Burgerlijk Recht
Table of Contents
1. INLEIDING .................................................................................................................................................................... 7
1.1. WAT IS RECHT? ....................................................................................................................................................................... 7
1.2. GEBIEDENDE EN AANVULLENDE RECHT ......................................................................................................................................... 7
1.2.1. Gebiedende recht: vormen ......................................................................................................................................... 7
1.2.1.1. Regels die de openbare orde raken (OO) ................................................................................................................... 7
1.2.1.2. Regels van dwingend recht (DR) ................................................................................................................................................ 7
1.2.2. aanvullend recht......................................................................................................................................................... 7
1.3. RECHTSBRONNEN (OPGESOMD VAN MEEST NAAR MINST BELANGRIJK)................................................................................................ 8
1.3.1. Wetgeving .................................................................................................................................................................. 8
1.3.1.1. Internationaal ............................................................................................................................................................................ 8
A. Internationale verdragen................................................................................................................................................................ 8
B. Europese Unie (EU) (27 lidstaten, laatste toetreding door Kroatië) .............................................................................................. 8
1.3.1.2. Nationaal .................................................................................................................................................................................... 8
A. Grondwet ........................................................................................................................................................................................ 8
B. Wet ................................................................................................................................................................................................. 9
C. Besluiten ......................................................................................................................................................................................... 9
1.3.1.3. Regionaal ................................................................................................................................................................................... 9
A. Decreet en ordonnantie ................................................................................................................................................................. 9
B. Besluiten ......................................................................................................................................................................................... 9
C. Provinciale en gemeentelijke verordeningen en reglementen ...................................................................................................... 9
1.4. INHOUD VAN DE GRONDWET ...................................................................................................................................................... 9
1.4.1. België is een federale staat (eerst kijken naar wat we samen doen & dan naar de deelstaten → CS) ................. 9
1.4.2. Grondwettelijke rechten en vrijheden ...................................................................................................................... 10
1.4.3. Scheiding van de 3 staatsmachten........................................................................................................................... 10
1.5. RECHTBANKEN EN HOVEN (CF. SCHEMA)..................................................................................................................................... 11
2. (A) PERSONENRECHT .................................................................................................................................................. 12
2.1. NATUURLIJK PERSOON VS. RECHTSPERSOON ................................................................................................................................ 12
2.2. STAAT VAN PERSOON (VAN OPENBARE ORDE) → EEN NP HEEFT 4 KENMERKEN ................................................................................. 12
2.2.1. Naam: voornaam en familienaam ........................................................................................................................... 12
2.2.2. Geslacht.................................................................................................................................................................... 13
2.2.3. Nationaliteit ............................................................................................................................................................. 13
2.2.4. Woonplaats .............................................................................................................................................................. 13
2.3. HANDELINGSBEKWAAMHEID .................................................................................................................................................... 13
2.3.1. Minderjarige (jonger dan 18 jaar)............................................................................................................................ 13
2.3.1.1. Regels voor de niet-ontvoogde minderjarige .......................................................................................................................... 14
hypothese 1: vertegenwoordiging van minderjarige door ouder(s) of voogd ontstaat ........................................................................ 14
hypothese 2: vertegenwoordiging van minderjarige door ouder(s) of voogd + een machtiging van de vrederechter zijn nodig ....... 14
Oefeningen hierop.................................................................................................................................................................................. 14
4. FAMILIERECHT – HUWELIJK (ART. 143 E.V. BW) ........................................................................................................... 15
3.1. WAT IS EEN HUWELIJK?............................................................................................................................................................ 15
3.2. VEREISTEN VOOR EEN GELDIG HUWELIJK...................................................................................................................................... 15
3.2.1. toestemming ............................................................................................................................................................ 15
3.2.2. voorwerp en oorzaak = bestendige levensgemeenschap......................................................................................... 15
3.2.3. handelingsbekwaam – minimum 18 jaar = huwbare leeftijd .................................................................................. 15
3.2.4. ongehuwd zijn .......................................................................................................................................................... 15
3.2.5. geen verboden bloed- of aanverwantschap............................................................................................................. 15
3.2.6. Oefeningen op geldigheidsvereisten ........................................................................................................................ 15
