100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting - Onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling €6,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Master In De Pedagogische Wetenschappen
  6.  
  7. Onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling

Samenvatting

Samenvatting - Onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling
 6 keer verkocht

Samenvatting van het vak: Onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling uit eerste master van Pedagogische wetenschappen aan de KU Leuven. Het document bevat alle lessen, op het examen behaalde ik hiermee een score van 17/20.

Voorbeeld 5 van de 44  pagina's

Document informatie

  • 14 februari 2023
  • 44
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (3)

Verkoper

avatar-seller
EmmaP

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

1. DEEL I: Onderwijsvernieuwing als pedagogische kwestie....................................................................................3
1.1. Probleemstelling – definitie – referentiekader (kijk tekst).................................................................................3
1.1.1. Onderwijsvernieuwing.........................................................................................................................3
1.1.2. Betekenisgeving in context..................................................................................................................3
1.1.3. Context in tijd en ruimte......................................................................................................................4
1.1.4. Weerstand............................................................................................................................................4
1.1.5. Vragen bij praktijken............................................................................................................................4
1.2. Onderwijsvernieuwing in Vlaanderen: historiek.................................................................................................4
2. DEEL II: Onderwijsvernieuwing onder de loep: analytische perspectieven op onderwijsvernieuwing..................6
2.1. Referentiekader: 3 constitutieve dualiteiten in de praktijk van onderwijsvernieuwing.....................................6
2.1.1. Praktijk.................................................................................................................................................6
2.1.2. Dualiteit................................................................................................................................................6
2.1.3. Spanningsveld......................................................................................................................................6
2.1.4. Besluit...................................................................................................................................................7
2.1.5. Dualiteit 1: Handeling en structuur......................................................................................................7
2.1.6. Dualiteit 2: verandering en stabiliteit...................................................................................................7
2.1.7. Dualiteit 3: professionele ontwikkeling- schoolontwikkeling...............................................................8
2.1.8. Besluit..................................................................................................................................................9
2.2. Betekenisgeving (sense-making perspectief)......................................................................................................9
2.2.1. Betekenisgevingsperspectief................................................................................................................9
2.2.2. Tekst: invoering nieuwe eindtermen wiskunde (März et al., 2013).....................................................9
2.3. Kaderanalyse (frame analysis)..........................................................................................................................10
2.3.1. Sense-making theorie.........................................................................................................................10
2.3.2. Kaderanalyse......................................................................................................................................10
2.3.3. Illustratie 1 (Piot, 2012)......................................................................................................................11
2.3.4. Illustratie 2 (Onderzoek Coburn, 2006)..............................................................................................14
2.3.5. Illustratie 3 (Vermeir et al., 2017)......................................................................................................15
2.4. Micropolitiek....................................................................................................................................................16
2.4.1. Illustratie 1 (Kelchtermans, 2007)......................................................................................................16
2.4.2. Illustratie 2 (Galey-Horn & Woulfin, 2019/2021)...............................................................................18
2.4.3. Illustratie 3 (Vermeid & Kelchtermans, 2020a)..................................................................................19
2.4.4. Illustratie 4: Vermeid & Kelchtermans (2020b)..................................................................................20
2.5. Neo-institutionele theorie................................................................................................................................21
2.5.1. Inleiding..............................................................................................................................................21
2.5.2. Wat is NIT?.........................................................................................................................................21
2.5.3. Kernideeën en kernbegrippen NIT.....................................................................................................23
2.5.4. Concrete illustraties NIT in onderzoek...............................................................................................25
2.6. Artefacten en routines.....................................................................................................................................27
2.6.1. Illustratie BaSO-fiche 1 (Vermeir et al., 2017)....................................................................................28
2.6.2. Illustratie BaSO-fiche 2 (März et al., 2017).........................................................................................29

, 2.6.3. Illustratie Kamishibai (Vermeir & Kelchtermans, 2020b) → vind prof heel interessant.....................31
2.6.4. Illustratie: nascholingsproject Zorgbeleid/GOK als goed praktijkvoorbeeld (Kelchtermans &
Balter,2009).................................................................................................................................................32
2.6.5. Illustratie: ZIO: Ondersteuningsarrangement, nascholing en begeleiding (Vermeir &Kelchtermens,
2020a)..........................................................................................................................................................34
2.6.5. Illustratie: Routines, infrastructuur en loose coupling in beleidsimplementatie (Wouflin, 2015)......34
2.6.6. Besluit: artefacten en routines...........................................................................................................35
3. DEEL III: Begeleiding van onderwijsvernieuwing................................................................................................35
3.1. Inleiding en probleemstelling...........................................................................................................................35
3.2. Begeleiding en nascholing (ondersteuning van vernieuwing)..........................................................................36
3.2.1. Wie begeleidt onderwijsvernieuwing.................................................................................................36
3.2.2. Hoe begeleiden?................................................................................................................................36
3.3. Vermeir & Kelchtermens (2021): Analyse ondersteuningspraktijk implementatie M-decreet.........................36
3.3.1. 4 sleutelfactoren................................................................................................................................37
3.4. D²: Interne & externe ondersteuning van implementatieprocessen................................................................40
3.4.1. Resultaten: determinanten van implementatieprocessen.................................................................40
3.4.2. Conclusie en adviezen........................................................................................................................42
3.5. Professioneel leren van goede praktijkvoorbeelden (Kelchtermans & Ballet, 2009)........................................43
3.5.1. Probleemstelling: “goede praktijkvoorbeelden” of “voorbeelden van goede praktijk”.....................43
3.5.2. Het fenomeen ontrafeld: hoe werken praktijkvoorbeelden?.............................................................43
3.5.3. Naar “goede praktijkvoorbeelden”....................................................................................................44

