Deze samenvatting is gemaakt aan de hand van alle PPT's, cursussen en extra documenten. Ook inhouden van het boek 'NatuurOnderwijs Inzichtelijk' staan hierin samengevat.
Dit vak wordt gevolgd in het eerste jaar kleuteronderwijs aan Hogeschool PXL (semester 2). Ik slaagde door deze samenvatting te ...
Samenvatting: Wetenschappen en techniek
Hoofdstuk 1: Indeling van de levende organismen
1. Het 5-rijken systeem
5-rijkensysteem =
- Door Whittaker
- Alle levende wezens kan men op basis van hun gemeenschappelijke kenmerken
of onderlinge relaties onderbrengen in 5 verschillende groepen
- Organisme onderverdeelt in 5 rijken:
o Het rijk van de Monera (= bacteriën) (ééncellig zonder kernmembraan)
o Het rijk van de protisten (ééncellig; kern met kernmembraan)
o Het rijk van de dieren
o Het rijk van de planten
o Het rijk van de zwammen
- Indeling is handvormig
- Onderverdeling:
vb. Rijk: Dierenrijk
Stam: Geleedpotigen
Klasse: Insecten
Orde: Vliesvleugeligen
Familie: Bijen en
hommels
Geslacht: Hommel
Soort: Akkerhommel
- !!! Organismen behoren tot dezelfde soort indien zij onderling kunnen
voortplanten en vruchtbare nakomelingen voortbrengen
o Kruisingen tussen paarden en ezels geven wel nakomelingen = muildieren
o Muildieren/muilezels kunnen op hun beurt GEEN nakomelingen hebben
o Paard en ezels zelfde soort
,1.1. Het rijk van de ééncelligen
Eéncelligen =
- Eéncellig zonder celkern (= prokaryoten)
- Autotroof (maken zelf voedsel aan) of heterotroof (halen voedsel bij anderen)
voeden
- Planten zich geslachtelijk en/of ongeslachtelijk voor
1.2. Het plantenrijk
Planten =
- Meercellig
o Cellen weefsels organen stelsels
- Alle cellen bezitten celwand, opgebouwd uit cellulose
- Voeden zich autotroof d.m.v. fotosynthese
o Nemen anorganisch voedsel op uit omgeving en maken zelf organische
stoffen
- Bezitten bladgroen
- Planten zicht geslachtelijk of ongeslachtelijk voort
1.3. Het dierenrijk
Dieren =
- Meercellig
o Cellen weefsels organen stelsels
- Cellen bezitten GEEN celwand
- Voeden zich heterotroof
o Nemen energierijk (organisch) materiaal op uit hun omgeving waaruit ze
de energie halen
- Planten zich geslachtelijk voort
o Ongeslachtelijk = bladluizen
1.4. Het rijk van de zwammen
Zwammen =
- Meercellig of ééncellig
- Voeden zich heterotroof
o Nemen hun voedsel op door absorptie
- Cellen hebben celwand met chitine (= hoorn; geen cellulose)
- Planten zich geslachtelijk of ongeslachtelijk voor
,1.5. Het rijk van de bacteriën
Prokaryoten (ééncellige zonder celkern) =
- Archaea
- Bacteriën
Eukaryoten (bevat cel met celkern) =
- Protisten
- Planten
- Dieren
- Schimmels
Wat zijn virussen:
- Kunnen niet zelfstandig leven
o Leven ten koste van andere levende organismen
o Leven in andere cellen en gebruiken materiaal van die cel
- Pathogeen = betrokkenen gastheer schade
Wat zijn microben:
- Verzamelnaam voor alle organismen die we niet met blote oog kunnen
waarnemen
- Veroorzaken meestal één of andere ziekte
- Zowel bacteriën, virussen als ééncelligen kunnen microben zijn
, 2. Bouw van levende wezens
Kenmerken levende wezens:
- Bewegen uit zichzelf
- Reageren op prikkels
- Groeien
- Voeden zich
- Hebben een stofwisseling
- Scheiden afvalstoffen uit
- Planten zich voort
- Chemische opbouw
- Sterven
2.1. Cellen
- Alle organisme bestaan uit cellen
- Kleinste bouwsteen van een organisme
- Microscopisch klein
- Vertonen alle kenmerken van leven
2.2. Delen van een cel
2.3. Een plantencel en een dierlijke cel
- Celwand van cellulose (papierproductie)
- Vacuole: grote holte gevuld met vocht (zouten, reservevoedsel, afvalstoffen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirthegoessens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