3.2.7. Sanctie bij niet-vervullen grondwaarden ................................................................................................................. 16
, 3.3. PUTATIEF HUWELIJK................................................................................................................................................................ 16
3.4. VORMVOORWAARDEN = PLECHTIG CONTRACT ............................................................................................................................. 16
3.5. PRIMAIR STELSEL: RECHTEN EN PLICHTEN VAN DE ECHTGENOTEN (WORDEN VOORGELEZEN DOOR AMBTENAAR BIJ HUWELIJK )..................... 16
3.5.1. huwelijksplichten ............................................................................................................................................................. 16
3.5.2. Bescherming voornaamste gezinswoning (!!!) ................................................................................................................ 17
A. Woning is eigendom van 1 of beide echtgenoten .................................................................................................................................. 17
B. Woning wordt gehuurd ........................................................................................................................................................................... 17
3.5.3. vrijheid van beroep en autonomie van bankzaken (art 216) ........................................................................................... 17
3.5.4. plicht tot bijdrage in de lasten van huwelijk – hoofdelijkheid (!!!) .................................................................................. 17
3.5.5. schenkingen, persoonlijke zekerheden mogen niet in strijd zijn met gezinsbelang (art. 224) ........................................ 17
3.6. SECUNDAIR STELSEL: HUWELIJKSVERMOGENRECHT WETTELIJK STELSEL – HUWELIJKSCONTRACT ............................................................. 18
3.6.1. Wettelijk stelsel (boek 2 titel 3 BW) ................................................................................................................................. 18
3.6.1.1. eigen vermogen.............................................................................................................................................................................. 18
3.6.1.1.1. eigen omwille van oorsprong (moet bewezen worden) ........................................................................................................ 18
3.6.1.1.2. eigen uit hun aard (bewijs van eigen karakter moet niet geleverd worden) ........................................................................ 18
3.6.1.2. gemeenschappelijk vermogen: o.m. .............................................................................................................................................. 19
3.6.1.3. bestuur van de vermogens............................................................................................................................................................. 19
3.6.1.3.1. bestuur EV .............................................................................................................................................................................. 19
3.6.1.3.2. bestuur GV.............................................................................................................................................................................. 19
3.6.1.4. rechten van de schuldeisers ........................................................................................................................................................... 20
3.6.1.4.1. eigen schuld van één echtgenoot .......................................................................................................................................... 20
3.6.1.4.2. gemeenschappelijke schuld ................................................................................................................................................... 20
5. ERFRECHT ...................................................................................................................................................................... 22
5.0. ENKELE BEGRIPPEN ....................................................................................................................................................................... 22
5.1. ERFRECHT BIJ WET GEREGELD .......................................................................................................................................................... 22
5.1.1. Orde – lijn – graad ........................................................................................................................................................... 22
5.1.2. Kloving (vanaf de 3e orde)................................................................................................................................................ 23
5.1.3. Plaatsvervulling................................................................................................................................................................ 23
5.1.4. Langstlevende echtgenoot (LL) ........................................................................................................................................ 26
LL en (klein)kinderen van de erflater (1) ..................................................................................................................................................... 26
LL en andere erfgenamen van de 2de en 3de orde (geen kinderen) ............................................................................................................ 26
LL als de erflater geen familieleden heeft (3) ............................................................................................................................................. 26
Vraag tot omzetting van het vruchtgebruik ................................................................................................................................................ 27
5.1.5. Langstlevende wettelijk samenwonende (LLws).............................................................................................................. 27
5.1.6. Aanvaarden (onder voorrecht van boedelbeschrijving) – verwerpen nalatenschap ....................................................... 28
5.1.7. Verdeling .......................................................................................................................................................................... 28
5.1.8. Inbreng cf. pagina 120 handboek .................................................................................................................................... 28
5.2. TESTAMENT................................................................................................................................................................................. 28
5.2.1. Eigenhandig testament .................................................................................................................................................... 28
5.2.2. Internationaal testament................................................................................................................................................. 29
5.2.3. Notarieel testament (juiste inhoud en juiste bewaring) .................................................................................................. 29
5.2.4. Wettelijke regels over de reservataire erfgenamen ........................................................................................................ 29
5.2.5. Langstlevende echtgenoot en mogelijkheid tot onterving .............................................................................................. 29
5.2.6. Inkorting (zie handboek pagina 125) ............................................................................................................................... 29
5.3. SCHENKING ................................................................................................................................................................................. 30
5.3.1. Schenking onder voorbehoud van vruchtgebruik ............................................................................................................ 30
