Dit is een samenvatting Werk & Welzijn van Toegepaste Psychologie aan Thomas More Hogeschool Antwerpen. Ik slaagde met deze samenvatting in de 1e zit (14/20). Het bevat alle hoorcolleges en is gemaakt aan de hand van de hoorcolleges en powerpoints.
Inhoudsopgave Werk & Welzijn
1. Introductie................................................................................................................................................. 3
2. Werkgeluk................................................................................................................................................. 3
2.1. Geschiedenis van werkgeluk.........................................................................................................................3
2.1.1. Prehistorie..............................................................................................................................................3
2.1.2. Landbouwrevolutie................................................................................................................................3
2.1.3. Steden en ambachten............................................................................................................................3
2.1.4. Industriële revolutie..............................................................................................................................4
2.1.5. Tijdperk van tevredenheid (1950 – 1995).............................................................................................4
2.1.6. Tijdperk van hoge verwachtingen.........................................................................................................5
2.2. Werkgeluk: het concept................................................................................................................................5
2.2.1. Hedonistisch werkgeluk (HWG).............................................................................................................5
2.2.2. Eudemonisch werkgeluk (EWG)............................................................................................................5
3. Emotioneel werk........................................................................................................................................ 9
3.1. Emoties op de werkvloer...............................................................................................................................9
3.1.1. Functies (voor iedereen)........................................................................................................................9
3.1.2. Definitie emotionele arbeid...................................................................................................................9
3.1.3. Wat heb je nodig?..................................................................................................................................9
3.1.4. Drie types emotionele arbeid................................................................................................................9
3.1.5. Emoties in je job....................................................................................................................................9
3.2. Emoties reguleren.......................................................................................................................................10
3.2.1. Emoties reguleren................................................................................................................................10
3.2.2. Omgaan met cognitieve dissonantie bij onszelf..................................................................................10
3.2. Emotionele arbeid bij hulpverleners............................................................................................................11
3.2.1. Omgaan met emotionele arbeid als hulpverlener..............................................................................16
5. Discriminatie............................................................................................................................................ 21
5.1. Definitie.......................................................................................................................................................21
5.1.1. Directe discriminatie............................................................................................................................21
5.1.2. Indirecte discriminatie.........................................................................................................................21
5.1.3. Andere vormen....................................................................................................................................22
5.2. Hoe omgaan en voorkomen........................................................................................................................23
6. Werken met psychische kwetsbaarheid.................................................................................................... 24
6.1. De uitdaging: waarom werken?..................................................................................................................24
6.2. De persoon met een kwetsbaarheid...........................................................................................................24
6.2.1. Wie?.....................................................................................................................................................24
6.2.2. Werkbaarheid......................................................................................................................................25
6.2.3. Barrières...............................................................................................................................................25
6.2. Begeleiding naar werk.................................................................................................................................27
6.2.1. De intstanties & artsen........................................................................................................................27
6.2.2. Wetenschap achter de praktijk...........................................................................................................28
6.2.3. Praktijk.................................................................................................................................................29
7. Ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk................................................................................32
1
, 7.1. OGGW.........................................................................................................................................................32
7.1.1. Geweld op het werk............................................................................................................................32
7.1.2. Ongewenst seksueel gedrag op het werk...........................................................................................32
7.1.3. Pesten..................................................................................................................................................33
8. Werkende mantelzorgers......................................................................................................................... 37
8.1. Definitie.......................................................................................................................................................37
