IMMUNOLOGISCHE TRANSFUSIEREACTIES
Febriele Niet-Hemolytische Acute Hemolytische Vertraagde Hemolytische
Transfusiereactie Transfusiereactie Transfusiereactie AnafylactischeTransfusiereactie (ATR)
(FNTHR) (HTR) (vHTR)
Levenbedreigende transfusiereactie,
Verhoging lichaamstemperatuur van min 2°C Transfusiereactie gekenmerkt door Snel verlopende allergische reactie binnen
gekenmerkt door verhoogde
tijdens of in de eerste 2 uur na toediening verhoogde afbraak van RBC enkele seconden na start tot kort na afloop
Wat afbraak (hemolyse) van RBC binnen
bloedproducten, zonder andere oorzaak of (hemolyse), gemiddeld 3 à 30 van transfusie en gekenmerkt door
enkele minuten tot 24u na aanvang
zonder hemolyse dagen na transfusie systemische verschijnselen
van transfusie
Zeldzaam (vaker bij toediening bloedplaatjes of
Epidemiologie 1 à 2 op 1000 Zeldzaam 1 op 2500
plasma)
Boostering van specifieke IgG-
1) Antistoffenreactie op HLA antigenen van Ontvangers die IgA-deficiënt zijn en
antistoffen tegen RBC.
leukocyten ABO-incompatibiliteit hierdoor antistoffen aanmaken tegen IgA.
Donor RBC worden afgebroken
Pathofysiologie 2) Transfusie van pyrogene stoffen Foutieve toediening van niet-ABO Wanneer deze in contact komen met IgA-
doordat ze herkend worden door
(cytokines) die vrijkomen uit leukocyten incompatibel bloedproduct antigenen in donorbloed treedt
irreguliere IgG-antistoffen bij de
tijdens bewaren anafylactische reactie op
ontvanger.
Ontstaan vaak zeer snel en plots
(minuten) Enkele dagen/weken na transfusie Hyperacuut (seconden tot minuten na
1 à 6 uur na transfusie Koorts Onverwacht HB daling ondanks start)!
Koorts (vaak mild) Koude rillingen transfusie Allergische symptomen: jeuk, urticaria
Symptomen Koude rillingen Hypotensie Tekenen van hemolyse op labo Systemische verschijnselen: (ernstige
Milde dyspnoe (hevige) lage rugpijn, pijn in Icterus dyspnoe, in en expiratoire stridor,
Misselijkheid, braken nierstreek Hemoglobinurie hypotensie, misselijkheid, braken, diarree,
Dyspnoe Koorts, koude rillingen anafylactische shock)
Hemoglobinurie
Symptomen shock, acute NI
Ernst Niet levensbedreigend !!! Levensbedreigend !!! Niet levensbedreigend !!! Levensbedreigend !!!
URGENTIE!
Transfusie stoppen bij vermoeden! URGENTIE!
Elke T°C stijging ≥ 1°C melden aan arts IV lijn behouden (vervangen door Geen behandeling bij mild Transfusie stoppen bij vermoeden
Behandeling Transfusie stoppen bij stijging ≥ 2°C NaCl om diurese in stand te houden) ziektebeeld IV lijn behouden
Antipyretica (preventief zinloos) Arts verwittigen Identificatie antigeen Arts verwittigen
Restant bloedproduct naar labo Adrenaline IM/SC
(andere PT in gevaar?)
Moeilijk te voorkomen.
Correcte identificatie Bij bewezen irreguliere antistoffen Gebruik van 'gewassen' bloedproducten
Deleukocyteren van bloedproducten
Preventie Observatie tijdens toediening, zeker wel aangewezen levenslang waarbij plasma-eiwitten bijna volledig
vermindert het maar sluit het niet volledig uit
eerste 15 min rekening mee te houden bij verwijderd zijn
selecteren bloedproducten
, IMMUNOLOGISCHE TRANSFUSIEREACTIES
Niet Systemische Allergische Transfusion Associated Graft vs Transfusion Related Acute Lung Injury
Post-Transfusie Purpura (PTP)
(Urticariële) Transfusiereactie (UTR) Host Disease (TAGVHD) (TRALI)
Optreden van milde allergische Zeer ernstige transfusiereactie
Tijdelijk optreden van Optreden van acute, levensbedreigende
verschijnselen enkele minuten of uren na waarbij T-lymfocyten in
trombocytopenie en purpura longinsufficiëntie binnen de 6 uren na het
Wat transfusie, zoals jeuk, roodheid en urticaria bloedproduct (graft) een
meerdere dagen na transfusie met starten van een plasmabevattende
zonder sprake van ernstige allergische immuunrespons ontwikkelen tegen
plaatjesbevattend bloedproduct bloedtransfusie
verschijnselen weefsels van de ontvanger (host)
Bijna altijd vrouwen met 1 op 5000
Frequent
Epidemiologie zwangerschap of bloedtransfusie in (veel frequenter bij kritisch zieke patiënten en
(vaker bij toediening van bloedplaatjes of plasma)
verleden. rokers)
Vereist 2 voorwaarden:
1) Voorafbestaande, verhoogde
'waakzaamheid' van neutrofielen in de
Donor T-lymfocyten worden
IgE antilichamen in bloed van de ontvanger wand van longcappilairen
Versnelde afbraak van (alle) normaal vernietigd door
Pathofysiologie activeren mastcellen en basofielen die 2) Bij transfusie triggeren HLA antistoffen
bloedplaatjes immuunsysteem van de ontvanger,
histamine vrijzetten in plasma van de donor deze neutrofielen
tenzij patiënt immuundeficiënt is.