5.4. OEFENINGEN................................................................................................................................................................................ 30
6. GOEDERENRECHT ........................................................................................................................................................... 32
6.1. ROERENDE – ONROERENDE GOEDEREN (ART. 517 E.V. BW) ................................................................................................................ 32
6.1.1. Roerende goederen: criteria ............................................................................................................................................ 32
6.1.2. Onroerende goederen: criteria ........................................................................................................................................ 32
6.2. LICHAMELIJKE – ONLICHAMELIJKE GOEDEREN ..................................................................................................................................... 33
6.3. ZAKELIJKE RECHTEN....................................................................................................................................................................... 33
6.3.1. eigendomsrecht ............................................................................................................................................................... 33
, 6.3.1.1. eigendom – bezit: geen synoniemen ............................................................................................................................................. 33
6.3.1.2. Bescherming van het eigendomsrecht .......................................................................................................................................... 33
6.3.1.3. drie mogelijke beperkingen van het eigendomsrecht ................................................................................................................... 33
6.3.1.3.1. onteigening............................................................................................................................................................................. 34
6.3.1.3.2. rechtsmisbruik = fout gedrag ................................................................................................................................................. 34
6.3.1.3.3. overmatige burenhinder ........................................................................................................................................................ 34
6.3.1.4. mede-eigendom/ multi-eigendom................................................................................................................................................. 34
6.3.2. vruchtgebruik ................................................................................................................................................................... 35
6.3.2.1. vruchtgebruik ................................................................................................................................................................................. 35
6.3.2.1.1. vruchtgebruiker ...................................................................................................................................................................... 35
6.3.2.1.2. Nieuwe wetgeving .................................................................................................................................................................. 35
6.3.2.1.3. naakte eigenaar en einde ....................................................................................................................................................... 35
6.3.3. recht van opstal ............................................................................................................................................................... 35
6.3.5. erfdienstbaarheden ......................................................................................................................................................... 36
6.4. HYPOTHEEK (ZAKELIJKE ZEKERHEID), VOORRECHTEN, BORGSTELLING ....................................................................................................... 36
6.4.1. hypotheek (waarborg) ..................................................................................................................................................... 36
6.4.2. voorrecht.......................................................................................................................................................................... 36
6.4.3. borgstelling ...................................................................................................................................................................... 36
6.5. OEFENINGEN................................................................................................................................................................................ 37
7. VERBINTENISSEN 1 ......................................................................................................................................................... 38
7.1. QUASI-CONTRACTEN (= ALSOF HET EEN CONTRACT IS, MAAR STAAT IN DE WET) ........................................................................................ 38
7.1.1. zaakwaarneming ............................................................................................................................................................. 38
7.1.2. onverschuldigde betaling................................................................................................................................................. 38
7.1.3. ongerechtvaardigde verrijking......................................................................................................................................... 38
7.2. BUITENCONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID OF ONRECHTMATIGE DAAD .................................................................................................. 38
7.2.1. overzicht: 3 vormen van aansprakelijkheid ..................................................................................................................... 38
7.2.2. wetsartikels: 1382 – 1386bis BW..................................................................................................................................... 38
7.2.3. verzekeringen ................................................................................................................................................................... 38
7.2.4. basisbegrippen ................................................................................................................................................................. 39
7.2.5. (buitencontractuele) aansprakelijkheid ........................................................................................................................... 39
7.2.5.1. aansprakelijkheid voor eigen daad ................................................................................................................................................ 39
Fout......................................................................................................................................................................................................... 39
Schade .................................................................................................................................................................................................... 39
Oorzakelijk verband ................................................................................................................................................................................ 39
7.2.5.2. aansprakelijkheid voor andermans daad ....................................................................................................................................... 40
artikel 1384 BW ...................................................................................................................................................................................... 40
(1) Ouders voor minderjarige kinderen ........................................................................................................................................ 40