,Examen: voorbeeld vanuit je case kunnen geven → vraag naar ‘waarom’ en ‘licht toe’

1. DEEL I: Onderwijsvernieuwing als pedagogische kwestie
1.1. Probleemstelling – definitie – referentiekader (kijk tekst)
1.1.1. Onderwijsvernieuwing
= het proces van doelgericht veranderen van onderwijsleerpraktijken (of de condities die de vormgeving ervan
bepalen) met de bedoeling het onderwijs en de vorming van de betrokken leerlingen of studenten te verbeteren
- Formeel: meerdere bronnen of vertrekpunten voor vernieuwing
- Proceskader
o Adoptie – implementatie – institutionalisering (permentant)
o Onderwijsvernieuwing vraagt tijd
- Intentionaliteit/doelgerichtheid
o Misvatting ban ‘fidellity’-perspectief
- Normatieve kwestie: verbeteren (gangbare praktijken zijn niet meer de beste manier)
- Centrale rol van betekenisgeving: vertaling ideeën naar eigen situatie
- Gecontextualiseerd in tijd en ruimte

1.1.2. Betekenisgeving in context
Betekenisgeving
= the meaning of educational change
- Oproepen tot onderwijsvernieuwing worden gelezen (geïnterpreteerd) → betekenisgeving bepaalt
implementatie (hier betekenisvol op reageren)
- Verschillende elementen spelen een rol
o Emotioneel niet-neutraal: innovatie zegt “wat je tot nu toe deed is niet langer het beste of
wenselijke” ( zelfwaardegevoel)
o Wenselijkheid (normativiteit): norm van goed onderwijs, richtinggevend voor praktijk
o Afdwingbaarheid: politiek – macht - sancties
o Haalbaarheid: voorwaarden gerealiseerd (bijv. expertise)

Individueel: Persoonlijk interpretatiekader (PI)
Profesioneel zelfverstaan Subjectieve onderwijstheorie (SOT)
- i.p.v. identiteit (heeft statische connotatie) = professionele know-how: kennis en opvattingen
- opvattingen over zichzelf als leerkracht - subjectief: ‘waar’ voor die leerkracht
- Nooit louter toepassen of uitvoeren, altijd een
moment van oordelen (link met taakopvatting)
= resultaat EN voorwaarde voor professioneel denken/handelen
- Altijd tijdelijk (verandert doorheen levensloop)
- Vaak niet bewust dat men door een bril kijkt
o Wanneer iemand je hierop wijst




Collectief: Schoolcultuur
= soort gemeenschappelijk interpretatiekader (gedeeld door leden van een schoolteam) dat hun denken en
handelen beïnvloedt
- Gedeeld geheel van waarden en normen
- Niet alle personen zijn het hier altijd met eens → maar wel ermee kunnen leven
- Soms ontstaan van sub-organisaties (bv. vakgroepen) → hebben ook een collectieve betekenisgeving
- Diversiteit van nationaliteiten → leerdoelen behalen → differentiëren

,1.1.3. Context in tijd en ruimte
Onderwijsvernieuwing als implementatiepraktijk gebeurt ‘ergens’ en ‘ooit’

Ruimtelijke dimensie Tijdsdimensie
- Materieel - Professionele biografie (loopbaanverhalen)
- Sociaal - De schoolbiografie
- Cultureel
= concrete realiteit waarin leerkrachten werken
→ verschilt per school

Configuraties van vernieuwingen: (Vermeir, Kelchtermans & März, 2017)
- Implementatie zal verschillen naargelang van de verschillen in de context
- Wenselijkheid van verschillende configuraties vereist oordeel

1.1.4. Weerstand
Principiële weerstand: reflecteert engagement en politieke geladenheid
- Geen alibi voor gemakzucht!
- Window dressing: schijnheilige gemakzucht of strategische vernuft

1.1.5. Vragen bij praktijken
Onderwijsvernieuwingen zijn praktijken
- Focus op wat er gebeurt, hoe vernieuwingsideeën gestalte krijgen
- Niet enkel op intenties, doelen of rationale (= verantwoording van vernieuwingsbeslissing)

