Inhoudsopgave
H1: Wat is kwalitatief onderzoek? ............................................................................................................................................. 5
1.2 Gemeenschappelijke genen in de familie: kenmerken ...................................................................................................... 5
1.2.1 Kenmerk 1: vraag en doelstelling ..................................................................................................................................... 5
1.2.2 Kenmerk 2: onderzoeksdesign .......................................................................................................................................... 5
1.2.3 Kenmerk 3: dataverzamelingsmethode ............................................................................................................................ 6
1.2.4 Kenmerk 4: analyse........................................................................................................................................................... 6
1.2.5 Kenmerk 5: rapportering .................................................................................................................................................. 7
1.3 Kwantitatief onderzoek: verre familie of aangetrouwd? ......................................................................................................... 7
Methodenstrijd: klassieke verwijten ......................................................................................................................................... 7
1. Is kwalitatief onderzoek wel wetenschappelijk? .............................................................................................................. 7
2. Kwalitatieve onderzoeksresultaten zijn niets meer dan de persoonlijke opinies van de onderzoeker of zijn respondent
7
3. Kwalitatief onderzoek is ‘soft’ onderzoek ......................................................................................................................... 7
4. Kwalitatief onderzoek is niet gebaseerd op een toevalssteekproef (random sample) en bovendien zijn de
steekproeven nogal klein........................................................................................................................................................... 8
H3: paradigma’s in het kwalitatief onderzoek ........................................................................................................................... 9
3.1 De klassieke tweedeling: positivisme of interpretivisme .......................................................................................................... 9
3.2 Vier paradigma’s ...................................................................................................................................................................... 9
3.3 Het positivistisme en postpositivisme ...................................................................................................................................... 9
3.4 Constructivisme ...................................................................................................................................................................... 10
3.4.1 Symbolisch interactionisme ............................................................................................................................................ 10
3.4.2 Fenomenologie en social constructivsme....................................................................................................................... 11
3.4.3 Etnomethodologie en conversatie analyse..................................................................................................................... 11
3.5 Kritische theorie, feminisme en andere benaderingen.................................................................................................... 12
3.5.4 Art based research: stelt grenzen van klassieke kwalitatieve onderzoek in vraag ......................................................... 12
3.6 Participatief paradigma ......................................................................................................................................................... 12
H4: Kwalitatieve probleemformulering ................................................................................................................................... 14
4.1 Inleiding: van eerste idee tot probleemstelling ............................................................................................................... 14
4.2 Algemene structuur van de probleemstelling ................................................................................................................. 14
4.3 Onderdeel 1: het onderzoeksdomein ..................................................................................................................................... 14
4.4 Onderdeel 2: de verantwoording van het onderzoek ...................................................................................................... 14
4.5 Onderdeel 3: het onderzoeksdoel ................................................................................................................................... 14
4.5.1 Exploratief onderzoek ................................................................................................................................................ 14
4.5.2 Verklarend onderzoek ................................................................................................................................................ 15
4.5.3 Beschrijvend onderzoek ............................................................................................................................................. 15
4.5.4 Emancipatorisch onderzoek ....................................................................................................................................... 15
4.6 Onderdeel 4: de onderzoeksvraag .................................................................................................................................. 15
4.6.1 Soorten onderzoeksvragen......................................................................................................................................... 15
4.6.2 Kritisch kijken naar je onderzoeksvraag ..................................................................................................................... 15
4.7 Onderdeel 5: het conceptueel kader ............................................................................................................................... 16
4.7.1 Sensitizing concepts ........................................................................................................................................................ 16
4.7.2 Bracketing of epoche .................................................................................................................................................. 16
H12: kwalitatieve data ............................................................................................................................................................ 18
Grounded theory benadering ....................................................................................................................................................... 18
1
, Soort materiaal dat gesorteerd moet worden ........................................................................................................................ 19
Computer assisted/ aided qualitative data analyses (caqdas)..................................................................................................... 20
H6: wie ga je onderzoeken? Kwalitatieve steekproef .............................................................................................................. 21
Wie of wat doe mee? steekproeftrekking .................................................................................................................................... 21
Anatomie van de steekproef ........................................................................................................................................................ 21
Soorten steekproeftrekking .......................................................................................................................................................... 21
Random sampling .................................................................................................................................................................... 21
Purposive sampling .................................................................................................................................................................. 21
H13: analyse van kwalitatieve data; deel 2 axiale en selectieve codering ................................................................................ 24
Sensitizing concepts ..................................................................................................................................................................... 24
Bracketing of epoche ................................................................................................................................................................... 24
Axiaal coderen.............................................................................................................................................................................. 24
Omschrijving axiale codes in code memo................................................................................................................................ 26
Hulpmiddel: conditionele matrix ............................................................................................................................................. 26
Selectief coderen: delen van data met elkaar verbonden ............................................................................................................ 27
Schema’s: cartografische schema’s ......................................................................................................................................... 27
H5: ethiek van het onderzoek (hoc 4) ...................................................................................................................................... 29
5.1 Het belang van ethiek in onderzoek ....................................................................................................................................... 29
5.2 Ethiek en wetenschappelijke integriteit .......................................................................................................................... 29
5.3 Procedurele ethiek .......................................................................................................................................................... 29
5.3.1 Geïnformeerde toestemming (informed consent) ..................................................................................................... 29
5.3.2 Bescherming van de privacy ....................................................................................................................................... 30
5.3.3 Breng geen schade toe ............................................................................................................................................... 32
5.3.4 Verborgen onderzoek en misleiding ........................................................................................................................... 32
5.4 Situationele ethiek .......................................................................................................................................................... 32
5.5 Relationele ethiek ........................................................................................................................................................... 32
H15: kwaliteitsvereisten bij kwalitatief onderzoek .................................................................................................................. 33
15.1 het debat over ‘kwaliteit’ in kwalitatief onderzoek.............................................................................................................. 33