(2) Onderwijzers (uiteindelijk komt het wel terecht bij de school – de WG bv. kar met warm eten omver geduwd door
kleuter) 40
(3) aanstellers (werkgevers) .......................................................................................................................................................... 40
7.2.5.3. aansprakelijkheid voor zaken ......................................................................................................................................................... 41
(1) zaken (andere dan gebouw en dier) ........................................................................................................................................ 41
(2) Gebouwen................................................................................................................................................................................ 41
(3) Dieren ...................................................................................................................................................................................... 41
7.2.5.4. bijzondere regels ............................................................................................................................................................................ 41
Bevrijdingsbeding ................................................................................................................................................................................... 41
7.3. OEFENINGEN................................................................................................................................................................................ 42
8. CONTRACTEN (VERBINTENISSEN 3: VB’EN DIE HUN OORSPRONG VINDEN IN EEN CONTRACT) ........................................... 43
8.1. SOORTEN CONTRACTEN ................................................................................................................................................................. 43
8.2. TOTSTANDKOMING VAN EEN CONTRACT ............................................................................................................................................ 43
8.2.1. onderhandelingen ............................................................................................................................................................ 43
8.2.2. Wanneer ontstaat een contract ...................................................................................................................................... 44
8.2.3. geldigheidsvereisten voor een contract ........................................................................................................................... 44
8.2.3.1. Toestemming.................................................................................................................................................................................. 44
8.2.3.1.1. Dwaling ................................................................................................................................................................................... 44
8.2.3.1.2. Bedrog .................................................................................................................................................................................... 44
, 8.2.3.1.3. Geweld.................................................................................................................................................................................... 44
8.2.3.1.4. Misbruik van omstandigheden ............................................................................................................................................... 45
8.2.3.2. Handelingsbekwaamheid (zie vorige lessen) ................................................................................................................................. 45
8.2.3.3. Voorwerp........................................................................................................................................................................................ 45
8.2.3.4. Oorzaak .......................................................................................................................................................................................... 45
8.3. GEVOLGEN VAN EEN CONTRACT ....................................................................................................................................................... 45
8.3.1. bindende kracht van overeenkomst ................................................................................................................................ 45
8.3.2. mogelijkheid tot heronderhandelen bij gewijzigde omstandigheden (aanvullend recht) (!) .......................................... 46
8.4. INTERPRETATIE VAN OVEREENKOMSTEN (WE ZATEN HIER)..................................................................................................................... 46
8.5. SOORTEN VERBINTENISSEN ............................................................................................................................................................. 46
8.5.1. gezamenlijke – hoofdelijke verbintenis............................................................................................................................ 46
8.5.2. inspanningsverbintenis – resultaatsverbintenis .............................................................................................................. 47
8.5.3. Contractuele aansprakelijkheid ....................................................................................................................................... 47
8.6. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN................................................................................................................................................ 47
8.6.1. verbintenissen onder voorwaarde ................................................................................................................................... 47
8.6.2. verbintenissen met tijdsbepaling ..................................................................................................................................... 47
8.7. UITWERKING VAN OVEREENKOMSTEN T.O.V. DERDEN .......................................................................................................................... 47
8.8. WAT BIJ NIET-NALEVING VAN EEN OVEREENKOMST? (MOGELIJKHEID TOT BEVRIJDINGSBEDINGEN)................................................................ 48
8.8.1. bevrijdingsbedingen in het contract (= ‘Wij zijn niet aansprakelijk voor …) .................................................................... 48
8.9. BEWIJS IN BURGERLIJKE ZAKEN......................................................................................................................................................... 48
8.9.1. wanneer is een geschrift noodzakelijk voor het bewijs ?................................................................................................. 48
8.10. OEFENINGEN ............................................................................................................................................................................. 49
10. HUUR ........................................................................................................................................................................... 50
10.1. WETTELIJKE BEPALINGEN .............................................................................................................................................................. 50
10.2. DEFINITIE (HUUR VAN GOEDEREN).................................................................................................................................................. 50
10.3. VERPLICHTINGEN VAN DE VERHUURDER........................................................................................................................................... 50
10.4. VERPLICHTINGEN VAN DE HUURDER ................................................................................................................................................ 50
10.5. VERANDERINGSWERKEN DOOR HUURDER: IS EIGENAAR OP HET EINDE VAN DE HUUROVEREENKOMST HIERVOOR EEN VERGOEDING VERSCHULDIGD?