8.2. Effecten........................................................................................................................................................37
8.3. Mantelzorgvriendelijk werken.....................................................................................................................38
8.3.1. Als teamlid...........................................................................................................................................38
8.3.2. Als consulent: praten over werk..........................................................................................................38
9. Burn-out.................................................................................................................................................. 40
9.1. Historiek van burn-out................................................................................................................................40
9.2. Omschrijving................................................................................................................................................40
9.2.1. Traditionele versus nieuwe benadering..............................................................................................40
9.2.2. Burn-out versus depressie...................................................................................................................41
9.2.3. Ernst en verloop...................................................................................................................................41
9.2. Oorzaken van burn-out...............................................................................................................................42
9.2.1. Van stress naar burn-out.....................................................................................................................42
9.2.2. Draagkracht versus draaglast..............................................................................................................42
9.2.3. Verklarend model................................................................................................................................42
9.3. Burn-out identificeren.................................................................................................................................43
9.3.1. Burn-out Assessment Tool (BAT).........................................................................................................43
9.4. Behandeling van burn-out...........................................................................................................................43
9.4.1. Preventief............................................................................................................................................43
9.4.2. Curatie..................................................................................................................................................44
9.4.3. Re-integratie........................................................................................................................................44
10. Werkgerelateerd gebruik van alcohol, andere drugs en medicatie..........................................................45
10.1. Middelengebruik en werk..........................................................................................................................45
10.2. Wetgevend kader......................................................................................................................................45
2
,Werk en welzijn
1. Introductie
Emotional spill-over = wat we op het werk meemaken nemen we mee naar huis,
rechtstreeks effect op elkaar
- ! Ook andersom: thuis moeilijk meenemen naar het werk
- Het loopt over van het één in het ander
2. Werkgeluk
2.1. Geschiedenis van werkgeluk
Vroeger: werk niet als middel om iemand gelukkig te maken
- Je werkt VOOR iemand anders (‘heersers’)
2.1.1. Prehistorie
Jager-verzamelaars: rondtrekken
- Verplaatsen naargelang voedselmogelijkheden
- Werken = overleven; geen opsplitsing tussen vrije tijd en werken >< vandaag
o Alles waar je voor werkt wordt in groep gedeeld >< vandaag: MIJN loon
o Geen verwachtingen van gelukkig te zijn en ook niet de nood, enkel willen
overleven
2.1.2. Landbouwrevolutie
Op één plaats wonen en dieren domesticeren + winteropslag
- Gevolg: meer opbrengsten en overschotten groter kunnen wonen en familie
uitbreiden
Psychologische nederlaag: levenskwaliteit nam af
- Lichaam overwerkt; hierbij moet ook nagedacht worden psychologische belasting
(plannen, …)
Betere systemen ontstonden; werk = straf of vernedering
- De rijken werken niet want kunnen dat zich permitteren laten anderen voor zich
werken afzien (werk & geluk kan niet samen)
Religie en moraliteit belangrijk
- 7 hoofdzonden: één is: luiheid – traagheid – gemakzucht (! Vandaag nogsteeds)
Wel een bepaalde mate van geluk: mensen haalde wel vreugde uit werken met dieren en de
dingen die ze bereikten
2.1.3. Steden en ambachten
Richting de stad: op zoek naar werk
- Groepen:
o Gilden: bakkers, boogschutters, …
o Werk = straf/slavernij
o Wel vorm van trots, tevredenheid, … aanwezig
Karl Marx: uit werk kan je wél geluk halen
- Voorwaarden:
o Goede arbeidsomstandigheden (veiligheid, weer, …)
3
, o Eerlijk loon
o Afwisseling
o Betekenisvol werk: het leed van iemand anders verzachten of het genot van
mensen vergroten ( sociale betekenis)
2.1.4. Industriële revolutie
Werk wordt opgedeeld in kleine stappen, iedereen onderdeeltje van geheel
- Geen afwisseling, blijven staan, hoge tijdsdruk
- Werken aan iets wat je niet eens kan zien/niet kan betalen
Zware en lange shiften zonder vakantie
- Privé is onbestaande; kerk op zondag
- Daens ging hier tegenin
Gevaarlijke omstandigheden
2.1.5. Tijdperk van tevredenheid (1950 – 1995)
Na WOII: tijdperk van tevredenheid (veilig, stabiel, zorg voor elkaar)
Diensteneconomie: minder fysieke arbeid en vaker diensten aanbieden aan anderen (vb.:
taxi, leerkracht, …)
Werk en privé zijn apart, thuis van werk is afgesloten van werk
Hoge werktevredenheid
- Werk is labor (inspanning) werk is opus (uitdaging & zelfverwezenlijking)
Latente deprivatie model (Jahoda, 1982): twee pijlers die werk belangrijk maken
- Manifeste functie: geld
- Latente functies:
o Structuur in tijd: dankzij werk meer structuur in uw dagen
o Kansen op sociaal contact: zonder werk moet je actiever zelf sociaal contact
gaan zoeken; op werk ben je bijna altijd in contact met mensen
o Bijdragen aan de samenleving, doel
o Sociale identiteit (hoe je jezelf ziet), sociale status
o Zelfrealisatie (vooral in jobs die je zelf zinvol vindt), jezelf kunnen
ontwikkelen, betekenisvolle activiteiten
- Werk als een eigenaardig medicijn: als je niet gaat werken kan je hier ziek van
worden (latente functies missen werk kan goed helpen)
Tegenkanting bij latente deprivatiemodel:
- Werk is geen conditio sine qua non voor een goede (mentale) gezondheid: je vindt de
latente functies niet per sé terug in werk
- Niet alle werk is fijn of goed: stress, overbelasting, onzekerheid, stigma, …
Bandarbeider in ploegensysteem kan ongelukkiger zijn dan werkloze MAAR meestal niet
- Levenstevredenheid is 20% bij werkende mens
- Geen werk, geen doel gaat gepaard met angst, woede, onmacht: 30% vaker
gerapporteerd bij werklozen
Voordeel van werkgeluk voor bedrijf en individu:
- Blijven gemiddeld 2jaar langer bij bedrijf
- Minder afwezigheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberscheynen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
