,Inhoud
1. Verdragsrecht : totstandkoming.........................................................................................................3
1. Wat is een verdrag..........................................................................................................................3
2. Toepasselijkheid van het WVV........................................................................................................4
3. Bekendmaking................................................................................................................................4
4. Totstandkoming..............................................................................................................................4
5. Uitdrukking van een wilsuiting om gebonden te zijn......................................................................4
1. Aanneming..................................................................................................................................5
2. Authentificatie............................................................................................................................5
3. De bekrachtiging : RATIFICATIE...................................................................................................5
6. Parlementaire instemming: NIET RATIFICATIE................................................................................5
7. De inwerkingtreding van een Verdrag........................................................................................6
8. Samenvatting: hoe komt een Verdrag tot stand in Belgie...........................................................6
1. Conflict tussen twee Verdragen..................................................................................................6
9. Het maken van een voorbehoud................................................................................................6
2. Verdragsrecht: naleving en toepassing...............................................................................................7
2. Interpretatie...............................................................................................................................7
3. Gevolgen tegenover derden.......................................................................................................8
4. De nietigheid...............................................................................................................................8
5. Amendering en wijziging.............................................................................................................9
5. Beeindiging/opschorting.............................................................................................................9
3. Andere bronnen: onderlinge verhouding.........................................................................................10
1. Gewoonterecht.............................................................................................................................10
3. Algemene rechtsbeginselen..........................................................................................................11
4. Verhouding en wisselwerking met internationaal recht...................................................................12
1. Doorwerking internationaal recht in nationaal recht...................................................................12
2. Rechtskracht internationaal gewoonterecht in de Belgische rechtsorde.....................................13
3. Internationaal recht <-> grondwet...............................................................................................13
4. Staten...............................................................................................................................................13
1. Definitie........................................................................................................................................13
2. Subjecten......................................................................................................................................14
3. Totstandkoming: Staatsvorming...................................................................................................14
4. Erkenning van Staten....................................................................................................................14
5. Statenopvolging............................................................................................................................15
6. Niet-staten........................................................................................................................................16
1
, 1. Internationale organisaties...........................................................................................................16
2. Internationale rechtspersoonlijkheid............................................................................................16
3. Niet-gouvernementele organisaties: NGO’s.................................................................................16
4. Transnationale ondernemingen....................................................................................................17
7. Jurisdictie over personen en gebieden.............................................................................................17
1. Territoriale jurisdictie...................................................................................................................17
2. Extra-territoriale jurisdictie...........................................................................................................18
1. Nationaliteit..............................................................................................................................18
3. Criminele jurisdictie......................................................................................................................18
1. Hoofdprincipe: Territorialiteitsbeginsel....................................................................................18
2. Uitzonderingen: extraterritoriaal : Actief personaliteitsbeginsel..............................................19
3. Zeer uitzonderlijk: Passief personaliteitsbeginsel.....................................................................19
4. Beschermingsbeginsel..............................................................................................................19
5. Universaliteitsbeginsel..............................................................................................................19
4. Uitlevering....................................................................................................................................19
1. Actieve uitlevering....................................................................................................................20
2. Passieve uitlevering..................................................................................................................20
5. Uitleveringsprocedure..................................................................................................................20
6. Het Europees aanhoudingsbevel..................................................................................................21
8. Immuniteit en diplomatieke betrekkingen.......................................................................................21
1. Definiering....................................................................................................................................21
2. Staatsimmuniteit..........................................................................................................................21
3. Hoge vertegenwoordigers............................................................................................................22
Diplomatieke en consulaire betrekkingen....................................................................................23
4. Immuniteit internationale organisaties........................................................................................24
8. Staatsaansprakelijkheid....................................................................................................................24
9. Jurisdictie: Antarctica, ruimte en zee................................................................................................28