........................................................................................................................................................................................................ 51
10.6. EINDE ....................................................................................................................................................................................... 51
11. WONINGHUUR (DWINGEND RECHT!) ............................................................................................................................ 51
11.1. WANNEER VAN TOEPASSING? ....................................................................................................................................................... 51
11.2. VORM HUUROVEREENKOMST ........................................................................................................................................................ 51
11.2.1. vanaf 2019 ..................................................................................................................................................................... 52
11.2.2. energieprestatiecertificaat ............................................................................................................................................ 52
11.3. REGISTRATIEVERPLICHTINGEN........................................................................................................................................................ 52
11.3.1. 2019 ............................................................................................................................................................................... 52
11.4. PLAATSBESCHRIJVING .................................................................................................................................................................. 52
11.5. BEMIDDELINGSKOSTEN VOOR DE VERHURING VAN HET ONROEREND GOED ............................................................................................. 53
11.6. HUURPRIJS ................................................................................................................................................................................ 53
A. Bedrag ............................................................................................................................................................................... 53
B. Indexering huurprijs (formule in woningdecreet) ............................................................................................................ 53
C. Herziening huurprijs .......................................................................................................................................................... 53
11.7. VERMELDINGEN IN PUBLICITEIT ...................................................................................................................................................... 54
11.8. HUURWAARBORG ....................................................................................................................................................................... 54
11.9. DUUR OVEREENKOMST ................................................................................................................................................................ 54
11.10. BEËNDIGEN HUUROVEREENKOMST VAN 9 JAAR .............................................................................................................................. 54
11.11. HERSTELLINGEN ....................................................................................................................................................................... 55
,Grondwettelijk Hof van Cassatie
Hof
Arbeidshof Hof van beroep
Hof van assisen
Arbeidsrechtbank Ondernemingsrechtbank Rechtbank van 1e aanleg
Burgerlijke Familie- & Correctionele
rechtbank jeugd rechtbank
rechtbank
vredegerecht politierechtbank
LEGENDE SCHEMA
RODE PIJLEN = BEROEP
GROENE PIJLEN = CASSATIE
CF. PAGINA 2 UITLEG RECHTBANKEN
,Het vredegerecht oordeelt over geschillen/ zaken die (a) minder dan 5000 euro betreffen en (b) specifieke situaties zoals bv. huur of konijnenschade.
Bij het vredegerecht gaat men in beroep in 1e aanleg, hierop volgend kan men (indien voldaan aan specifieke voorwaarden) in cassatie gaan. Indien cassatie het
vonnis/ arrest vernietigd, dan gaat men terug naar de rechtbank van 1e aanleg,
De burgerlijke rechtbank (deel van de rechtbank van 1e aanleg) oordeelt over zaken omtrent meer dan 5000 euro
De ondernemingsrechtbank spreekt zich uit over zaken betreffende ondernemingen/ bedrijven bv. een naamloze vennootschap
Correctionele rechtbank oordeelt over alles betreffende strafrecht bv. stelen, slagen, …
De arbeidsrechtbank spreekt zich uit over zaken omtrent (a) arbeidsrecht en (b) sociale zekerheidsrecht
Hof van Assisen oordeelt over zaken betreffende moord en werkt met een jury
Geen beroep mogelijk hier, enkel cassatie (in geval van fouten)
Het Hof van Cassatie kijkt of er (procedurele) fouten zijn gemaakt bij een oordeel. Vooraleer men in cassatie gaat, moet men in beroep gaan. Indien het HvC een oordeel
nietig verklaart moet men terug naar een rechtbank/ hof om een nieuw oordeel te bekomen (verschilt van geval tot geval welke rechtbank dit is waarnaar men moet teruggaan
cf. schema).