15.1.1 validiteit en betrouwbaarheid in het kwantitatief onderzoek...................................................................................... 33
15.2 Van criteria naar beoordelingsinstrumenten ....................................................................................................................... 34
15.2.1 Geloofwaardigheid (waarheid) ..................................................................................................................................... 34
15.2.2 overdraagbaarheid (toepasbaarheid) ........................................................................................................................... 35
15.2.3 Afhankelijkheid (consistentie) ...................................................................................................................................... 36
15.2.4 Overtuigingskracht (neutraliteit) .................................................................................................................................. 36
15.2.5 Authenciteit .................................................................................................................................................................. 36
H7: algemene voorbereiding voor het veldwerk ...................................................................................................................... 37
7.1 de steekproefmatrix ............................................................................................................................................................... 37
7.2 het afstemmen van onderzoeksteams ................................................................................................................................... 37
7.3 de pilootstudie........................................................................................................................................................................ 37
7.4 vragenlijsten en topiclijsten ................................................................................................................................................... 37
7.4.1 vragenlijsten in kwalitatief onderzoek............................................................................................................................ 37
7.4.2 theoretisch steekproeftrekken en de kwalitatieve vragenlijst ....................................................................................... 38
7.4.3 kernelementen in een kwalitatieve vragenlijst............................................................................................................... 38
7.4.4 de volgorde van de vragen ............................................................................................................................................. 38
7.4.5 soorten vragen in een kwalitatieve vragenlijst ............................................................................................................... 39
7.4.6 Voorbeelden van vragenlijsten ....................................................................................................................................... 39
7.5 Toestemming van deelnemers vragen en krijgen................................................................................................................... 39
2
, 7.6 De ruimtelijke dimensie van dataverzameling ....................................................................................................................... 39
H8: data verzamelen door te interviewen ............................................................................................................................... 40
8.1 wat is een interview? ............................................................................................................................................................. 40
8.1.1 soorten kwalitatieve interviews ..................................................................................................................................... 40
8.1.2 kenmerken van het kwalitatieve interview .................................................................................................................... 40
8.2 de kwalitatieve interviewer .................................................................................................................................................... 40
8.3 de introductie van een interview ............................................................................................................................................ 41
8.4 interview is meer dan vragen stellen alleen ........................................................................................................................... 41
H10 Data verzamelen door te observeren ............................................................................................................................... 49
10.1 Observeren ........................................................................................................................................................................... 49
10.1.1 Soorten observatoren ................................................................................................................................................... 49
10.1.2 Wat observeren? .......................................................................................................................................................... 49
10.1.3 Fasen bij observeren ..................................................................................................................................................... 50
10.1.4 Observeren en ‘thick description’................................................................................................................................. 51
10.2.2 Toegang krijgen tot setting ........................................................................................................................................... 51
10.2.3 Intrede in veld............................................................................................................................................................... 51
10.2.4 Het verblijf in de setting ............................................................................................................................................... 52
10.2.5 Het uittreden ................................................................................................................................................................ 53
10.3 Veldnota’s ............................................................................................................................................................................ 53
10.3.1 Uitgestelde registratie .................................................................................................................................................. 54
10.3.3 Soorten veldnota’s ........................................................................................................................................................ 54
H9 Data verzamelen met focusgroepen ................................................................................................................................... 57
9.1 Wat is een focusgroep..................................................................................................................................................... 57
9.2 De moderator (rollen) ..................................................................................................................................................... 58
9.5 Types van deelnemers ..................................................................................................................................................... 60
9.6 Een groepsgesprek opstarten......................................................................................................................................... 61
9.6.1 Het introductiepraatje ................................................................................................................................................ 61
9.6.2 Het starten van het gesprek ....................................................................................................................................... 61
9.7 Moderatortechnieken ..................................................................................................................................................... 61
9.7.1 Stiltes in de groep ....................................................................................................................................................... 61
9.7.2 Doorvragen ................................................................................................................................................................. 61
9.7.3 Luisteren ..................................................................................................................................................................... 61
9.7.4 Samenvatten .............................................................................................................................................................. 61
9.7.5 De kwestie van invloed en beïnvloeding .................................................................................................................... 61
9.8 Mogelijke valstrikken tijdens een focusgroep ................................................................................................................. 62
9.8.1 Oneerbiedige opmerkingen of persoonlijke aanvallen............................................................................................... 62
9.8.2 Onjuiste en schadelijke informatie ............................................................................................................................. 62
9.8.3 Persoonlijke onthulling ............................................................................................................................................... 62
H2: Geschiedenis van het kwalitatief onderzoek ..................................................................................................................... 64
2.2 Klassieke periode (1900-1945) ............................................................................................................................................... 64
2.3 De verdrukking en kiemen van vernieuwing (’50-’70) ............................................................................................................ 65
2.3.1 De geboorte van de focusgroep ..................................................................................................................................... 65
2.3.2 De ‘ontdekking’ van de Grounded Theory ...................................................................................................................... 65
2.4 De heropstanding (’70-’80) .................................................................................................................................................... 65
2.4.1 Cultural studies ............................................................................................................................................................... 65
2.4.2 Een tijd van nieuwe stromingen en een nieuwe hernieuwde methodenstrijd .............................................................. 65
2.5 Het postmodernisme en de consolidatie (jaren ’90)............................................................................................................... 66
2.5.1 Het postmodernisme in de sociale wetenschappen ....................................................................................................... 66
2.5.2 De consolidatie van het kwalitatief onderzoek .............................................................................................................. 66
3
, 2.6 Een derde weg met mixed methods-onderzoek ..................................................................................................................... 66
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reneependers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.