Geschiedenis examenstof samenvatting (H2, H3, H4) met begrippen
0 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Geschiedenis
Niveau
HAVO
Geschiedenis examenstof samenvatting (H2, H3, H4) met begrippen. Alle begrippen en jaartallen die in het examen (en in toetsen) terug kunnen komen staan in de samenvatting. Jaartallen zijn onderstreept en die kun je dus makkelijk terugvinden. Deze samenvatting is door meerdere mensen effectief gebr...
2.1 Britten koloniseren Amerika
16e eeuw in Engeland religieuze conflicten. Pilgrim Fathers vluchten in 1608 naar
Nederland. Een deel van de groep gaat 1620 met Mayflower naar Amerika en
stichten kolonie. Indianen sloten vriendschap, maar kolonisten willen uitbreiding
King Philip’s War 1675-1678. Metacomet noemt zich King Philip.
Engelsen stichten 13 kolonies in Noord-Amerika langs rivieren.
Noordelijke kolonies zijn vestigingskolonies voor landbouw, visserij, handel en
industrie. Overzeese handel. Calvinistische immigranten vestigen zich hier.
Zuidelijke kolonies zijn plantage-economieën voor tabak, rijst, katoen. Hoge
Engelse klasse (plantagehouders) heeft macht. Slaven werken op plantages.
Caraïbische eilanden waaronder Barbados en Jamaica gekoloniseerd en zijn
plantage-economieën voor suiker, tabak, rum en koffie.
18e eeuw (tot 1763) strijden Engeland en Frankrijk om bezit Noord-Amerika.
Zevenjarige Oorlog 1756-1763 heeft Engeland gewonnen. Indianen waren voor
Fransen, want zij wilden handelsposten en onderhouden goede relatie met
Indianen. Fransen verdreven weinig Indianen en voor Indianen was er ook profijt.
Bij Vrede van Parijs geeft Frankrijk bezittingen en Noord-Amerika aan Engeland.
2.2 Dramatische gevolgen voor oorspronkelijke bevolking
Veel Indianen sterven aan ziektes
Aantal Indianen in Amerika in de 16e – begin 19e eeuw sterk verminderd, door
massamoorden en ziektes (want Amerika was lang geïsoleerd). Tijdens
Pontiac Oorlog
1763-1766 worden pokken als biologisch wapen gebruikt op dekens. Britten
beweerden dat dit Gods bedoeling was om ruimte te maken voor hunzelf.
Veel Indianen sterven aan oorlogen
Er werd handel gedreven met Indianen in bont, huid, landbouwproducten in
ruil voor wapens, werktuig, huisraad en kleding. Kolonisten in Virginia zijn bij
Powhatan-Indianen; confederatie van Indiaanse volken. Opperhoofd Powhatan
liet dochter Pocahontas trouwen met Engelsman 1614, maar stopt dit, omdat
Engelsman grondgebied wil. Engelsen willen bekering tot christendom, wat
niet lukt. Belangrijke oorlogen:
- Oorlog met Metacomet (King Philip’s War)
- Oorlog met Pontiac
- Oorlog met Powhatan
7 Indiaanse volken beginnen onder leiding van Pontiac de Pontiac Oorlog.
Niemand wint. Er is inzicht in verschillen tussen Engelsen en Indianen. 1763
Royal Proclamation (Bill of Rights): Engelse regering verbiedt kolonisten tot
betreden Indiaans grondgebied, want Indianen hebben rechten. 1766 vrede
tussen Pontiac en Engelsen. Royal Proclamation creëert scheiding tussen
kolonisten en Engelse regering, want kolonisten vinden het onterecht. Het draagt
bij aan Onafhankelijkheidsoorlog, waar Indianen veel grond verliezen.
2.3 Engelse kolonisten beginnen de Onafhankelijkheidsoorlog
Oorzaken:
Belastingconflict tussen kolonisten en Britse regering
Nadat alleen de EIC in 1773 thee mocht verkopen, volgt de Boston Tea Party.
Er is verschil in opvattingen tussen kolonisten en regering. De Britse regering
luistert niet naar kolonisten.
Ideeën van de Verlichting
,GESCHIEDENIS examenstof 2022
Kolonisten hoorden van Trias Politica, volkssoevereiniteit en natuurlijke
rechten.
No taxation without representation
Britse regering wilt kolonisten mee laten betalen aan oorlogsschuld en maakte
meer en strengere belastingwetten. Kolonisten hadden geen
vertegenwoordiging in het Britse parlement, maar moesten wel betalen.
Kolonisten kwamen bijeen om te protesteren. Ze wilden goed of af kunnen
keuren.
Britse regering besluit tot polarisatie
Blows must decide. George III.
Ontstaan van de VS door middel van de Onafhankelijkheidsoorlog:
Kolonisten winnen oorlog
Onafhankelijkheidsoorlog 1775-1783. 1776 Onafhankelijkheidsverklaring van
3 onderdelen:
- Ideeën van kolonisten over onafhankelijkheid
- Argumenten tegen George III
- Besluit tot onafhankelijkheid
Andere woorden voor Onafhankelijkheidsoorlog: Amerikaanse Revolutie /
Vrijheidsoorlog. Nieuwe staat erkent door Britten.
Grondwet gemaakt
1787 elke kolonie wordt een staat: Verenigde Staten.
