Hierbij een samenvatting van H6 van Geschiedenis Werkplaats HAVO. Een perfecte samenvatting om je voor te bereiden op het geschiedenis examen of een geschiedenis toets. Succes met leren! Je kunt het! Vooral met deze samenvatting ;). Bekijk ook mijn andere (geschiedenis)samenvattingen.
9.1 – de eerste Wereldoorlog
Kenmerkende aspecten:
Het voeren van twee wereldoorlogen
Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
In 1914 waren er spanningen tussen de grote mogendheden. Vaak was er al dreiging geweest maar
altijd liep het goed af. Maar in 1914 was dat niet zo, de WO1 begon.
De aanleiding voor de WO1 was de moord op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand op 28 juni
1914. Hij werd doodgeschoten in Sarajevo, de Bosnische hoofdstad. De moordenaar was lid van een
Servische terreurgroep, maar de Oostenrijkers dachten dat de Servische geheime dienst erachter zat.
Bosnië was een voormalig onderdeel van het Ottomaanse Rijk, maar zat nu bij Oostenrijk, het
Habsburgse Rijk. Servië wilde Oostenrijk ook, dus Servië stookte de Bosniërs op tegen Oostenrijk.
Oostenrijk wilde Servië straffen. Duitsland beloofde Oostenrijk onvoorwaardelijke steun. Oostenrijk
wilde rechercheurs naar Servië sturen, maar dat werd geweigerd. Daarom stelde Oostenrijk Servië
een ultimatum, dat moest toegestaan worden. Rusland gaf Servië namelijk ook steun.
Dan het begin van de WO1
28 juli begon de oorlog, Oostenrijk viel Servië aan, en al 24 uur later werd er heftig
gevochten. Rusland werd gemobiliseerd
Rusland mobiliseert -> Duitsland verklaarde Rusland de oorlog
Frankrijk mobiliseert -> Duitsland verklaart ook Frankrijk de oorlog
4 augustus: Frankrijk valt België binnen
Groot-Brittannië verklaart Duitsland de oorlog
De geallieerden (GB, FR en RUS) vechten tegen de centralen (DU en OO). Bijna alle Europese staten
doen mee, met uitzondering van bijv. Nederland en Zwitserland.
Ook troepen uit de koloniën werden ingezet, bijvoorbeeld soldaten uit Afrika, Australië etc.
Een regionaal conflict liep uit op een wereldoorlog. Een belangrijke oorzaak waren de
bondgenootschappen.
Oostenrijk en Duitsland beloofden elkaar steun bij een aanval
Rusland en Frankrijk besloten ook samen te vechten bij een Duitse aanval
Er waren nog meer oorzaken
De spanningen liepen eveneens op door nationalisme en onderling wantrouwen.
, Frankrijk wilde wraak voor de verloren oorlog tegen Duitsland (1870-1871) en wilde Elzas-
Lotharingen terug
Oostenrijk voelde zich bedreigd door Rusland dat de landen in de Balkan steunden
Rusland zag Duitsland en Oostenrijk als een obstakel voor machtsuitbreiding
Duitsland voelde zich omsingeld door RUS en FR en wilde meer macht en aanzien
Ook was er sprake van een wapenwedloop, onder andere veroorzaakt omdat Duitsland het koloniaal
rijk wilde uitbreiden, waardoor zij ook een flinke oorlogsvloot aanlegden. Ook beoefende Duitsland
een agressieve politiek.
Ook heerste er militairisme. Het leger werd verheerlijkt, strijdvaardigheid en discipline waren
belangrijk. Maar de ernst van de oorlog werd onderschat.
De generaals en politici dachten dat er een oorlog zou komen met snel oprukkende troepen en een
beslissende slag, zoals de Frans-Duitse oorlog. Aarzeling kon niet.
Er waren spanningen in de Balkan. Kleine landen waren agressief nationalistisch en het Ottomaanse
Rijk was zwak. Daarom waren er ook regionale oorlogen, maar men dacht dat dat beperkt zou blijven
bij de ‘achtergestelde’ Balkan.
Het verloop van de oorlog
Aanval Frankrijk in Elzas-Lotharingen
Snelle opmars Duitsers in België en Noord-Frankrijk
Daarna vast front -> loopgravenoorlog (Westelijk front)
Er kwam een grote loopgravenoorlog. Rusland vocht aan het Oostfront tegen de centralen. In
Rusland waren flinke binnenlandse problemen:
Honger in 1917 leidde tot verzet tegen de regering, er kwam een opstand waarbij de tsaar
aftrad
Er kwam een nieuwe regering, maar het land bleef in chaos
Communisten o.l.v. Lenin grepen in en kwamen aan de macht
3 maart 1918: Vrede Rusland met Duitsland
Duitsland begon ondertussen een voorjaarsoffensief, ze trokken snel op. Maar de geallieerden deden
een tegenaanval waarbij zij twee voordelen hadden:
1. Er kwamen verse Amerikaanse troepen
2. Amerika bezat honderden tanks (door GB ontwikkeld)
De WO1 leidde tot enorme verwoestingen. Dat kwam onder andere door de industrialisatie: er
waren machinegeweren en allesverwoestende kanonnen.
Ook werd er in 1915 door de Duitsers gifgas ingezet, maar dat massavernietigingswapen bracht niet
veel voordeel. De geallieerden maakten zelf ook gas en gasmaskers. Er waren ook andere
ontwikkelingen zoals de vlammenwerper en de onderzeeër.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper henrivds1210. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
