Samenvatting Nederlands literatuur en verhaalanalyse 4Havo
10 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Nederlands
Niveau
HAVO
Dit document is een samenvatting van mijn SE toets in 4havo over literatuur en vertelanalyse. Ik heb voor deze toets een 7,5 gehaald. In de samenvatting staat onder andere het verschil tussen literatuur en lectuur, theorie over literatuur, literaire stromingen, literaire prijzen, de grote 3, vertel...
Een fictie is een verzonnen verhaal, non-fictie is een waargebeurd verhaal. Fictie in de vorm van een
verhaal noem je een proza, in de vorm van een dicht een poëzie.
Een kort verhaal is de kortste vorm van een verhaal vertellen. Doordat het zo kort is gaat de
schrijver snel de diepte in. Het beperkt de auteur tot één of enkele personages en is er geen ruimte
voor meerdere verhaallijnen. Er zit veel symboliek in.
Een novelle is een uitgebreide versie van een kort verhaal maar er zitten vaak weinig personages in
en er is vaak weinig ruimte voor meer verhaallijnen.
Een roman is een boek/verhaal, niet romantisch maar een boek met grote omvang, meerdere
verhaallijnen en diepere karakterbeschrijvingen.
Onder intertekstualiteit verstaan we dat in een bepaald verhaal de auteur linkjes maakt met andere
kunstwerken bijvoorbeeld citaten of verwijzing naar tekstfragmenten.
Onder hoge cultuur verstaat men kunst voor mensen die goed moeten kijken ernaar omdat het
moeilijk te begrijpen. Lage cultuur verstaat men onder het algemene populaire/massa cultuur.
Literaire prijzen
- Prijs der Nederlandse letteren: om de 3 jaar aan het beste Nederlandse letterkundig werk
- P.C Hoofdprijs: per jaar
- Boekenbon: gaat om specifieke boeken en werken met een shortlist. Een jury bepaalt en de
uitreiking is 10 november in den haag
- De libris literatuurprijs: beste roman, jaarlijks doormiddel van een shortlist.
- Literaire canon: lijst met titels van allemaal nederlandse boeken waarvan mensen zeggen
dat het de belangrijkste boeken uit de nederlandse literatuur zijn.
Literaire ontwikkelingen:
Een paar belangrijke gebeurtenissen na 1910 zijn de 1e en 2e wereldoorlog, de tijd tussen de twee
oorlogen. Door die wereldoorlogen zijn er 2 radicalen ontstaan: rechts en links. De samenleving is
wat extremer geworden en dat zie je terug in boeken. Mensen gaan schrijven over de samenleving
en niet alleen maar verhalen. Emancipatie (vrouwen) en verzuiling (verschillende groepen
samenleving) zijn ook thema's die vaak terugkomen.
Na de eerste wereldoorlog moet literatuur anders, toegankelijker.
Historische avant garde is een reactie van de 2e wereld oorlog en bestaat uit
- Expressionisme: niet realistische werken te schrijven, de schrijver wil zijn gevoel en ideeën
zo kort maar krachtig uiten. Vaak worden lidwoorden weggelaten. Deze stroming is
geïnspireerd door de schilderkunst want kleuren worden gekoppeld met gevoelens en
geuren.
- Dadaïsme: verzetten zich tegen alles en noemen alles kunst -> recalcitrante beweging. Ze
experimenteren met de typografie (lettertypen), het gebruiken van ready-mades, iets wat al
bestaat wordt gebruikt in een nieuwe context en spelen ze met de klank (klankgedichten).
- Futurisme: is geïnspireerd door de oorlog maar dan de verheerlijking. Het futurisme vindt
dat cultuur niet voor iedereen is behalve als het gaat over hoe goed fantastisch ons land is,
heel nationalistisch dus.
- Surrealisme: combineert onrealistische met de realiteit. Deze teksten zijn moeilijk te lezen
want er zit bijna geen logica in. Het streeft naar mentaliteitsverandering.
, Henrik Marsman en Paul van Ostaijen zijn Nederlandse schrijvers van de historische avant garde.
Avant garde -> experimenteren en lullige kunstwerkjes maken
Modernisme -> nemen de tijd die ze hebben meegemaakt serieuzer en ernstiger, ze twijfelen aan de
wereld. Twijfel is de kern van het modernisme, er zijn 2 verschillende twijfels
- Epistemologische twijfel: de twijfel aan de kenbaarheid van de werkelijkheid oftewel de
schrijver schrijft in zijn werk de vraag: kan ik de werkelijkheid wel kennen en is het niet zo
dat de 1 de werkelijkheid anders interpreteert dan de ander.
- Metalinguale twijfel: komt na de eerste twijfel, als ik de werkelijkheid kan kennen, kan ik er
dan ook over schrijven, dit geld bijvoorbeeld bij diepere gevoelens.
Het modernisme is een reactie na de eerste wereldoorlog. Een tijdschrift uit die periode is forum,
het tijdschrift waarin mensen hun ideeën uitlegde die onder het modernisme zaten. De verschillende
kenmerken van het modernisme zijn:
1. Hypothetisch karakter: twijfel van karakter centraal en schrijver trekt geen conclusie.
Bijvoorbeeld dagboeken of essays
2. Fragmentisch: het leven is opgebouwd uit fragmenten, de tekst beschrijft de fragmenten en
uit het leven van de persoon.
3. Veel twijfel of schrijverschap wel zin heef.
4. Gebruik van stream of consciousness, techniek waarbij de schrijver in 1 stuk achter elkaar
de gedachtes van een bepaald persoon opschrijft, je volgt alleen het hoofd van een
personages en weet al zijn gedachtes.
5. Een bepaald onderwerp in een boek wordt door meerdere personen wat over gezegd.
Doordat je verschillende mensen hun mening weet is de werkelijkheid niet kenbaar.
Het postmodernisme vanaf 1960, daarvoor modernisme (begon 1920)
- Sterk wantrouwen ten opzichte van de kenbare werkelijkheid.
Het postmodernisme gelooft niet in de werkelijkheid die er zal zijn en het modernisme gelooft in
een ideale werkelijkheid.
7 postmodernisme
1. Metafictie:
2. Intertekstualiteit: verwijzing naar andere literaire tekst
3. Personificatie: menselijke eigenschappen aan niet-menselijke dingen
4. Doorbreking van genrescheidingen: brieven, gedichten, andere teksttypen
5. Veel ironie: “belachelijk” maken van dingen
6. Fragmentarische teksten: afdrijven van de kern van het verhaal
7. Autonoom ten opzichte van de werkelijkheid: letterlijk dat :)
Hedendaagse literaire landschap
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robinebeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,57. Je zit daarna nergens aan vast.
