Samenvatting Bedrijfsfiscaliteit 2022-2023
Deel 1: Algemeen
1.1) Belang opleidingsonderdeel
Belastingen hebben twee rollen op zich te nemen. Ze hebben zowel belang in de maatschappij als in
het bedrijfsleven.
1.1.1) Belastingen in de maatschappij
In de maatschappij hebben belastingen 3 functies
Financiële functie
Belastingen dienen voor verschillende soorten uitkeringen te kunnen betalen (o.a. kindergeld,
werkloosheidsuitkering, …) als ook voor het financieren van sociale projecten Bv. openbare werken
Totale ontvangsten van de staatsbelastingen in 2021: 120.182,8 miljoen EUR
Per dag: 329 miljoen EUR
Per uur: 14 miljoen EUR
Per minuut: 228.658 EUR
Conclusie: Dit gaat over gigantisch grote bedragen
De overheidsfuncties zijn gestegen doorheen de jaren. Het sociaal vangnet was vroeger veel kleiner
en er waren minder investeringen in scholen en straten enz.
De belastingen verschillen enorm hard per land
- Denemarken: 46,34% van GDP (gross domestic product:
BNP)
- Frankrijk: 45,40%
- België: 42,92% ; 3de hoogste van alle OESO landen in 2020
- Nederland: 39,33%
- Luxemburg: 39,22%
d
Zwarte streep is OESO-gemiddelde
d
Nederlandse belastingen liggen dan in België, maar Nederland wel heeft ongeveer dezelfde fiscaliteit
als België
d
Zwitserland wordt gezien als een fiscaal paradijs d
d
Belastingen op bezoldigingen zijn in België het hoogste van
de hele wereld (geldt ook vooral voor alleenstaanden)
OESO gemiddelde ligt rond 35%
Nederland ligt dicht bij het OESO gemiddelde
Hierdoor gaan er minder bedrijven zich hier vestigen
Hoe gaan we dit probleem oplossen?
- Gewoon verlagen: Nadelig voor overheidsfinanciering van
o.a. politie, onderwijs, …
- Tax shift = Andere zaken belasten, zodat de kost op bezoldigingen kan dalen
Totale inkomsten van de overheid blijven gelijk, maar inkomsten van bezoldiging dalen
1
, Bv. Consumptiebelasting (BTW)
Vermogensbelasting: Elk jaar aangifte doen van totale waarde van uw vermogen, daarop wordt u
dan belast => Is niet zuiver in België, wel in andere landen
Milieubelasting
• Demotiveren van ondernemingen om milieuvervuilend te produceren Bv. Stikstof, lozing
afvalwater, …
• Motiveren van milieuvriendelijk te produceren (subsidies)
Kritiek: Laag percentage van de totale belastingen, zowel EU gemiddelde (5,4%) als België (5,5%)
Overwinstbelasting
Energiebedrijven die overwinsten aan het realiseren krijgen extra belastingen
• Nu bezig met ontwikkeling in EU, Doel is om dit toe te passen bij alle lidstaten van de EU
• Vertrekken van een kostenbasis + redelijke bruto-winstmarge = winst dat gerealiseerd word, de
rest is overwinst en wordt belast
• In Griekenland wordt overwinst belast tegen 90%
d
Economische functie
Een andere naam voor deze functie is de instrumentele functie
= Stimuleren of ontraden van gedragingen (instrumentalisme)
Belastingen worden geheven om gedrag te sturen van individuen en ondernemingen:
- Fout gedrag gaat extra belast worden
- Juist gedrag: Belastingvrijstelling of vermindering
Voorbeeld: Vennootschapsbelasting
Wordt geheven om het gedrag van ondernemingen te sturen (kan zowel een uitgave als een
opbrengst zijn voor de onderneming)
Bv. Ondernemingen die investeren in Onderzoek en Ontwikkeling krijgen een innovatieaftrek
Innovatieaftrek
Als je een uitvinding hebt gedaan laat je hem beschermen door een patent, waarna je hem gaat
verkopen op de markt. 85% van de winst op deze verkoop is niet belastbaar
Wordt vaak gedaan bij geneesmiddelen, bepaalde software kan in aanmerking komen
Goede manier om ondernemingen te motiveren voor Onderzoek en Ontwikkeling
Doel: Investeringen naar België halen
Ander voorbeeld: Accijnzen op tabak; Groot deel van prijs die je betaald voor sigaretten zijn taksen
=> Om te demotiveren om te roken
Herverdelende functie (sociale functie)
Doel: Meer inkomensgelijkheid i.f.v. draagkracht-beginsel
Mensen met groter inkomen betalen meer belastingen en omgekeerd
Belastingvrije som: Eerste schijf van het inkomen wordt niet belast
Hoe meer inkomsten, hoe meer belastingen (werkt met schijven)
2
,Gini coëfficiënt: Coëfficiënt die de inkomensongelijkheid in een land
weergeeft
Vrij goed in vergelijking met andere landen
Blauwe bolletjes: Coëfficiënten voor belasting
Rode bolletjes: Coëfficiënten na belasting
1.1.2) Belastingen in het bedrijfsleven
Fiscale planning
Belastingen = Kost voor bedrijven
Fiscale planning = Reduceren van belastingkost
Bij multinationals die globaal actief zijn gaat er land per land gekeken worden hoe ze het kunnen
optimaliseren:
Effective tax rate = Effectieve belastingdruk op globaal niveau (van heel de multinational)
Maar ook: Gewijzigd fiscaal klimaat ; “Tax has changed dramatically in recent years”
Multinationals bekijken welke landen fiscaal het meest interessant zijn voor hun activiteiten Bv.