Inherente vragen bij onderwijsvernieuwing
- Normatieve vraag:
- Politieke vraag:
- Strategische vraag:
- Creatieve vraag:
- Effectiviteitsvraag:
- Verklaringsvraag:

→ leidraad voor: analyse/onderzoek en begeleidings- en beleidspraktijken

1.2. Onderwijsvernieuwing in Vlaanderen: historiek
Doel:
- Grote ontwikkelingen in de praktijk, ook het beleid en onderzoek over onderwijsvernieuwing illustreren
- Minimaal historisch besef (kader) om actuele vernieuwingen te plaatsen (en soms ook het
vernieuwingskarakter te relativeren)
o Discussies herhalen zich in de tijd

Reformpedagogiek (begin 20e eeuw)

Einde 19e eeuw: invoering leerstofjaarklassensysteem (= grote vernieuwing!)
- Gelijkheidsbeginsel: iedereen per geboortejaar
- Gelijktijdigheidsbeginsel: hetzelfde zien op dezelfde moment

20ste eeuw = “eeuw van het Kind” (Ellen Key)  (child centered)
- Tegemoet komen aan de noden van elk kind
- Internationale beweging, vernieuwing in verschillende landen (nieuwe schoolbeweging)
- Gedeelde kritiek op leerstofjaarklassensysteem
- uitwerking alternatieven gebaseerd op bepaalde kindantropologische en pedagogische uitgangspunten
o Bekende namen: Petersen (Jenaplan), Montessori, Parkhurst (Daltononderwijs), Steiner (Vrije
Scholen), Freinet …
- België: Decroly (leerplan 1936)

, Jaren ‘70
- Economie groeit: verwende generatie in 68 doet protest beweging
o Oprichting “alternatieve scholen” (niet erkend, niet gefinancierd/gesubsidieerd!): vernieuwers
zoeken inspiratie
o Vormt een elite want deze school kost veel geld
- Bij Nieuwe Schoolbeweging, vooral Freinet, Steiner, in mindere mate Montessori…,
- Bij progressieve denkers, bijv. Carl Rogers
- Opmerking: ook beweging Ervaringsgericht onderwijs grijpt in oorsprong terug op de traditie van Rogers en
later ook op Reformpedagogiek

Jaren ‘90
- “methodenscholen” onderdeel regulier onderwijssysteem (erkende scholen)

Structuurhervormingen ‘70-‘80
- “Hervorming” (reform):
o Door vernieuwende ingrepen in de structuur en organisatie van het onderwijssysteem gaat de
overheid specifieke problemen proberen op te lossen
- “planned change”
o Ontstaan van onderwijsvernieuwing als onderzoeksdomein in PW

Vernieuwd Secundair Onderwijs (VSO)
- Onderdeel internationale “comprehensiveringsbeweging”
- Doelen:
o Uitstel studiekeuze (12 jaar is te vroeg)
o Vermijden sociale selectiemechanismen (gelijke kansen)
o Bredere vorming: technologie
 Meer en beter geschoold personeel nodig voor ASO
- Verloop:
o Naast elkaar bestaan (in competitie) van 2 systemen (2 onderwijsvisies)
 eenheidsstructuur (wettelijk verankerd)

Vernieuwd Lager Onderwijs
- Thematisch, oplossingsgericht problemen basisschool (kleuter-lager)
- Problemen starten hier:
o overgang kleuter-lager/lager-secundair
o Individuele verschillen → Individualisering door didactische differentiatie
- Innovatiebeleid: pilootscholen → worden ondersteuners van scholen (bottom-up)
- Aandacht voor proces en zelfsturing door scholen zelf ipv opgelegde structuren
- Belangrijk neveneffect van de hervormingsbewegingen:
o Professionalisering onderwijsvernieuwing → Ontstaan v pedagogisch begeleider
- Experimenten met implementatiescenario’s:
o Vrijwillig, pilootfasen  “olievlek”-strategie → als het werkt willen anderen ook
o Wettelijk opleggen

Vanaf ’80: effectieve scholen-beweging
Performativiteitsdenken:
- Effectiviteit en efficiëntie als centrale doelen binnen kwaliteitsdiscours
o Internationaal dominant beleidsdiscours dat zich tot op heden doorzet
o Maximaal ontplooien van het kind staat centraal
o Scholen moeten effectiviteit aantonen (centrale toetsen)
- “effect” van onderwijs gedefinieerd in termen van meetbare leerlingenresultaten
- Vergelijking tussen scholen  competitie, marktdenken, scholen en leerkrachten als ‘producenten’;
leerlingen en ouders als ‘consumenten’; contractrelatie
o Zie ook werk M. Simons en cursus Educational Policy
- Strategie good/Best practices

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmmaP. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,99  6x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd