor het doorboren van de 3 verschillende lagen van de wand van de
eicel
o Uitstorting van kern zaadcel zonder plasmamembraan in cytoplasma eicel
o Versmelting mannelijke en vrouwelijke chromosomen (elk 23)
Zygote (46 chromosomen)
Herstel van het diploïde aantal chromosomen
Vastleggen van het chromosomale geslacht
1.2. Embryonale periode
Week 1: Kleine trilharen aan binnenzijde eileider stuwen zygote in richting van de baarmoeder.
van De zygote ondergaat klievingsdelingen, dit zijn mitotische delingen waardoor het aantal
zygote tot cellen snel toeneemt:
blastula
2-cellig stadium 4-cellig stadium 8-cellig stadium morula
3 dagen na de bevruchting
Op dag 4 bereikt de morula de baarmoederholte en vormt zich om tot een blastula, een
holle bol cellen. De blastula bevat twee verschillende types van cellen:
Trofoblast: deel van de placenta – vormen wand van blastula
Embryoblast: weefsels van embryo – in dak van blastulaholte
Op de 6de dag na de bevruchting dringen de trofoblastcellen zich in het slijmvlies van de
baarmoeder, beginnen te graven en hecht de blastula zich vast aan het slijmvlies van
baarmoederwand = innesteling of implantatie
De innesteling of implantatie met de deciduareactie duurt van dag 6 tot dag 13. Het
baarmoederslijmvlies ondergaat veranderingen om innesteling mogelijk te maken =
deciduareactie
Toenemen in dikte
Toename van bloedvaten toegenomen doorbloeding
Tekening: 2-cellig stadium naar morula
,2V VZOM MOEDER EN KIND - PEDIATRIEMOEDER EN KIND EXAMENS 01/23
Week 2: vorming Uit embryoblast ontstaan 2 verschillende cellagen:
tweebladige kiemschijf
Epiblast: bovenste kiemblad
Hypoblast: onderste kiemblad
Epiblast en hypoblast vormen samen een platte schijf die het
tweebladige kiemschijf wordt genoemd. Hierbij ontstaan:
o Amnionholte: omgeven door amnionvlies (binnenste vruchtvlies)
o Chorionholte: omgeeft amnionholte en wordt begrensd door chorion
(buitenste vruchtvlies)
Week 3: vorming De vorming van de primitieve streep begint rond de 15de dag, dit is een
driebladige kiemschijf voorwaartse groeve met een kleine verhoging, aan de oppervlakte van
de epiblast
Epiblastcellen zullen zich binnenwaarts begeven
Zo komt er tussen epiblast en hypoblast een nieuwe kiemlaag
Mesoderm
De drie kiemlagen of kiembladen van het embryo zijn nu gevormd:
ectoderm, mesoderm en entoderm. Deze vormen de driebladige
kiemschijf.
Tegen het einde van de derde week zullen de kiembladen
volledig zijn ontwikkeld
Alle weefsels en orgaanstelsels van het embryo zullen hieruit
ontstaan via differentiatie
o Ontstaan van verschillende celtypen
Week 4 – 8: verdere In de loop van de vierde week ontstaat de neurale buis hersenen en
ontwikkeling ruggenmerg
Platte kiemschijf cilindrische en ronde vorm
Embryo neemt in lengte en breedte toe
o Hierdoor ontstaan krommingen
o Plat embryo krijgt ronde vorm
Tijdens de vierde tot achtste week vormt elk van de drie kiembladen
een aantal specifieke weefsels en organen, de organogenese:
- Ectoderm: weefsels en organen die contact onderhouden met de
buitenwereld
o Hersenen
o Ruggenmerg
o Perifeer zenuwstelsel
o Epidermis of opperhuid
- Mesoderm
o Bindweefsel
o Kraakbeen en bot
o Spierweefsel
o Dermis of lederhuid
o Nieren, geslachtsklieren en hun afvoergangen
- Entoderm
o Epitheel van spijsverteringsbuis
o Epitheel van luchtwegen
o Epitheel urineblaas
o Lever- en pancreascellen
In het begin van de vijfde week van de ontwikkeling verschijnen de
eerste tekens van aanleg van de ledematen onder de vorm van platte
uitstulpingen, extremiteitsknoppen:
Knoppen ledematen armpjes en beentjes
,2V VZOM MOEDER EN KIND - PEDIATRIEMOEDER EN KIND EXAMENS 01/23
Hoofd neemt in grootte toe
o Rond 7de week ontwikkelt het gezicht: ogen, oren en neus
Zie foto’s dia’s (!!!)
1.3. Foetale periode
Foetale periode = de tijd tussen het begin van de derde maand en het einde van het intra-uteriene
leven
Verdere groei, ontwikkeling en uitrijping
o Differentiatie van cellen in specifieke celtypes
o Verdere details van lichaamsstructuuur afgewerkt
o Functioneren van orgaanstelsels
Door verdere uitbreiding van de amnionholte komt het amnionvlies in contact met het chorion,
waardoor de chorionholte verdwijnt. Het amnionvlies en het chorion zullen met elkaar vergroeien en
samen de wand van de vruchtzak vormen.