met explosieve ontstekingsreactie tot
gevolg dus lopen de aveolen vol met vocht
Diagnose 'wet lung'
Meerdere dagen of weken na < 6 uren na start transfusie, 'respiratoire'
transfusie distressbeeld
Enkele minuten tot uren na start transfusie Meerdere dagen na transfusie
Rode huiduitslag Dyspnoe, tachypnoe
Symptomen Jeuk Purpura (niet-wegdrukbare paarse
Pancytopenie Hypoxie, cyanose
Urticaria huiduitslag)
Leverfunctiestoornissen Hypotensie, tachycardie
Diarree Koorts
Ernst Niet levensbedreigend Niet levensbedreigend !!! Levensbedreigend !!! !!! Levensbedreigend !!!
Enige transfusiereactie waarbij transfusie
URGENTIE!
verdergezet kan worden, tenzij allergische
Transfusie stoppen bij vermoeden
Behandeling symptomen erg uitgesproken zijn of Er is GEEN behandeling!!!
Respiratoire ondersteuning
wanneer toch systemische symptomen
Behandeling shock
optreden
Donor uitsluiten na TRALI-reactie en/of bij
Geconcentreerde en/of gewassen
Gebruik van 'bestraalde' vaststelling of vermoeden van specifieke
Preventie bloedproducten
bloedproducten bij risicopatiënten HLA-antistoffen (Typisch vrouwen na meerdere
Pre-medicatie (anti-histaminica zinloos)
zwangerschappen)
, NIET- IMMUNOLOGISCHE TRANSFUSIEREACTIES
Transfusion Associated
Primaire Hypotensie Transfusiehemosiderose Infectieuze Complicaties
Circulatory Overload (TACO)
Virale, parasitaire of (meestal) bacteriële
Een door frequente transfusie
Volume-overbelasting of overvulling infectie bij de ontvanger, waarbij
Optreden van bloeddrukval (RR ↓≥ 30mmHg geïnduceerde ijzeropstapeling
door transfusie van bloedproduct. ziekteverwekker werd overgedragen
Wat systolisch of diastolisch) snel (minuten) na de waarbij ferritine-gehalte van
TACO is louter mechanische vanuit gecontamineerd bloedproduct.
start van een bloedtransfusie minimaal 1000µg/L is vastgesteld,
complicatie (te veel vocht in het systeem) Gramnegatieve bacteriën (vb.
al dan niet met orgaanschade
Pseudomonas)
Contaminatiegraad (bacteriën): +/- 0,5%
Minder bij gedeleukocyteerde
Epidemiologie Frequent (1 op 20 a 1 op 50) bloedproducten
Meer bij trombocytensuspensies die bij
kamertemperatuur bewaard worden
Iemand die niet bloedt, verliest
maar 1-2 mg Fe per dag. Bij
herhaalde transfusies (vb. Bloedproducten die verontreinigd zijn met
Combinatie van te snel toedienen van sikkelcelanemie) neemt de totale bacteriën, kunnen bij ontvanger leiden tot
Pathofysiologie hoge volumes vocht en bloed bij ijzervoorraad van lichaam (2-4g) voorbijgaande bacteriëmie maar soms ook
risicopatiënten dus snel toe. Moleculen die Fe tot gegeneraliseerde infectie (sepsis) met
binden geraken verzadigd hoge mortaliteit!
waardoor 'vrij' Fe neerslaat in
diverse weefsels.
Respiratoire distress' beeld
Meestal < 30 minuten na start transfusie
Dyspnoe, tachypnoe
Weefselschade Koorts (stijgt met ≥ 2°C)
Hypoxie, cyanose
Bloeddrukval minuten na start transfusie Cardiomyopathie Koude rillingen
Symptomen Hypotensie, tachycardie
(RR ↓≥ 30mmHg systolisch of diastolisch) Diabetes Mellitus Tachycardie
Met symptomen van overvulling
Levercirrose Hypotensie
CVD ↑
(Septische) shock
Bimalleolaire oedemen
Ernst Niet levensbedreigend !!! Levensbedreigend !!! Niet levensbedreigend !!! Levensbedreigend !!!