- Unie wordt federale staat (1 regering, elke staat afzonderlijk eigen
zeggenschap)
- Trias Politica (Scheiding der Machten)
o Uitvoerende macht: president is staatshoofd en leider
o Wetgevende macht: Congres: bestaat uit Senaat met 2
afgevaardigden uit elke staat en Huis van Afgevaardigden die
gekozen worden door het volk. Congres kan wetten goed of afkeuren
o Rechtsprekende macht: Hooggerechtshof bestaat uit 9 rechters.
Controleert president en Congres en andersom.
- Gelijke burgerrechten (vrijheid van godsdienst, meningsuiting,
vreedzaam vergaderen, wetten opdringen, bescherming tegen
onwettige huisdoorzoeking, wapens dragen ter bescherming)
2.4 Slavernij in Brits-Amerika
Afrikanen worden vanuit Caraïben naar Noord-Amerika gevoerd. 1619 eerste
slaven in een Britse kolonie. De slaven worden als contractarbeiders gezien en
krijgen na een tijd hun vrijheid terug. 17e eeuw veranderde hun positie en
verdwenen rechten. Slaven hebben verschillende beroepen. Tijdens de
Onafhankelijkheidsoorlog kwam onderscheid tussen slavenstaten en vrijestaten.
Vermont schaft 1777 als eerst slavernij af. Daarna volgen noordelijke staten. In
zuidelijke staten bleef slavernij bestaat tot 1865.
Verschil Britse kolonies
Zuidelijke kolonies hadden meer slaven dan noord.
Caraïbische kolonies kiezen voor Engeland
Nauwe economische betrekkingen: inkomsten van Engeland nodig voor
handhaving. 1807 verbod op slavenhandel Britse rijk maakt einde aan
winstgeven van Caraïben en Barbados en Jamaica hebben economische
neergang.
Slavenopstanden en oorlogen met Marrons
Angst voor Caraïbische slavenopstanden. 1816 Bussa’s Rebellion op Barbados
en slavenopstand Jamaica 1831-1832 is geïnspireerd door abolitionisme en
Franse Revolutie. Marrons zijn weggelopen slaven.
, GESCHIEDENIS examenstof 2022
1760 Tacky’s War. Christmas Rebellion 25 december 1831 is grootste opstand
Jamaica.
Europese expansie zorgt voor uitbreiding slavenhandel en slavernij. Eind 18e
eeuw ontstaat abolitionisme in religieuze en verlichte kringen. 1787 Society for
the Abolition of the Slave Trade. Abolitionisme is een oorzaak van Amerikaanse
Burgeroorlog 1861-1865. 1865 afschaffing slavernij VS.
2.5 Het Britse Rijk in India begint met de East India Company
Vanaf begin 17e eeuw ontstond economische belangstelling voor India. 4
Europese landen wilde India als kolonie, maar in 1761 wint Engeland. In 1600
was de EIC opgericht voor handel. EIC sticht alleen in India factorijen vanwaar ze
handelen met islamitische Mogolvorsten. Handel bestond uit katoen, zijde, indigo,
salpeter en thee.
18e eeuw verloor Mogolkeizer veel macht en er waren conflicten. Britten waren
daarbij betrokken en kregen veel macht over India.
De strijd in Bengalen wint Mir Jafar dmv EIC: hij moet in ruil macht afstaan. Deze
macht wilt hij terug en sluit een overeenkomst met Mogolvorst. Slag bij Buxar
1764 won Britten. Dit leidt tot Verdrag van Allahabad 1765: begin Britse Rijk
India. Britten mogen van keizer belasting innen (keizer hoopt vazallen onder
controle te houden met Britten). Britten beloven keizer bescherming. In 1858 na
De grote Opstand, besturen de Britten zelf India.
Britten gebruiken inheems bestuur in hun macht. Zo houden ze controle over
India:
Royal Navy beschermt handel op wereldzeeën
Royal Navy beschermt Britse politieke en economische belangen en zorgt
voor verbindingen met Engeland en kolonies.
Oprichting Brits-Indisch leger
Indiase soldaten onder leiding van Britse officieren. Sepoys zijn de Inheemse
soldaten.
Betere verbindingen
- Stoomschepen en opening Suezkanaal 1869
- Spoorwegen, wegen, kanalen
2.6 Gevolgen van de Britse overheersing
India werd de belangrijkste kolonie door de volgende factoren:
Innen van belasting werd belangrijke inkomstenbron
Britten ontvingen belasting door zamindars (grootgrondbezitters).
Oplevering teelt van handelsgewassen op plantages & opium naar China
Import van grondstoffen en producten van de plantages hebben geen
belasting.
India is belangrijk afzetgebied voor producten van de Britse industrie
Dankzij de verbindingen in India kunnen producten verspreid worden.
Heerschappij over India geeft politiek en militair gezag in de wereld
Er zijn verschillende gevolgen voor de bevolking van India:
Import van Britse producten betekent grote concurrentie in huisnijverheid
Door goedkope stoommachines van Britten ging groot deel van de Indiase
markt verloren. Ook zorgt het voor werkloosheid onder Indiërs.
Indiërs profiteren van belastingpolitiek, veel profiteren niet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tamaragoedhart. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,39. Je zit daarna nergens aan vast.