1. Het VN Zeerechtverdrag...............................................................................................................28
1. Kwalificatie...............................................................................................................................28
2. Territoriale zee..........................................................................................................................28
3. Aansluitende zee......................................................................................................................29
4. EEZ: Exclusieve economische zone...........................................................................................29
8. Het continentaal plat................................................................................................................30
9. Volle zee...................................................................................................................................31
10. Diepzeebodem........................................................................................................................31
2. De Noordpool...............................................................................................................................32
2
, 3. Het internationaal ruimterecht.....................................................................................................32
1. Het Ruimteverdrag...................................................................................................................32
2. Het maanverdrag......................................................................................................................32
4. Antarctica.....................................................................................................................................32
10. De Verenigde Naties......................................................................................................................33
1. Doelstellingen en beginselen........................................................................................................33
2. Lidmaatschap................................................................................................................................34
3. De algemene vergadering VN.......................................................................................................34
2. Resoluties veiligheidsraad VN.......................................................................................................35
3. Vreedzame geschillenbeslechting.................................................................................................35
1. Hoofdstuk VI HVN.....................................................................................................................35
2. Hoofdstuk VII HVN....................................................................................................................36
4. De economische en sociale raad: ECOSOC....................................................................................36
5. Hulporganen.................................................................................................................................36
11. Het Internationaal Gerechtshof......................................................................................................37
1. Advisory opinion...........................................................................................................................37
2. Jurisdictie......................................................................................................................................38
4. Oorlogsmisdaden, agressie en genocide.......................................................................................39
4. Voorlopige maatregelen opgelegd door IGH................................................................................39
12. WTO-recht: de wereldhandelsorganisatie......................................................................................39
1. Institutioneel kader......................................................................................................................39
2. Geschillenbeslechting...................................................................................................................40
3. Het materieel kader......................................................................................................................41
1. Verdragsrecht : totstandkoming
1. Wat is een verdrag
Gewoonterechtelijke definitie
Elk akkoord (dwz overeenkomst van twee wilsuitingen) gesloten tussen twee of meer
subjecten van volkenrecht met de bedoeling rechtsgevolgen teweeg te brengen en beheerst
door het volkenrecht
Verdragsrechtelijke definitie
Artikel 2 lid 1 sub a WVV
benaming nooit doorslaggevend
Vorm en benaming zijn irrelevant voor de kwalificatie als verdrag
3
,2. Toepasselijkheid van het WVV
Verdrag / internationaal gewoonterecht
het feit of je een verdragspartij is irrelevant voor de toepasselijkheid
Art 4 WVV: het verdrag is toepasselijk op alle Verdragen gesloten na de inwerkingtreding van
WVV : verdragsrechtelijke uitsluiting is mogelijk, maar niet vergeten: gewoonterecht!
3. Bekendmaking
Art 102 2 HVN: registratie VN-secretariaat + publicatie United nations Treaty services
SANCTIE: niet-inroepbaarheid
Belgie: Integrale publicaitie in het BS vereist om particulieren te binden
< Wet 31/5/1961
4. Totstandkoming
De bevoegdheid tot het sluiten van een Verdrag valt onder het nationaal recht: Belgisch
Staatsrecht
- federaal: de Koning
- gewest/gemeenschappen: desbetreffende regering
+ gemengde verdragen: samenwerkingsakkoorden
< in forno interno & in forno externo: Art 16 BWHI
“Alle betrokken overheden zijn in principe bevoegd”: als je bevoegd bent mag je verdrag
sluiten
Volmacht:
Art 7(1) WVV : in algemene regel dient een persoon die een Staat vertegenwoordigt ter zake
van de aanneming van een verdragstekst een voor dat doel verleende volmacht te tonen
d.w.z. een document uitgaande van het bevoegd staatsgezag dat een persoon of de
personen voor de desbetreffende handeling aanduid
<-> geen volmacht nodig: puur op basis functie bevoegd: Art 7(2) WVV
- Staatshoofd, minister Buza, regeringsleiders
- hoofd diplomatieke missies < ambassadeurs
- gracerediteerde vertegenwoordigers bij conferentie of IO
5. Uitdrukking van een wilsuiting om gebonden te zijn
“consent to be bound”
Art 11 WVV: manieren om gebonden te zijn: ondertekening, uitwisseling akten die verdrag
vormen, bekrachtiging, aanvaarding, goedkeuring, toetreding
EN IEDER ANDERE OVEREEENGEKOMEN MIDDEL: Art 24 1 WVV
“operational immediately”: verdragsrechtelijk mogelijk?
Een verdrag kan treedt in werking “op de wijze en op de dag zoals voorzien zijn in zijn bepalingen, of
krachtens overeenstemming tussen de Staten die hebben deelgenomen aan de onderhandelingen”.
Deze bepaling is een bevestiging van het beginsel van consensualisme en de soevereiniteit van Staten .
Uit de bepaling volgt tevens dat Staten ook kunnen bepalen dat een verdrag onmiddellijk in werking
zal treden, ongeacht het aantal ratificaties en zonder een verplichte inachtneming van een bepaalde
tijdsspanne
4
, <-> principe: Art 12 WVV: een akkoord in vereenvoudigde vorm is eigenlijk niet mogelijk:
parlementaire instemming is noodzakelijk
1. Aanneming
Art 9 WVV:
- regel: instemming alle Staten
- internationale conferentie: meerderheid 2/3 stemmen
- EU als uitzondering
! dit heeft niets te maken met de consent to be bound
= vastlegging van de tekst
2. Authentificatie
Art 10 WW: definitieve vastlegging
Instemming om gebonden te zijn indien:
- Het Verdrag het voorziet
- Staat op andere wijze vast
- Blijkt uit volmacht of onderhandelingen
! VAAK BEKRACHTIGING NODIG
VEREIST ONDERTEKENING
GEVOLGEN: Art 18 WVV
Je moet je onthouden van handelingen die het voorwerp en doel van het verdrag ontnemen
(in casu ook benoemen)
bezwaar tegen voorbehoud mogelijk en verdere voorbereiding voor verdere inwerkingtreding
Verdrag vereist
3. De bekrachtiging : RATIFICATIE
Synoniem (minder plechtig: aanvaarding en goedkeuring
of toetreding: allen zelfde rechtsgevolgen
Plechtige eenzijdige rechtshandeling waardoor de Staat zijn wil uitdrukt om internationaal
door het verdrag gebonden te zijn
Wie?
