,GASTROENTEROLOGIE
1. REGELING EN ORGANISATIE VAN DE DIGESTIEVE TRACTUS
FUNCTIES GI SYSTEEM
- Digestie (vertering in lumen darm)
- Absoprtie (opname in wand darm naar bloed)
- Barrière (voor vb bact → weerstand)
CONTROLE NIVEAU’S → 3 NIVEAU’S
Gut brain axis: continue wisselwerking van informatie tussen grote hersenen (brain) en kleine hersenen (gut),
want deze hebben hun eigen autonoom ZS (enterisch ZS)
Vb. stress, slaap, na maaltijd : bijsturing enterisch ZS via centraal ZS
REGULATIE
- Hormonaal
o Endocrien: via bloeddbaan
o Paracrien: lokale communicatie tussen cellen
o Neurocrien: via zenuwcellen
- Neuromusculair: spieren en bezenuwing → enterisch en via controle ruggenmerg
- Immunologisch → binnnendringers opvangen
- Microbioom: hele collectie bact in darm → belangrijke homeostase functie
HORMONEN
ENDOCRIENE MEDIATOREN – GI HORMONEN (=PEPTIDEN)
- Secretie vanuit GI stelsel naar omgeving(paracrien) en bloedbaan (endocrien)
- Werken in op specifieke receptoren
- GI tractus = grootste endocrien orgaan (als je alle cellen samentelt)
EFFECTEN GI HORMONEN
- Motiliteit →beweging voedselbolus
- Secretie
- Absoprtie van nutriënten, water & elektrolyten
- Groei, ontwikkeling, bevesteging en turn-over van epitheel
- Vrijstelling van andere hormonen → cascade in gang zetten
,= aparte kliercellen ingebed tussen gewone epitheelcellen → niet in clusters of specifiek orgaan
Ze kunnen endocrien, paracrien, autocrien (meestal inhiberend om hormoon productie onder controle te
houden) en synaptisch (rechstreekse communicatie met autonooom ZS) werken
DIGESTIEVE HORMONEN:
Stimulans voor Doelwit Primair efffect opmerking
vrijzetting
GASTRINE Hoge maag pH ECL cellen Stimuleert Somastatine inhibeert
(peptiden en en maagzuursecretie1 en vrijstelling
Antrale G cellen
AMZ: neurale pariëtale mucosale groei
(dunne darm en reflexen) cellen
pancreas) hypergastrinemie (= te hoog
gehalte aan gastrine in bloed)
-chronische maagatrofie → hb
minder functione parietaalcellen =>
pH ↑ => chronisch verhoogd
gastrine
-zuursecretie remmers → proton-
pomp inhibitoren => pH ↑ =>
chronisch verhoogd gastrine
-Zollinger-Ellison syndroom →
neuro-endocriene tumor die
gastrine producerende cellen bevat
→ gastrine gaat normaal
maagslijmvlies beginnen beinvloede
→ maagzuur veel te lage ph →
ontwikkeling maagzweren gaat
toenemen en versnellen
CHOLECYSTOKININE Maaltijdinname Galblaas, Stimuleert Geeft verzadigingsgevoel (via
(Vetzuren en pancreas, galblaascontractie2 en feedback naar maag)) en CCK
I-cellen duodenum
sommige AMZ) maag pancreasenzymsecretie (gal geeft sommige effecten als
& jejenum
en galzouten vrijgeven), neurotransmitter
inhibeert maagzuursecretie
tijdelijk en vertraagd de
maagledeging (dunne darm
niet overspoelen)
SECRETINE Zuren in Pancreas, Stimuleert pancreassecretie
duodenum maag (bicarbonaat3, vocht en
S-cellen dunne
(acidificatie) lipasen secretie) , inhibeert
darm
(na maaltijd maagledeging en de
veel zuursecretie
zuurproductie)
VASOACTIE Hoge maag pH Potente vasodilatator (GSC VIPoma = neuro endocriene
INTESTINAAL tumor → veel waterige diaree :
relaxatie van BV), stimuleert
POLYPEPTIDE (VIP) elektrolyten synthese zonder
vocht en elektrolytensecretie rem
Neuronen enterisch
en CZS (belang transit)
1
IC calcium piek -> activatie waterstof-chloorpomp → HCL naar lumen = aanzuring
2
GAL: vet emulsifiëren: grote vetdruppels afbreken tot kleinere → ku makkelijker getransporteerd en
gereabsorbeerd worden
3
Bicarbonaat neutraliseerd aciditeit (zuurtegraad) want duodenum kan niet tegen zuurte, anders zweren
2
, GHRELINE Spiegel stijgt Stimuleert maagledeging,
(hongerhormoon) snel voor
stimuleert eetlust,
maaltijd en
EEC thv
daalt abrupt na gewichstoename (orexigeen:
maagfundus (1ste in maaltijdinname
continue stimuleren eetlust)
contact eten)
SOMATOSTATINE Lage maag pH, = grote remmer van
contact met maagzuursecretie
(SST)
darminhoud Rechstreeks inwerken: paracrien
D cellen maag en door gastrine zelf te inhiberen
dunne darm, via SST receptor, of paracrien
Dcellen pancreas, door in te werken op parietale
enterische cellen → minder
neuronen maagzuursecretie → effect
zuurstegraad op Gcel (minder
zuur → meer gastrine)
Onrechstreeks door in te werken
op ECL (enterochromaffine-like
cel = histamine productie in
maagslijmvlies → stimuleert
maagzuursecretie) en deze te
remmen
Inhibitie pancreassecretie,
remt maagleding, stimuleert
dunne darm transit (zet
volgende fase vertering in
gang), reductie splanchische
bloeddoorstroming
Neuro – endocriene tumoren: NET tumoren: ruimte innemen, invasief, mogelijk uitzaaien + te veel hormoon
→ effecten enorm uitvergroot
PARACRIENE MEDIATOREN
= lokaal inwerken zonder via de bloedbaan te transporteren
- Uit endocriene cellen
- Doelwit dichtbij
- Beperkt effect vs diffuus effect
- Vb:
o Somatostatine → somatostatine producerende D-cel aanwezig in dunne darm en maagwand,
gaat Gastrine producerende G-cel (betrokken bij maagzuurssecretie) inhiberen => G cel
minder zuur vrijstellen
o Histamine
- GI peptiden in zenuwen
- Fysiologisch
o VIP → relaxatie GSC
o GRP (gastrine releasing peptide)→werkt in op receptor G cel → vrijstelling gastrine →
zuurproductie ↑
o Enkefalines → opiaatreceptoren (werken rechstreeks in op epitheelcellen)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EllieVanDenEede. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