Het Grondwettelijk Hof staat apart op zichzelf en oordeelt over strijdigheid van beslissingen met de grondwet. Het heeft de macht om een beslissing te vernietigen.
Vonnis komst van de rechtbank en arrest van de hoven
, 1. Inleiding
1.1. Wat is recht?
- gedragsregels en normen
- doel: ordening maatschappelijk leven
- opgelegd door de overheid
- afdwingbaar (in principe, bv. uitzondering: contract → AR: MAG afwijken van wettelijke regeling)
1.2. Gebiedende en aanvullende recht
2. DR: beschermt zwakke partijen → sanctie: nietigheid, maar kan
enkel ingeroepen worden door de zwakke partij die deze regelgeving
probeert te beschermen
3. vrij om van af te wijken en iets anders te stipuleren (bv. contract)
1.2.1. Gebiedende recht: vormen
1.2.1.1. Regels die de openbare orde raken (OO)
- beschermen de samenleving vb. Verbod op bigamie, strafrecht
- sanctie is de absolute nietigheid:
➔ overtreding van regel kan ingeroepen worden door elke belanghebbende en ambtshalve door de rechter
➔ de rechtshandeling kan nooit als geldig bevestigd worden: blijft altijd ongeldig
1.2.1.2. Regels van dwingend recht (DR)
- beschermen een zwakke partij vb consument
- sanctie bij overtreding is de relatieve nietigheid:
➔ overtreding van regel is enkel inroepbaar door beschermde/zwakke partij
➔ vooraf kan nooit afgeweken worden van regel van DR (eventueel wel achteraf, mogelijk om de regeling
toch als geldig te aanvaarden) bv. niet op voorhand ov tussen WN en WG mogelijk dat er geen opzegtermijn is bij ontslag
1.2.2. aanvullend recht
- Een afwijkende regeling is altijd mogelijk in een contract
- Deze wettelijke regels gelden voor zover partijen geen afwijkende regeling in een contract overeenkomen.
Oefening: soort recht?
Art. 215. § 1. De ene echtgenoot kan zonder de instemming van de andere niet onder bezwarende titel of om niet onder de levenden
beschikken over de rechten die hij bezit op het onroerend goed dat het gezin tot voornaamste woning dient, noch dat goed met hypotheek
bezwaren. (= echtgenoot kan niks met voornaamste woning doen zonder andere → dit is DR)
Art. 224. § 1. Op verzoek van de andere echtgenoot en onverminderd de toekenning van schadevergoeding, kunnen worden nietig verklaard :
1. de handelingen door een der echtgenoten verricht met overtreding van de bepalingen van artikel 215; (relatieve nietigheid, DR)
Art. 146bis. Er is geen huwelijk wanneer, ondanks de gegeven formele toestemmingen tot het huwelijk, uit een geheel van omstandigheden
blijkt dat de intentie van minstens één van de echtgenoten kennelijk niet is gericht op het totstandbrengen van een duurzame
levensgemeenschap, maar enkel op het bekomen van een verblijfsrechtelijk voordeel dat is verbonden aan de staat van gehuwde. (O.O.)
,Art. 184. Tegen elk huwelijk dat is aangegaan met overtreding van (de bepalingen van de artikelen 144, 146bis, 146ter, 147, 161, 162, 163, 341
of 353-13,) kan worden opgekomen door de echtgenoten zelf, door allen die daarbij belang hebben en door het openbaar ministerie. (O.O.)
Art. 1609. De levering moet geschieden op de plaats waar het verkochte goed zich ten tijde van de koop bevond, indien daaromtrent niet
anders is overeengekomen. (AR)
1.3. Rechtsbronnen (opgesomd van meest naar minst belangrijk)
- Wetgeving (allerbelangrijkste bron)
- Rechtspraak (bindt de partijen in het geschil)
- Rechtsleer (handboeken)
- Gewoonte (is slechts een rechtsbron als de wet of het contract daarnaar verwijst)
- Billijkheid (minst belangrijke bron)
1.3.1. Wetgeving
1.3.1.1. Internationaal
A. Internationale verdragen
- Verdragen zijn bindend voor de landen die ze afsluiten
- Verdragen kunnen afgesloten worden:
➔ tussen twee of meer staten
➔ of in het kader van organisaties
- vb Verenigde Naties / Raad van Europa
B. Europese Unie (EU) (27 lidstaten, laatste toetreding door Kroatië)
De Europese Raad voorgezeten door Charles Michel is een samenkoming van regeringsleiders, het is daarentegen de Europese
commissie voorgezeten door Ursula Von Der Leyen dat initiatieven neemt. Uiteindelijk moeten de beslissingen wel genomen
worden door de raad en het parlement.
