uAardrijkskunde
Hoofdstuk 11: Voedselprobleem
1. Voedselbeschikbaarheid
Elke persoon heeft dagelijks 10.000 kJ/dag = 2.388kcal nodig). We merken dat het
voedselverbruik in heel de wereld stijgt en dat er grote verschillen zijn tussen de verschillende
wereldblokken (veel meer verbruik in West-Europa, Zuid-Amerika en Oost-Azië) – veel
minder in Oost-Afrika en Zuid-Azië; gemiddeld voor wereld is 11.834). In theorie is er
voldoende voedsel voor iedereen want ook voedselproductie is gestegen
2. Samenstelling voedselpakket
Voedselpakket moet voldoende en evenwichtig zijn. Er zijn grote verschillen tussen te weinig,
net voldoende (Senegal) en teveel (België: 50% teveel), en tussen ongezond versus gezond
(Belg teveel vetten en suikers), eenzijdig versus gevarieerd.
3. 1 miljard ondervoeden
Er is een groot verschil tussen Oost-Afrika (vb Kenia en Ethiopië) en Zuid-Azië (vb
Bangladesh) met laag voedselgebruik en hoog percentage ondervoeden, ten opzichte van de
BRIC-landen (o.a. Brazilië, Indonesië en China) met hoog voedselverbruik en lage
ondervoeding. Sleutel tegen ondervoeding is het inkomen. Er zijn grote verschillen, die we
kunnen onderbrengen in 2 groepen:
Sub-Sahara-Afrika (met meer dan 2,1 kinderen per vrouw en dus te grote demografische
groei tov de economie), en
Latijns-Amerika, Oost-Afrika en Zuid-Oost-Azië (die hebben een betere economie
dankzij de invs-esteringen uit het Westen in de BRIC-landen).
Eén van de milleniumdoelstellingen van de VN was onderoeidng terugdringen tot onder de
10% in 2015. Dit is niet gelukt omdat de voedselprijzen gestegen waren door de financiële
crisis in 2008.
4. Voedselproductie stijgt
Er zijn grote verschillen tussen de onytwikkelingslanden en de industrielanden : 96% van de
industrielanden heeft meerdere oogsten per jaar tov slechts 71% bij ontwikkelingslanden (en
79% voor de wereld. De teeltintensiteit ligt hoger in onwtikkelingslanden en daar is ook
toename van akkerlandoppervlakte (22%). De weredlvoedselproductie stijgt vooral door
intenseivering : stijging van gebruik van meststoffen, irrigatie, pestciden, herbiciden,
zaadselectie en de Groene Revolutie (onder invloed van groot concren Monsanto om
hongersnood tegen te gaan). Toch heben sommige regio’s een tekort (met hongersnood,
ondervoeding en/of invoer), sommigen zijn zelfvoorzienend, en andere hebben overproductie
(voedselverspillling, weggooien en/of exporteren).
1
, 5. Voedselvraag stijgt
Voedselvraag stijgt door stijgende bevolking en stijgende levensstandaard. De grootste
tstijging zien we in Azië-Pacific; de zogenaamde BRIC-landen die zich sterk ontwikkelen. De
voedselbehoefte stijgt sneller dan de werelbevolking omdat rijkere mensen meer eten dan
ndoig, en veranderen van plantaardige naar dierlijke voeding
6. Hoe meer voedsel produceren? Beperkingen en onzekerheden
6.1. Areaaluitbreiding? Het uitbreiden van de landbouwarealen leidt ror veel meer erosie
(verwijderen van natuurlijke vegetatie, veelteelt met overbegrazing, daling in braakliggen en
bodemuiyputting, ingeschikte erosiegevoelig grinden zoals hellingen). Door de
verstedelijking is er minder landbouwgrond. Er wordt ook katoen of biobrandtsof geteeld, dus
is er minder landbouwgrond voor de lokale bevolking. “Land grabbin” van China die zijn
voedselproductie veilig stelt in Afrika en daar mineralen mee neemt)
6.2. Intensiveren? Hiervoor is er water en geld nodig : bij water gaat het dan vooral over
irrigatie wat ertoe leidt dat het peil van het grondwater zakt en er verzilting komt; geld is
nodig om te kunnen intensiveren (meer irrigatie, meer meststiffen, meer zaadselectie). In
Senegal zorgt de overheid hiervoor.
6.3 Klimaatsverandering; verschuiving van nomadische veeteelt, intensieve zelfvoorzienende
akkerbouw naar extensieve commerciële veeteelt en commerciële graanbouw
6.4. Nieuwe landbouwtechnieken: reportage
1. Wat is precisielandbouw?
Efficiënte landbouwproductie door veel individuele zorg voor plant en/of dier (vb.
afzonderlijke mest, druppelirrigatie, tijdsrijp oogsten, ...).
2. Geef 3 technieken die worden gebruikt binnen precisielandbouw.
Drones, sensoren en satellieten (GPS-gestuurde machines)
3. Geef minstens 3 functies van drones bij precisielandbouw
Info geven over hoogte van gewassen en vegetatie; detectie van onkruid en ziekte, de
hoogte van de bosrand in kaart brengen voor schaduwplekken.
4. Waarom meten sensoren de elektrische geleidbaarheid van de bodem?
Om de bodemsamenstelling na te gaan (humus, klei, vocht).
5. Hoeveel procent meer opbrengst levert precisielandbouw per jaar op?
1%
6. Geef 2 nadelen van precisielandbouw.
2
, Dure opstartkosten en boodzaak aan hoogopgeleiden
7. Hoe noem je het uitvoeren van landbouw in de steden?
verticale landbouw
8. Geef minstens 2 voordelen van Ledverlichting t.o.v. klassieke verlichting in de
landbouw?
LED kan dichter bij het gewas gezet worden (minder warmteproductie), is goedkoper,
neemt minder plaats in en kan beter gericht worden.
9. Wat is de functie van rood licht bij het kweken van planten?
Zorgt voor fotosynthese en groei van de plant
10. Wat bootst het donkerrood LED-licht na voor de plant?
De avondzon die ervoor zorgt dat planten sneller lang worden en meer bladeren
aanmaken.
11. Wat is de functie van blauw licht bij het kweken van planten?
Zorgt voor groter aantal huidmondjes.
12. Wat is de functie van wit licht bij het kweken van planten?
Zorgt voor aanmaak vitamine C
13. Hoe noem je het uitvoeren van landbouw op zee?
zeeboerderij
14. Welke eetbare plant kan gekweekt worden in de Noordzee?
zeewier
15. Wat is de huidige top 3 van planten die worden gegeten?
Rijst, tarwe en maïs.
16. Welke cellen worden gebruikt om kunstmatig vlees te maken?
stamcellen
17. Hoeveel kg vlees kan geproduceerd worden met 1 bijzondere cel?
10 000 kg
3