Innovatieaftrek lokt pharmabedrijven naar hier voor hun onderzoekscentrum
De plaatsing van hun bedrijven is een soort van fiscale planning
Andere technieken van fiscale planning:
Winsten verschuiven naar belastingparadijzen of landen waar belastingdruk zeer laag is (agressieve
techniek) => Wordt veel gebruikt
Dergelijke technieken worden steeds minder gebruikt door mindere aanvaarding van de
maatschappij
Afkraking van fiscale planning door journalisten
International Consortium of Investigative Journalists
Lekken over multinationals aanwezig op belastingparadijzen of over geheime belastingafspraken met
de Luxemburgse belastingadministratie.
Het is een groep journalisten die onderzoeken hoe en waar multinationals belastingen betalen
Voorbeelden van documenten:
- Luxembourg Leaks: Hoe bedrijven aan taks planning doen in samenwerking met de Luxemburgse
belastingadministratie (geheime afspraken tussen de belastingdienst van Luxemburg en bedrijven
die dat doen).
Een ex-werknemer lekte al deze informatie aan de groep journalisten in 2014
- Panama Papers: Advocatenkantoor gehackt dat voor verschillende bedrijven de overdacht van
winst naar Panama regelde. Door de hack is de info naar buiten gebracht
- Bahams Leaks: Ex-werknemer bracht veel info naar buiten via journalisten over agressieve taks
planning.
3
, Wie betaald belastingen?
Tegenwoordig wordt er veel meer rekening gehouden met maatschappelijke rol van ondernemingen
(sustainibilty en duurzaamheid => Zowel milieubewust als sociale aspect door belastingen te betalen)
- Gewijzigde taks functie binnen het bedrijfsleven
- Minder geïsoleerd: meer controle; risicofactor; meer druk van externe stakeholder
- Link met sustainability (duurzaamheid)
- Fiscale optimalisatie en planning (cf. instrumentalisme) => compliance, rapporteringsverplichtingen,
reputatierisico, strategische beslissingen, ethiek, sociale aspecten
- Accoutant/bedrijfsfiscalist => raad van bestuur, CFO
d
Welke belastingen worden er betaald?
Belastingen in de enkelvoudige jaarrekening
- Rek. 132: Belastingvrije reserves
- Rek. 168: Uitgestelde belastingen
Winsten die gerealiseerd zijn, maar nog niet onderworpen aan de belastingen
- Rek. 453: Bedrijfsvoorheffing
- Rek. 64: Onroerende voorheffing: Gewestelijke belasting op onroerende goederen
- Rek. 67: Vennootschapsbelasting, Voorafbetalingen, Roerende voorheffing
Werkgever houdt belastingen in van loon voor uitkering => Moet dat dan doorstorten aan de staat
1.2) Begrippen en beginselen
1.2.1) Begrippen
Belasting
Kenmerken
- Dwingend karakter: U moet belastingen betalen als u aan de wettelijk bepaalde voorwaarden
voldoet
- Financieel doel
- Afwezigheid van rechtstreekse en individuele tegenprestatie: U betaald belastingen, zonder dat u in
ruil moet genieten van de prestaties van de overheid (Tegenprestatie moet er niet verplicht zijn)
Gewetensbezwaar: Iemand die principieel tegen oorlogsvoering is
Ook al is een persoon gewetensbezwaar tegen oorlogsvoering moet hij belastingen betalen. Deze
belastingen worden o.a. gebruikt voor het leger te financieren. Hij kan hier niet onderuit komen
Algemeen financieel doel: Belastingen worden geïnd, in een pot gestoken en dan herverdeeld onder
de verschillende instellingen
Komen altijd in de grote pot, ook al is het om bepaald gedrag te sturen
Het onderscheid tussen belasting, vergoedingsretributie en sociale zekerheidsbijdragen is belangrijk
om te maken (heeft invloed bij de beginselen)!
- Retributie: Moeten we betalen aan de overheid, in ruil voor een overheidsdienst
Bv. retributie die je betaald bij inschrijving van een nieuwe auto.
Noem je geen belasting, omdat je zelf kiest om die zaak te gaan doen
4
