‾ Live online les via livestream
‾ Les beschikbaar op Toledo onder “E0C12a”
‾ Bij technische problemen tijdens de les, gebruik de chat. Roxanne neemt dit in real time met jullie op
‾ Bij inhoudelijke vragen mogen jullie mij altijd aanspreken, bv. na de les via ouderwetse email
‾ Ik beantwoord alle vragen per email en ben ook persoonlijk bereikbaar
‾ Mijn examenvragen zijn gebaseerd op deze slides -> prof zegt “ mijn vragen zijn heef gemakkelijk op
voorwaarde dat je goed oplet in de les en aansluitend de slides bekeken hebt”
‾ Ik blijf beschikbaar voor vragen in verband met oncologie tot jullie afgestuurd zijn (en zelfs later, zo
gewenst) patrick.schoffski@uzleuven.be
2. ONCOLOGIE
2.1 TERMINOLOGIE EN GESC HIEDENIS
Term kanker =
- Het woord kanker is afgeleid van het Griekse carcinos of het Latijnse cancer, wat
krab of kreeft betekent
- Term al gebruikt door Galenus (131 tot 201 n. Chr.) omwille van de rode
gezwollen bloedvaten rond sommige gezwellen, die laten denken aan rode
poten en scharen van een krab
Kanker is geen nieuwe ziekte
- Kanker is een toenemend belangrijke ziekte in de moderne tijd, maar geen nieuwe
familie van aandoeningen
- Beschrijving van borstkanker op papyrus van 1600 v. Chr.
- Opgraving van mummies met botmetastasen in piramides van Gizeh
- Beschrijving van huidkanker door Hippocrates in de 5e eeuw v. Chr.
- Recente publicatie van bottumor bij een 240 miljoen jaar oude schildpad
2.2 EPIDEMIOLOGIE VAN KANKER
,2.2.1 BELANGRIJKE TE RMEN: INCIDENTIE, PREVALENTIE EN MORTALITEIT
- Incidentie (eigenlijk “incidence rate”) = Aantal nieuwe diagnoses/100.000/jaar
- Prevalentie = Aantal patiënten met een bepaalde aandoening op een gegeven moment
- Mortaliteit (eigenlijk “mortality rate”) = Aantal overlijdens/100.000/jaar
2.2.2 KANKERINCIDENTIE
- Indicentie internationaal = > 14 miljoen kankergevallen wereldwijd (zowel in ontwikkelde als
ontwikkelingslanden)
o Variabele incidentie van verschillende kankers in ontwikkelde ontwikkelingslanden tgv
risicofactoren, levensverwachting, leeftijd van de mensen in verschillende regio’s
Ontwikkelde landen:
Ontwikkelingslanden: Cervixcarcinoom, Leverkanker
- Incidentie in België = ongeveer dezelfde incidentie van kankergevallen zoals omliggende landen, maar
voor sommige kanker significant hoger tgv lifestyle, verschil in registratie van kankergevallen
o Hoogste incidentie borstkanker bij vrouwen
o Duidelijk hoger incidentie voor hoofd-halstumoren
- Indicentie in de tijd = duidelijke toename van incidentie tov de tijd in België
2.2.3 KANKERRISICO IN BELGIË
- Geslacht: Het risico op kanker is 37% groter bij mannen dan bij vrouwen
, o Man: >1/3 mannen (35%) in België
Prostaat-, long- en darmkanker maken ~60% uit van alle tumoren bij de man
o Vrouw: >1/4 vrouwen (26%) in België
Borst-, darm- en longkanker zijn bij vrouwen verantwoordelijk voor ~60%
- Regio: België heeft in Europa één van de hoogste incidenties voor prostaatkanker, en borst-, hoofd-
en halskanker tgv
o Lifestyle: roken, alcohol (cfr. Later)
2.2.4 MORTALITEIT
- Mortaliteit wereldwijd: dramatische cijfers
= in 2012 internationaal 4,6miljoen mannen en 3,5 miljoen vrouwen overleden aan kanker
o Verschil tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden
o Verschil tussen regio’s binnen ontwikkelde landen
- Mortaliteit in België: licht aan het dalen (gelukkig)
= 26 000 mensen overlijden jaarlijks aan kanker in België
o Blijft stabiel, met lichte daling bij correct voor age (= age-standardized incidence en mortality)
- Mortaliteit per regio in België: België is te klein om een duidelijk verschil aan te tonen per regio
- Mortaliteit per geslacht
o Man:
, Major killers: long, dikke darm en prostaat-kanker
Zeldzame incidentie met significante bijdrage tot mortaliteit: pancreas en leukemie
o Vrouw
Major killers: borst, dikke darm, longkanker
Zeldzame incidentie met significante bijdrage tot mortaliteit: pancreas en hemato
LET OP: niet elke ziekte me thoge incidentie heeft automatisch hoge mortaliteit en omgekeerd
2.2.5 RELATIE KANKERINCIDENTIE EN -MORTALITEIT
- Verhouding tss kankerincidentie en mortaliteit
o Aantal nieuwe kankergevallen 7.427.000 mannen en 6.663.000 vrouwen
o Aantal overlijdens 4.653.000 mannen en 3.548.000 vrouwen
=> Dankzij: chirurgische interventie, locale behandeling, combinatie heelkunde en bestraling
- Niet elke ziekte met hoge incidentie heeft een even hoge mortaliteit
o Vb. prostaatkanker heeft hoge incidentie maar rel lage mortaliteit => Spontane evolutie en
prognose van kanker varieert afhankelijk van kankertype!!
o Vb. Borstkanker heel frequent, 1/10 vrouwen, maar 15% van mortaliteit =>
behandelingsmogelijkheden zijn relatief goed
o Vb. Pancreascarcinomen maar 2% incidentie maar wel 5% van kankermortaliteit
2.2.6 TRENDS IN DE K ANKEREPIDEMIOLOGIE
- Jaren 80-90 toename nieuwe gevallen prostaatkanker in de VS
o Reden: start breed screening tumormerker PSA
o => is dus eerder een artefact dan echte toename van indicentie van
prostaatkanker
o MAAR PSA is geen ideale test, moet dus zeer voorzichtig zijn met interpretatie
en gebruik van deze tumormarker (veel vals positieve en als negatieve
resultaten)
- Toename nieuwe gevallen borstkanker bij vrouwen in VS
o Reden: start mammografie bij vrouwen
- Jaren 30-2000 toename van long en bronchuscarcinomen bij mannen
o Reden: roken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliettevanvries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.