- Koning (federaal)
- Betrokken regeringen (deelstatelijk)
- Koning na goedkeuring alle betrokken wetgevende vergaderingen (gemengde
vergaderingen)
6. Parlementaire instemming: NIET RATIFICATIE
Nationale kwestie democratische legitimiteit
Art 167 GW: de instemming van alle bevoegde nationale parlementen is vereist
Noodzakelijk vooraleer het verdrag effect kan hebben binnen de nationale rechtsorde
Je kan dus gebonden zijn door een verdrag internationaal zonder dat het uitwerking heeft
5
, binnen de Belgische rechtsorde
HC: ook voor verdragen in vereenvoudigde vorm
<-> uitvoeringsverdragen: RVS
Art 218 WVV: bevoegde parlementen moeten worden beinformeerd over de
onderhandelingen
Art 25 WVV voorlopige toepassing: zet de bevoegde parlement(en) tijdelijk buiten spel
7. De inwerkingtreding van een Verdrag
Bilateraal: beiden hebben bekrachtigd
Multilateraal: voldoende partijen
= in principe vrij te bepalen : Art 24 1 WVV
8. Samenvatting: hoe komt een Verdrag tot stand in Belgie
Internationaal: de bekrachtiging door wie hier bevoegd voor is
Je bent gebonden maar nog geen uitwerking binnen nationale rechtsorde: je kan het niet
tegen particulieren tegenwerpen
Nationaalrechtelijk: parlementaire instemming gevolg door een publicatie in BS (officiele
landstaten) + termijn
Publicatie in BS is essentieel voor de tegenwerpelijkheid aan derden
- Art 167 GW
- Art 16 BWHI
! bevoegde parlementen
in forno interno, in forno externo
1. Conflict tussen twee Verdragen
1) Art 103 VN-handvest: Voorrangsregel van het VN-handvest
IGH Lockerbie-zaak
2) Verdrag vermeldt zelf ondergeschiktheid aan eerder/later Verdrag
3) Art 30 WVV: lex posterior derogat: later > eerder
het eerder verdrag slechts toepasselijk in zoverre verenigbaar met het nieuw verdrag
- p p = makkelijk
- nieuw verdrag heeft andere partijen: p p : zelfde regeln
nieuwe partijen onderlinge regeling rechten en plichten
9. Het maken van een voorbehoud
Definitie: Art 2 (1) d WVV
= eenzijdige verklaring ongeacht de bewoording/benaming afgelegd bij
ondertekening/bekrachtiging/aanvaarding die te kennen geeft rechtgevolgen van zekere
verdragsbepalingen in hun toepassing met betrekking tot deze Staat uit te sluiten/te wijzigen
6
, Grenzen: IGH 28/5: Reservation to the Convention on Genocide Advisory opinion: ICJ Reports
1951
Art 19 WVV: toegestaan tenzij
1) Het verdrag sluit het uit
2) Het verdrag laat slechts bepaalde voorbehouden toe, waarvan deze er geen is
3) Stilzwijgen verdrag: het voorbehoud is niet verenigbaar met voorwerp en doel verdrag
(object & purpose)
je kan niet de wederkerigheid van een Verdrag uitsluiten
Er wordt gewaakt over de geldigheid van het voorbehoud door andere partijen:
Desondanks: Art 20 5 WVV: het voorbehoud wordt geacht aanvaard te zijn als er geen
bezwaar binnen de twaalf maanden worden gemaakt
! elke keer nieuwe partij: nieuwe termijn begint te lopen
Rechtsgevolgen: Art 21 1 WVV
- Aanvaarding: de bepaling waarop het voorbehoud betrekking heeft wordt gewijzigd tussen
deze twee partijen
! wijzigt niets aan het verdrag voor niet-betrokken partijen
- Bezwaar: als je niet hebt verzet tegen inwerkingtreding van hem en de Staat zijn de
bepalingen waar het voorbehoud betrekking heeft niet van toepassing tussen de Staten in
mate voorzien in het voorbehoud
Je kan een voorbehoud ten allen tijden intrekken
2. Verdragsrecht: naleving en toepassing
Principe: Art 26 WVV: pacta sunt servanda (codificatie gewoonterecht)
IGH 25/9 1997 Gabcikovo- Nagymaros project
ICJ Hungary/Slovakian Jugement
Art 27 WVV: Je mag je nooit beroepen op nationaal recht om aan je internationaalrechtelijke