Verdere groei van vrucht: wand van vruchtwaterzak in aanraking met binnenwand endometrium
vergroeiing
Holte van de baarmoeder is volledig opgevuld met foetus, vruchtwaterzak en placenta
Vruchtwaterzak = sterke en veerkrachtige zak waarin zich het amnionvocht of vruchtwater zich
bevindt
Heldere waterachtige vloeistof
Met foetale cellen
Hoeveelheid vruchwater neemt toe in loop van zwangerschap 1 liter
o Beschermen tegen schokken en ruwe bewegingen
o Mogelijkheid tot vrij beweging
o Optimale omgeving om te groeien
Longblaasjes = afscheiding van surfactant
Vermindert oppervlaktespanning ter hoogte van longblaasjes
o Vermakkelijkt uitzetten longen
o Begin van de ademhaling
Onvoldoende sufactant: ernstige ademhalingsstoornissen
1.4. Placenta
De placenta bestaat zowel als moeder als uit foetaal weefsel:
Moederlijk weefsel
o Gevormd door een deel van het endometrium of baarmoederslijmvlies
Foetaal weefsel
o Gevormd door trofoblasten
o Hechtvlokken of villi: bloedvaatjes van de foetus
Meerdere malen vertakken tot een ingewikkelde, boomachtige structuur,
waardoor het contactoppervlakte sterk vergroot wordt wat de uitwisseling
bevordert
2de week: trofoblastcellen dringen baarmoederwand binnen en vormen zeer kleine
uitstulpingen
Baden in moederlijk bloed
3de week: in hechtvlokken verschijnen bloedvaatjes van het embryo
Bloed van moeder stroomt in ruimten rond en tussen hechtvlokken (intervilleuze
ruimte)
Bloed van embryo dat door de hechtvlokken stroomt, blijft door een uiterst dun
vlies gescheiden van het bloed van de moeder dat door de intervilleuze ruimte
stroomt (= placentabarrière of -membraan)
Functies:
o Transport zuurstof en voedingsstoffen van moeder naar foetus
, 2V VZOM MOEDER EN KIND - PEDIATRIEMOEDER EN KIND EXAMENS 01/23
o Transport afvalstoffen van foetus naar moeder
o Productie van hormonen die zwangerschap in stand houden
o Overdracht van moederlijke antistoffen natuurlijke passieve immuniteit
De navelstreng vormt de verbinding tussen de placenta en de foetus. Het bevat twee arteriën en één
vene
1.5. Overgang van foetale naar postnatale circulatie
Voor de geboorte heeft de gasuitwisseling plaars in de placenta. Omdat de foetus uiteraard niet zelf
kan ademen en de longen het bloed niet van zuurstof voorzien, zou het inefficiënt zijn om al het bloed
door de longen te pompen.
Bloedsomloop van een foetus verschilt van die van een pasgeborene
o Zorgen ervoor dat een deel van het bloed van de longcirculatiewordt omgeleid naar
lichaamscirculatie via:
Opening tussen beide voorkamers: ovale venster met klepachtige structuur van
twee overlappende vliezen klep staat open zolang de druk in het rechteratrium
hoger is dan linkeratrium
Een verbinding van de longslagaderboom en aorta: ductus arteriosus
Wanneer het foetale bloed in de placenta stroomt, neemt
het door diffusie zuurstof op vanuit het moederlijke bloed
zuurstofrijk bloed stroomt van de placenta naar de
foetus via navelader van navelstreng
Grotendeels via het ovale venster direct doorstomen naar
linkervoorkamer stroomt bloed naar linkerkamer
aorta
Door dikkere vaatwand = weerstand van longbloedvaten
zeer groot deel van het bloed dat in de rechterkamer
terechtkomt in longslagerader gepompt als gevolg
van grote longvaatweerstand grootste deel alsnog in aortia
via ductus arteriosus
Via de aorta en haar vertakkingen bloed naar rest van
het lichaam bloed keert via twee navelslagaders terug
naar placenta opnieuw met zuurstof beladen
Bloedsomloop postnataal
o Zuurstofvoorziening door placenta houdt plots op
o Gasuitwisseling wordt overgenomen door longen
Er treden een aantal veranderingen op inn het vaatstelsel van pasgeborene
Sluiten van ovale venster
Sluiten van ductus arteriosus
Navelstrengbloedvaten sluiten zich bij de geboorte als gevolg van contractie van
spieren in vaatwand
Deze contracties worden onder meer veroorzaakt door thermische en
mechanische prikkels
o Wegvallen placentacirculatie stijgen van koolstofdioxidespanning in bloed
Sterke ademhalingsdrang
Wanneer de pasgeborene begint te ademen, zullen de longen zich ontplooien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evykoningsberger. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
