Hiermee heb ik een 14/20 gehaald.
Dit is een samenvatting van het vak Differentiële Psychologie bachelor III. Het wordt gedoceerd door Gina Rossi. Het bevat hoofdstukken van het handboek Differential Psychology, geschreven door de leerkracht.
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 1
, 1. Inleiding persoonlijkheidspsychologie
Klassieke theorieën:
- De meeste ‘grote’ klassieke theorieën vertrekken vanuit een universele benadering
- Fundamentele psychologische processen en kenmerken die gelden voor alle mensen,
of hoe mensen in het algemeen kunnen beschreven worden
Hedendaags onderzoek naar de persoonlijkheid:
- Legt meestal de nadruk op individuele en groepsverschillen (dus niet universeel)
- Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief
o Elk van de bestaande perspectieven omvat delen van de waarheid
- Hier spreken we dan van differentiële psychologie
o De verschillen tussen mensen onderling en minder algemeen
Kennisdomein:
- Gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van de psychologie van waaruit
psychologen zich richten op het leren over specifieke en beperkte aspecten van de
menselijke natuur
- Uitdaging: integratie
o Samenleggen van alle kennis uit alle domeinen
o Dit is nodig om een volledig beeld van de persoonlijkheid te krijgen
- 6 kennisdomeinen:
o Dispositioneel
§ Aandacht wordt gericht op de manieren waarop individuen
verschillend zijn van elkaar
• Dit domein doorkruist daardoor alle andere domeinen
§ Centrale doel: fundamentele disposities identificeren
• Accent ligt op de meest belangrijke manieren waarop
individuen verschillend zijn
o Biologisch
§ Mensen zijn in de 1ste plaats verzamelingen van biologische systemen
§ Die systemen zijn de bouwstenen voor gedrag, denken en emoties
o Intrapsychisch
§ Mentale mechanismen van de persoonlijkheid
• Vaak niet op bewust niveau
§ Persoonlijkheidspsychologie:
• Freud’s klassieke theorie en meer moderne benaderingen van
de psychoanalyse
• Motieven voor behoeften (power, achievement, intimacy)
o Cognitief en ervaring
§ Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste
gedachten, gevoelens, overtuigingen en verlangens
§ Verschillende aspecten:
• Zelf en zelfconcept
• Streefdoelen
• Emotionele ervaringen
• Intelligentie
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 2
, o Sociaal en cultureel
§ Persoonlijkheid beïnvloedt en wordt beïnvloed door cultuur en sociale
contexten
§ Onderzoek naar culturele verschillen tussen groepen
§ Individuele verschillen in culturen
• Bv.: hoe komt persoonlijkheid tot uiting in een sociale context?
o Aanpassing
§ Persoonlijkheid heeft een sleutelrol bij onze manier van ‘copen’ en
aanpassen aan gebeurtenissen in het dagelijks leven
§ Persoonlijkheid staat in verband met gezondheid en met problemen
bij coping en aanpassing
§ Persoonlijkheidsstoornissen
2. Tijd
Persoonlijkheidstrekken over de tijd
- Stabiliteit vs verandering
- Kennisdomein: dispositionele domein
- Coherentie: vorm van stabiliteit
o Trek blijft stabiel maar de uiting kan verschillend zijn
o Bv.: een persoon is extravert
§ Als baby wordt deze trek geuit adhv spelen met eten
§ Als tiener wordt deze trek geuit adhv feesten
- Persoonlijkheid:
o Sommige aspecten blijven dezelfde, zoals de kern
o Andere aspecten gaan veranderingen door
Persoonlijkheidsontwikkeling:
- De samenhang, consistentie en stabiliteit van eigenschappen van mensen doorheen
de tijd en de manieren waarop mensen veranderen over de tijd
- Er zijn verschillende vormen van stabiliteit en verandering
2 vormen van stabiliteit:
- Rangorde stabiliteit
o Je relatieve positie tov anderen blijft dezelfde doorheen de tijd
o Bv.: lengte
§ Mensen die op 14 jaar bij de kleinste van de groep behoren, zullen
vaak ook op 20-jarige leeftijd nog bij de kleinste behoren
o Als dit niet zo is, dan is er sprake van rangorde wijziging
- Gemiddelde niveau stabiliteit
o Bevolking blijft doorheen de tijd op hetzelfde niveau, ook al wordt de
bestudeerde populatie wel ouder
o Bv.: gemiddelde niveau van agressie verandert niet
§ Gemiddelde agressieniveau blijft stabiel naarmate de mensen ouder
worden
o Bepaalde groep mensen wordt longitudinaal gevolgd doorheen hun leven
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 3
, §Hun gemiddelde scores blijven gelijk over de verschillende
meetmomenten heen
o Tegenvoorbeeld: gemiddelde scores op ‘het conservatief zijn’ stijgen
§ Hoe ouder mensen worden, hoe conservatiever ze zijn
- Voorbeeld stabiliteit: Gandhi
o Officieuze leider van geweldloze opstand van Indiase volk tegen Britse
koloniale heerschappij
o Eenvoudig, bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als kind en
jongvolwassene
o Bleef bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als volwassene
§ Ondanks tumultueuze gebeurtenissen rondom hem
§ Ondanks wat er gebeurde, bleef hij zijn persoonlijkheid behouden
- Voorbeeld verandering: Stanley “Tookie” Williams
o Oprichter van de straatbende “Crips” in LA
o Verantwoordelijk geacht voor verschillende moorden en geweldplegingen
o Hij was gewelddadig, koel, impulsief
o Maar werd vanaf 1992 vreedzaam en werd een grote activist tegen
straatbendes en geweld
o Auteur van verschillende kinderboeken die waarschuwen voor straatbendes
en geweld: vredelievend, gewetensvol, minzaam
o Zijn persoonlijkheid veranderde en bleef dus niet stabiel
2 definiërende kwaliteiten om te spreken van een persoonlijkheidsverandering:
- Intern: de veranderingen zijn intern in de persoon, niet uitsluitend in de omgeving
o Zo kan je een heel andere omgeving, groep mensen en gedrag hebben
§ Zolang er intern geen verandering is, is er geen sprake van een
persoonlijkheidsverandering
o Autoritaire persoonlijkheidsstijl:
§ Dominant en agressief tov minderen
§ Onderdanig en meelopend tov meerderen
§ Conclusie: gedrag verandert maar de trek verandert niet
• Dit zijn typische gedragingen voor een autoritair persoon
- Aanhoudend: de veranderingen houden aan doorheen de tijd en zijn niet tijdelijk
o Agressiever zijn als je dronken bent of uitgelaten zijn als je goed nieuws krijgt,
zijn tijdelijke dingen
3 niveaus van analyse:
- Populatieniveau
o Veranderingen of constanties (stabiliteit) over de tijd die voor iedereen min of
meer gelden
§ Seksuele motivatie heeft de neiging om te stijgen tijdens de puberteit
bij zo goed als iedereen
§ Er is een algemene afname in impulsiviteit en risicogedrag naarmate
men ouder wordt
o Er is dus sprake van algemene trends
- Niveau van groepsverschillen (groepen in de populatie)
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ryostox. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