verplichtingen ui te komen
IGH Lagrand Case
(< Art 3 ASR)
Toepassing
1) Art 28 WVV: niet-retroactieve werking behoudens andere bedoeling
IGH 20 juli 2012 Be/Senegal
2) Art 29 WVV: de territoriale gelding verdragen: voor geheel grondgebied behoudens
andere bedoeling
! federatie
! stel landgrenzen wijzigen: principe beweeglijke verdragsgrenzen
2. Interpretatie
Heeft pas belang bij onduidelijkheid
- te goeder trouw
7
, - gewone betekenis termen het WVV geeft voorkeur voor de objectieve/tekstuele
methode
- context verdrag
Art 31 2 WVV: overeenstemming mbt verdrag bij sluiting
akte opgesteld bij sluiting en erkend als betrekking hebbend op verdrag
Art 31 3 WVV: latere overeenstemming/gebruik
+ iedere ter zake dienende regel volkenrecht
- in licht voorwerp en doel verdrag
= overkoepelende teleologische interprettie methode
Art 31 1 WVV
komen alle voorwaarden in samen
Voorbereiden werken : Art 32 WVV
subjectieve methode: aanvullend middel als Art 31 WVV een dubbelzinnige uitlegging
oplevert
Betekenis authentieke verdragstaal: Art 33 WVV
Het Verdrag heeft rechtskracht in alle authentieke talen tenzij anders bepaald
Indien je verschillende betekenissen krijgt tussen talen: beroepen op interpretatietechnieken
< harmonisatie in het licht van vw en doel
3. Gevolgen tegenover derden
Contractsrelativiteit: Art 34 WVV
pacta tertiis nocent nec prosunt
voor derde Staat: res inter alios acta
Wat met een verdrag dat rechten toekent of verplichtingen oplegt
Art 35 + 36 WVV
- Art 35 WW: schriftelijke toestemming
- vermoeden toestemming gekregen bij de toekenning van rechten (36)
Speciale regeling internationale gewoonte kan op die manier bindend zijn
4. De nietigheid
Relatief
afscheidbaar en verhelpbaar door instemming
1) Schending nationaalrechtelijke bevoegdheidsregels
- Art 46 WW
a) Schending onmiskenbaar
b) Geschonden regel is van fundamenteel belang
2) Dwaling
‘vergissing’
- feit/situatie die bestond op tijdstip sluiten verdrag
8
, - feit/situatie wezenlijke grond voor instemming
- niet verschoonbaar
IGH Temple of Preah Vihear Cambodia v Thailand
- Art 48-48 WVV
3) Bedrog van andere Staat die deelnam aan onderhalingen
4) Corruptie van vertegenwoordiger staat door andere Staat
Absoluut
niet afscheidbaar en niet verhelpbaar door instemming
1) Dwang
op vertegenwoordiger als individu/ op Staat door bedreigen met gebruik van geweld
2) Schending ius cogens= regel zo fundamenteel dat je er niet van kan afwijken
Definitie < dwingende kracht: Art 53 + 64 WVV
genocide, rassendiscriminatie, foltering, slavernij, agressie, gebruik geweld, piraterij,
kolonialisme zelfbeschikkingsrecht
5. Amendering en wijziging
Zelfde procedure als initiele onderhandeling verdrag
“Wijziging bij overeenkomst tussen partijen
= Art 39 WVV
Multilateraal
- Art 40 WVV: Amenderen (alle partijen)
- Art 41 WVV: Wijzigen (bepaalde partijen)
5. Beeindiging/opschorting
Art 54-64 WVV
Principe: Art 54(b) WVV geen bepalingen Art 56 WVV: onderscheid
1) uitdrukkelijke bepaling in Verdrag
< opzeggingsclausule, UOB, beeindigingsclausule
2) onbruik (desuetudo)
= gevolg van daling aantal verdragspartijen tot het aantal vereist voor inwerkingtreding
3) opzegging (bilateraal) <-> terugtrekking (multilateraal)
Art 50 lid 3 VEU, Art 58 2 EVRM
Art 56 WW: NIET MOGELIJK: tenzij bedoeling vaststaat of kan worden afgeleid uit de aard
van het verdrag kennisgeving tenminstre 12 maanden
<Art 70 VWW: gevolgen beeindiging
4) sluiten later verdag: lex posterior derogat priori
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stuviastuvia52. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.