Module onderzoek en behandeling knie
FUNCTIONEEL-ANATOMISCHE ASPECTEN
- Vnl 2 grote G-en: tibiofem en patellofemoraal (prox tibiofib)
- Vnl 2 grote spiergroepen: kniebuigers en -strekkers
- Belangrijke ligamentaire structuren voor de antero-posterieure en medio-laterale
stabiliteit: kruisbanden; collaterale ligamenten (haemartrosis, artritis)
- 3 grote perifere zenuwen: N.fem; N.tib; N.peron comm.
Screening
Eerst screening, dan pas inspectie voor die rode vlaggen (indien doorverwijzing nodig).
- Belangrijk om na te gaan of er een fractuur is.
Ottawa knee rules
- Doel: uitsluiten van een kniefractuur < 7 dagen posttrauma
- Uitvoering:
o Stappen (minstens 2 maal op elk been, ondanks de pijn)
o 90° knieflexie (actief)
o Palpatie (in acute fase): om abnormale drukpijn vast te stellen
(suggereert barst of breuk)
◼ Patella
◼ Caput fibulae
• thv tuberositas tibiae nr lateral bewegen
- Beoordeling: X-ray nodig enkel bij P (met):
o 55j ≤
o geïsoleerde gevoeligheid van de patella
o geïsoleerde gevoeligheid van de fibulakop
o Onmogelijkheid gewicht te dragen zowel onmiddellijk als in spoedsituatie tot
4 stappen
- Klinimetrie:
o Specificiteit = 0.49 o LR+ = 1.86
o Sensitiviteit = 0.99 o LR - = 0.07
LR-: laag → kunnen uitsluiten
Vanaf er 1 ding positief is, kan er vermoeden zijn van fractuur. Maar LR+ is hier heel slecht .
- Alles negatief → heel grote kans te kunnen uitsluiten
- 1 ding positief → verder gaan onderzoeken (LR+ hoog waardoor het niet goed
aangeeft of er effectief een fractuur is of niet)
- 90° knieflexie : actief laten uitvoeren (passief indien P angst heeft)
, Inspectie/palpatie
- Anthalgie? - Afwijkende stand?
- Zwelling? Hoeveel/ waar? - Huid: trofiek/ litteken/
- Verkleuring? transpiratie?
- Atrofie/ hypertrofie?
Staan
- Kan de P volledig steun nemen?
- Hoe is de stand vd knie in het frontale vlak? Abnormale valgus/varus stand aanwezig?
o Varus: meestal bij P met osteoartrose
- Hoe is de stand vd knie in het sagittale vlak? Is er flexie aanwezig?
o Flexie: kan wijzen op bewegingsbeperking dr verstijving, aanwezigheid van
zwelling ih gewricht of owv de pijn thv de knie
- Spieromvang? Verkleuring ?
o quadriceps: snel verzwakken dr immobilisatie, operatie of bij P met artrose vh
kniegewricht/heupgewricht
o hamstrings: verminderde volume postoperatief (bvb na VKB)
- zwelling in de knieholte? (aanwezigheid van bekercyste?)
Swipe test / ballottement patellaire
- Doel: in- of uitsluiten van articulaire zwelling in de knie
o Hydrops: intra-articulaire vocht → nagaan of het in het gewricht zit (deze 2
testen uitvoeren)
- Uitkomst: Vloeistof vloeit terug aan de mediale zijde van de knie
- Bij artritis vh kniegewricht kunnen we eventueel nagaan in welke maat dat er
zwelling aanwezig is → zegt iets over de actualiteit en belastbaarheid vd knie
o 2 testen uitvoeren:
◼ Swipe test (matige hydrops) / ballottement patellaire (sterke hydrops)
Swipe test (matige hydrops)
- Uitvoering: eerst medial 3x van distaal nr
proximaal swipen (met handrug) om het vocht
weer nr boven te brengen in het recessus
suprapatellaris. Tenslotte swipe je 1x lateraal
van distaal nr proximaal (richting recessus).
We kijken aan de mediale zijde vd knie of er een terugvloeiing vh vocht aanwezig is
o Pelotte onder de knie: bij het duwen van het vocht zal het nr de achterkant
willen gaan → pelotte houdt dit tegen
,Ballottement patellaire (sterke hydrops)
- Doel: intra-articulaire vocht nagaan
- Uitvoering: met beide handen druk je richting de knie (waar
recessus ligt). Meest proximale hand houdt stevig proximaal
vast (want daar ligt de recessus) en met het ander hand
houdt je distaal vast en met je wijsvinger ga je op de patella
duwen
Actief bewegingsonderzoek
Degeneratieve artrose
- Welke functies onderzoeken?
o Mobiliteit
o Compressie-bbh belangrijkste
o (spierkracht)
- ICF: wat zijn mijn differentiaaldiagnosen?
o VKB
o Meniscus
o Degeneratieve artrose
o Weten wat je wil testen
Analytische bewegingen (onbelast)
Flexie in ruglig
- Uitvoering: breng je hiel zo dicht mogelijk nr je bil
- Beoordeling:
o ROM (L-R: afstand bil-hiel), pijn (overeen met anamnese?),
bereidwilligheid, herhaalbaarheid, compensaties (heup buigen,
…), crepitaties (als je het hoort)
(hyper)extensie in ruglig
- Uitvoering: P probeert zijn/haar knie nr beneden aan te spannen. T kijkt in
welke mate de slotextensie kan bereikt wdn.
- Beoordeling:
o ROM → hoek tss bovenbeen en onderbeen (180°)
, Functionele bewegingen (weinig belastend nr veel belastend)
Hurken en rechtkomen
- Welke functies testen we:
o Mobiliteit knie richting flexie
(lateraal bekijken)
▪ Hoek tss bvoenbeen en
onderbeen
(achterkant bekijken)
▪ Afstand hiel-grond/hiel-bil, heuppositie (schuin indien beperkte kant)
o Cbbh
▪ Problemen in cbbh kan voor compensaties zorgen mbt afstand bil-hiel
- Uitvoering: “verspreid je benen en zak zo diep mogelijk door je knieën, je hielen
mogen van de grond en kom daarna weer recht”
- Beoordeling: pijn, coördinatie, compensaties (heup, knie, …), bewegingsuitslag,
snelheid van de beweging, herhaalbaarheid
- Aanpassing:
o Test gemakkelijker maken: in buiklig of ruglig een knieflexie uitvoeren of
squats met een stoel langs achter, idem maar met trekapparaat
o Test moeilijker maken: voorwaartse/zijwaartse lunge
- Structuren: art. Genus, art. Patellofemoralis, quadriceps (M. Rectus femoris, M.
vastus medialis, M. vastus lateralis, M. vastus intermedius) & hamstrings (M. biceps
femoris, M. semimembranosus, M. semitendinosus), patellapees, meniscus
- Gezondheidsproblemen: artritis, artrose, tendinitis patellapees, tendinitis popliteus
- Functiestoornissen: pijn, mobiliteitsbeperking, verminderde CBBH, stijfheid,
verminderde stabiliteit, krachtsverlies, verminderde UH
- Extra: nakijken wat er gebeurd met knieën (valgus/varus) + sagittaal (hoek fibula en
femur: L&R) & dorsaal (afstand tussen bil en grondafstand: L&R) kijken!; rechtkomen
→ quadriceps testen → meniscus probleem deze test! (vermoeden): juist geopereerd
deze test niet doen (eerste 3 maanden NIET)