1. Verdragen :
Op een verdragsbepaling kan rechtstreekse een beroep worden gedaan indien ze duidelijk en
onvoorwaardelijk is en niet afhankelijk van nadere bepalingen van nationaal recht (= moet niet verder
gepreciseerd worden)
2. Verordeningen :
= "wet" van de Europese Unie
is in elke lidstaat rechtstreeks van toepassing en wordt gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese
Gemeenschappen (PB)
3. Richtlijnen
- Is voor elke lidstaat verbindend t.a.v. het te bereiken resultaat – nationale overheden kiezen vorm
en middelen om richtlijn uit te voeren
- Een richtlijn moet tijdig en juist omgezet worden in de nationale wetgeving
- Nuanceverschillen per land dus: denk bv. aan de wetgeving op consumentenkrediet hier in België, die tot
vorm is gekomen a.d.h.v. een richtlijn → ‘geld lenen kost geld’ → zin verschilt in ieder land
1.3.1.2. Nationaal
A. Grondwet
- Basiswet , te wijzigen volgens speciale procedure (art. 195 GW), voor beperkt aantal artikels is er afwijkende
regeling
, - Inhoud:
• Staatsstructuur, landgebieden, 10 provincies
• Fundamentele rechten en vrijheden van de burgers
• Werking van de drie staatsmachten
B. Wet
- Komt tot stand door toedoen federale parlement
- Initiatief : de koning (minister), het parlement
➔ Wetsontwerp (gaat uit van minister)
➔ Wetsvoorstel (gaat uit van parlementslid)
- Stemming niet noodzakelijk in beide kamers → afhankelijk van materie
- Voor bepaalde materies samen bevoegd (art. 77 GW)
- Senaat heeft in bepaalde materies een evocatierecht, wanneer ze dit inroept, wordt het ook in senaat
behandeld (art. 78 GW)
- Wet wordt bekrachtigd door de Koning /publicatie in Belgisch Staatblad (BS)
- Wet treedt in werking op de datum die in de wet bepaald is of 10 dagen na publicatie in BS
C. Besluiten
- Koninklijk Besluit: besluit van regering
- Ministeriële besluiten: besluit van minister
- voeren wetgeving uit
- worden gepubliceerd in BS.
1.3.1.3. Regionaal
A. Decreet en ordonnantie
- Decreet = “wet” op niveau van gemeenschappen en gewesten
- Ordonnantie= “wet” op niveau Brusselse Hoofdstedelijk gewest
- staan op hetzelfde niveau als wet, maar van toepassing in een beperkte regio voor een regionale bevoegdheid
- Publicatie in BS
B. Besluiten
- Besluit van de gemeenschap- en gewestregering
- Ministerieel besluiten van minister van de gemeenschaps- en gewestregering
- voeren decreten/ordonnanties uit
- worden gepubliceerd in BS.
C. Provinciale en gemeentelijke verordeningen en reglementen
- Bv. gemeentelijke belastingen (!! Als op het examen het woord verordening terugkomt: betrekking op europese niveau)
1.4. Inhoud van de grondwet
1.4.1. België is een federale staat (eerst kijken naar wat we samen doen & dan naar de deelstaten → CS)
“België is federale staat samengesteld uit gemeenschappen en gewesten” (1993)
- 6 staatshervormingen begonnen in 1970 - gevolg van taalkundige en culturele verscheidenheid bevolking,
autonomie voor economische ontwikkeling
- Overheidsmacht is verdeeld: federaal niveau
➔ deelstaten: bevoegdheden worden toegewezen aan gemeenschappen en gewesten in (grond) wet