URGENTIE!
Uitsluiten van ernstige transfusiereacties URGENTIE!
Transfusie stopzetten bij vermoeden Ijzeronttrekkende behandeling
die ook met hypotensie gepaard gaan. Transfusie stoppen bij vermoeden!
Behandeling Patiënt rechtop zetten geven bij iedere transfusie (vb.
Geen specifieke behandeling nodig. Breed spectrum AB
Diuretica toedienen Desferal)
Spontaan herstel na afloop van de transfusie Hemocultuur
O2 toedienen
Niet te snel transfunderen!
Exclusie van donoren met infectieziekten
(2ml/kg/uur is standaard, 1ml/kg/uur
Transfusie beperken Correcte afname donorbloed
Preventie bij risicopatiënten)
Opvolgen ijzerwaarden in het bloed Eerste 25 ml donorbloed afleiden
Diureticum toedienen na elke
Deleukocyteren van bloed
transfusie
, LUCHTWEGINFECTIES
VERKOUDHEID BRONCHITIS PNEUMONIE TUBERCULOSE
Zeer frequente longaandoening die
Frequente en ernstige
veroorzaakt wordt door
longaandoening (longontsteking)
zelflimiterende inflammatie van de
Frequente, erg besmettelijke, virale door inflammatie van Ernstige en besmettelijke infectieziekte die
bronchi. Acute bronchitis is meestal
Wat ontsteking van het slijmvlies van de bovenste longparenchym zelf. Door bacteriën vooral longen (maar ook andere organen)
viraal, tenzij bij patiënten met
luchtwegen (vnl. neusslijmvlies = rhinitis) (pneumokokken), virussen (griep), aantast
bestaande long of
parasieten (toxoplasmose) of
luchtwegproblemen (dan vaker
schimmels (aspergillose)
bacterieel)
Influenza-virus en Transmissie Latente TBC (90%)
Meer dan 200 verschillende virusstammen
Pathofysiologie verkoudheidsvirus (RSV: Respiratoir Verdedigingsmechanismen Actieve TBC (10%)
die rhinitis kunne veroorzaken
Syncytiaal Virus), coronavirus Inflammatoir proces ֎ Open TBC ֎
Koorts, koude rillingen
Hoest met opgeven etterig of
Hoest sinds > 5 dagen bloederig sputum
Sputumproductie (= productieve Thoracale pijn
Verstopte neus, niezen, reukvermogen ↓
hoest) Beeld respiratoire distress
Rhinorree: afscheiding waterig secreet (snot) Hoest (> weken), en/of bloed of slijm
Wheezing: piepende ademhaling door Symptomen septische shock
Symptomen Lichte, niet productieve hoest Klassieke bacteriële pneumonie
Koorts, nachtelijk zweten, vermoeidheid,
passage van lucht door vernauwde
Hoofdpijn ontwikkelt zich over enkele uren. vermagering
bronchi. Bij volw.
Zelden koorts Pneumonie met mycoplasma of chlamydia
Meestal geen koorts (indien koorts-
toont zich als bronchitis met wekenlang
> pneumonie) aanslepende, weinig productieve hoest en
episoden matige koorts (vaak 'snachts) =
atypische pneumonie
Parameters!
Longauscultatie
Ronchi: door verplaatsen secreties
Crepitaties: knetterende geluiden, wijst Labo, Tuberculinetest (Mantouxtest ID)
Diagnose Wheezing hoorbaar bij auscultatie op vocht RX thorax (tuberkel beeld, vlekkerig
RX thorax: aantonen consolidatie verspreid)
Labo: Leukocytose, CRP,
hemocultuur, sputumcultuur,
keelwisser
Hospitalisatie vereist bij ouderen,
ongunstige parameters of gekende
Geen oorzakelijke behandeling
comorbiditeiten (hart, COPD,
Geneest vanzelf, medicatie zonder evidentie
Geneest vanzelf, medicatie zonder diabetes) Tuberculostatica (antibiotica) gedurende
Behandeling Symptoomverlichting door neus spoelen met
evidentie Behandeling bestaat uit: 6 maanden (combitherapie ֎)
fysiologische zoutoplossing en
Vocht
decongestieve neusdruppels (max 1 week)
Zuurstof
Antibiotica: bacterieel zien! ֎
Screening bij nieuwkomers
Preventie Vaccinatie (systematische BCG niet
aangewezen)
