Samenvatting

Samenvatting deel kosmografie: ontstaan en evolutie heelal

0 keer verkocht

Vak
Aardrijkskunde

Instelling
3e Graad

Samenvatting deel kosmografie: ontstaan en evolutie heelal. Verklaringen van begrippen en duidelijk overzicht.

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 5 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 26 februari 2023
Aantal pagina's 5
Geschreven in 2019/2020
Type Samenvatting

kosmografie
heelal
gammastraling
straling
sterren
lemaître
grondlegger
sattelieten
eeuwige expansie
zwaartekracht
lichtjaar
ontstaan en evolutie heelal
golflengte

Instelling Middelbare school
Studie 3e graad
Vak Aardrijkskunde
School jaar 5

€4,99

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Deel 2: kosmografie

Hoofdstuk 4: ontstaan en evolutie heelal

1. Waarneming: het heelal wordt steeds groter:

 Hoe verzamelen we informatie over het heelal?

 Straling van sterren. Sterren zenden elektrische en magnetische stralen uit.
o Elektromagnetisch spectrum van sterrenlicht (info 4.1 p. 57).
o Gammastraling veroorzaakt kanker (bv.: kerncentrales).
o X-stralen
o Ultraviolet: kankerverwekkend, houdt ozonlaag tegen.
o Zichtbaar licht: wat wij kunnen zien (kleuren van de regenboog). Onze
ogen zijn gevoelig tot zichtbaar licht.
o IR: warmte.
o Microgolf: +/- 10 cm lang.
o Radiogolf: lengte van +/- 3-10 meter (gebouw).

 Analyse van de golflengte van het lichtspectrum van sterren kan 3 verschillende
hypotheses opleveren: situatie A, B, C -> maar welke? (Info 4.2 P. 58)

 A: Golflengte of lengte van 1 straal van uitgezonden straling van ster is constant
in de tijd (statisch).
 B: Golflengte of lengte van 1 straal van uitgezonden straling van ster wordt
kleiner in tijd (krimpt).
 C: Golflengte of lengte van 1 straal van uitgezonden straling van ster wordt groter
in tijd (expandeert).

 Welke situatie stelt het systeem Zon-Aarde voor? A of C.

 In de realiteit: C (maar dit gebeurt zeer traag!)
o Hoe verder je in het universum kijkt, hoe beter je kan waarnemen dat de
lichtstralen langer worden. Moest het heelal niet groter worden zouden de
lichtstralen dezelfde lengte houden.

 Besluit van wetenschappelijke analyse van de golflengte van lichtspectrum van sterren
ten opzichte van de Aarde?

Situatie C, dus sterren verwijderen zich van de Aarde = roodverschuiving = “Doppler-effect”
dus heelal expandeert. Hoe roder het licht is, hoe langer de lengte van een straal.

1

, Expansie is vergelijkbaar met opgeblazen ballon en daar bijkomend, hoe verder
sterrenstelsel, hoe sneller het zich van ons verwijdert. Het verplaatst zich dus sneller en
sneller. Dus niet aan een constante snelheid, maar aan een versnelling. (“De doos wordt
groter maar er blijft evenveel inzitten. De afstand tussen de objecten vergroot maar de
massa blijft hetzelfde en alles wordt dus groter.”)

2. Ontstaan van het heelal

 Big Bang = oerknal = enorme explosie = 13,7 miljard jaar oud.

 Ontstaan van massa, ruimte, tijd en energie (zat allemaal in dat punt).
o Drukverschillen maken verschil tussen sterren en lege ruimte (Info 4.4 p.
59)

 Sterren ontstaan uit het verdichten van hete gas dat ontstaat door de verdichting van
materie. Na het ontstaan van sterren blijft er minder warm gas en stof over. Deze
stofdeeltjes klitten aan elkaar en zo groeit er een planeet die afkoelt en door haar
zwaartekracht een gasvormige laag aan zich bindt.

Met T + p OND. Groot en heelal OND. Klein

 Grondlegger theorie: G. Lemaître (jaren 1930)
 Bevestiging theorie door achtergrondstraling (Info 4.3 p. 58)
o Ze hebben een satelliet gelanceerd die zoekt naar temperatuurverschillen
van een paar miljoensten van een graad in de achtergrondstraling die is
ontstaan na de Big Bang.

T-kaart (2003) van achtergrondstraling van het heelal met leeftijd = 380* 10^3 jaar (380 000)
Blauw= “koud”
Rood= “warm”

 Hieruit bewezen dat leeftijd heelal = 14 miljard jaar.
 Alle lichtstralen zijn licht gebogen = gebogen geheel.

3. Evolutie heelal

Eeuwige expansie?
Afhankelijk van:

1) Totale p van heelal
- Met EM-straling kunnen we tot nu toe enkel zichtbare massa waarnemen
- Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen beginnen echter toe te laten via
zwaartekracht-verschillen onzichtbare massa (= donkere materie + donkere
energie = zwarte gaten) in kaart te brengen -> ons heelal kan dus eigenlijk 1 grote
doorzichtbare blubber zijn.

2

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.