Samenvatting
Samenvatting deel kosmografie: ontstaan en evolutie heelal
- Vak
- Aardrijkskunde
- Instelling
- 3e Graad
Samenvatting deel kosmografie: ontstaan en evolutie heelal. Verklaringen van begrippen en duidelijk overzicht.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Deel 2: kosmografieHoofdstuk 4: ontstaan en evolutie heelal
1. Waarneming: het heelal wordt steeds groter:
Hoe verzamelen we informatie over het heelal?
Straling van sterren. Sterren zenden elektrische en magnetische stralen uit.
o Elektromagnetisch spectrum van sterrenlicht (info 4.1 p. 57).
o Gammastraling veroorzaakt kanker (bv.: kerncentrales).
o X-stralen
o Ultraviolet: kankerverwekkend, houdt ozonlaag tegen.
o Zichtbaar licht: wat wij kunnen zien (kleuren van de regenboog). Onze
ogen zijn gevoelig tot zichtbaar licht.
o IR: warmte.
o Microgolf: +/- 10 cm lang.
o Radiogolf: lengte van +/- 3-10 meter (gebouw).
Analyse van de golflengte van het lichtspectrum van sterren kan 3 verschillende
hypotheses opleveren: situatie A, B, C -> maar welke? (Info 4.2 P. 58)
A: Golflengte of lengte van 1 straal van uitgezonden straling van ster is constant
in de tijd (statisch).
B: Golflengte of lengte van 1 straal van uitgezonden straling van ster wordt
kleiner in tijd (krimpt).
C: Golflengte of lengte van 1 straal van uitgezonden straling van ster wordt groter
in tijd (expandeert).
Welke situatie stelt het systeem Zon-Aarde voor? A of C.
In de realiteit: C (maar dit gebeurt zeer traag!)
o Hoe verder je in het universum kijkt, hoe beter je kan waarnemen dat de
lichtstralen langer worden. Moest het heelal niet groter worden zouden de
lichtstralen dezelfde lengte houden.
Besluit van wetenschappelijke analyse van de golflengte van lichtspectrum van sterren
ten opzichte van de Aarde?
Situatie C, dus sterren verwijderen zich van de Aarde = roodverschuiving = “Doppler-effect”
dus heelal expandeert. Hoe roder het licht is, hoe langer de lengte van een straal.
1
, Expansie is vergelijkbaar met opgeblazen ballon en daar bijkomend, hoe verder
sterrenstelsel, hoe sneller het zich van ons verwijdert. Het verplaatst zich dus sneller en
sneller. Dus niet aan een constante snelheid, maar aan een versnelling. (“De doos wordt
groter maar er blijft evenveel inzitten. De afstand tussen de objecten vergroot maar de
massa blijft hetzelfde en alles wordt dus groter.”)
2. Ontstaan van het heelal
Big Bang = oerknal = enorme explosie = 13,7 miljard jaar oud.
Ontstaan van massa, ruimte, tijd en energie (zat allemaal in dat punt).
o Drukverschillen maken verschil tussen sterren en lege ruimte (Info 4.4 p.
59)
Sterren ontstaan uit het verdichten van hete gas dat ontstaat door de verdichting van
materie. Na het ontstaan van sterren blijft er minder warm gas en stof over. Deze
stofdeeltjes klitten aan elkaar en zo groeit er een planeet die afkoelt en door haar
zwaartekracht een gasvormige laag aan zich bindt.
Met T + p OND. Groot en heelal OND. Klein
Grondlegger theorie: G. Lemaître (jaren 1930)
Bevestiging theorie door achtergrondstraling (Info 4.3 p. 58)
o Ze hebben een satelliet gelanceerd die zoekt naar temperatuurverschillen
van een paar miljoensten van een graad in de achtergrondstraling die is
ontstaan na de Big Bang.
T-kaart (2003) van achtergrondstraling van het heelal met leeftijd = 380* 10^3 jaar (380 000)
Blauw= “koud”
Rood= “warm”
Hieruit bewezen dat leeftijd heelal = 14 miljard jaar.
Alle lichtstralen zijn licht gebogen = gebogen geheel.
3. Evolutie heelal
Eeuwige expansie?
Afhankelijk van:
1) Totale p van heelal
- Met EM-straling kunnen we tot nu toe enkel zichtbare massa waarnemen
- Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen beginnen echter toe te laten via
zwaartekracht-verschillen onzichtbare massa (= donkere materie + donkere
energie = zwarte gaten) in kaart te brengen -> ons heelal kan dus eigenlijk 1 grote
doorzichtbare blubber zijn.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauratrap. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen