Begrippenlijst van het vak inleiding in de filosofie, gegeven door professor Guy Claessens. Goede basis voor de examenvragen in verband met begrippen en definities. Elke filosoof is uitgelegd met zijn bijpassende terminologie.
BEGRIPPENLIJST FILOSOFIE
OUDHEID (6 E EEUW VOOR CHRISTUS – 6 E EEUW NA CHRISTUS)
Historisme = het geloof dat alles historisch bepaald is
Antropomorfisme = het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-humane zaken (goden, dieren, objecten)
Mythos = verhalen die zich ooit of nooit hebben plaatsgevonden, verhalen die een antwoord geven op allerlei vragen, normatief
Logos = een rationele verklaring van fenomenen op basis van universaliteit, objectiviteit en systematiek
Theoria = beschouwing en onderzoek, kennis dat getransformeerd wordt tot een ‘weten omwille van het weten’, observatie
NATUURFILOSOFEN (HERACLITUS & PARMENIDES: 6 E EEUW VOOR CHRISTUS – 5 E EEUW VOOR CHRISTUS)
Natuurfilosofen = bestuderen de natuur als een organisme dat zichzelf in stand houdt en moet dus verklaard worden uit
principes die onderdeel maken van de natuur, rationeel
Phusis = natuur
Oerstof = het materiële oerbeginsel
Metafysica = tak van de filosofie die de centrale problemen van het filosofisch denken bestudeert
REALISME (SOCRATES: 5 E EEUW VOOR CHRISTUS)
Aforisme = een korte en krachtige zin waarin een levensles wordt verkondigd
Nomos = wet, cultuur
Phulai = familieclans
Dèmoi = geografische districten
Sofisten = rondtrekkende leraren die tegen betaling tegemoetkomen aan de behoefte van vorming en kennis, die bruikbaar is
om het eigen handelen te legitimeren. Ze willen het ethisch vacuüm opvullen
Homo mensura = de mens is de maat van alle dingen, van de dingen die (niet) zijn, dat ze (niet) zijn
Ethisch relativisme = er is geen universele ethiek (sofisten geloofden hierin)
Ethisch intellectualisme = ethiek die gebaseerd is op intellect/inzicht en niet op het handelen
REALISME OF SYSTEEMBOUWERS (PLATO: 4 E EEUW VOOR CHRISTUS)
Platonisme = systeem dat Plato heeft achtergelaten maar we weten niet wat hij zelf heeft verdedigd of gemaakt
Morele opvoeding = ethiek leert men van de meningen van ouders tijdens de opvoeding
Morele staatsorde = een ethiek creëren op basis van echte kennis op basis van het probleem van de morele opvoeding
Epikouroi = politie, vervullen taak van verdediging tegen gevaar met als deugd dapperheid
Ambachtslui = vervullen taken van voorziening van behoeften met als deugd zelfbeheersing
Phulakes = leiders (filosoof), vervullen taak van redelijkheid met als deugd verstandigheid
Epistemologie = de leer van de kennis
Ideeënwereld = een wereld waar ideeën afzonderlijk bestaan van de concrete werkelijkheid
, Ontologie = de leer van het zijnde
Mimèsis = nabootsing/afbeelding, drukt relatie uit tussen idee en afbeelding in zintuigelijke werkelijkheid
Het idee van het goede = hoogste metafysisch principe, is verantwoordelijk voor de volmaaktheid en het bestaan van alle ideeën
Anamnèsis/wederherinnering = wanneer de kennis verloren is gegaan bij de incarnatie en sluimerend bestaan in onze ziel
Maieutiek/vroedvrouw = je helpt om iets naar buiten te brengen dat er al is
Leren sterven = je gaat terug naar de ideeënwereld en dus is sterven niet zo erg want het is datgene waar je je hele leven achter
gezocht hebt
REALISME OF SYSTEEMBOUWERS (ARISTOTELES: 4 E EEUW VOOR CHRISTUS)
Realisme = het idee dat je de werkelijkheid kan kennen zoals het is
Esoterische schriften = teksten geschreven voor de ingewijden (inner circle), deze geschriften heeft men bewaard
Exoterische schriften = teksten geschreven voor het publiek
Logica = onto-logica, analyse van logos (= denken en taal)
Materiële oorzaak = de materiële zaak zelf, dat men zintuigelijk kan observeren
Formele oorzaak = dat wat iets tot een bepaalde zaak maakt, een ding kan maar bestaan als er een bepaalde vorm of begrenzing
is opgelegd aan een brok materie (vorm)
Bewerkende oorzaak = substantie verklaren op basis van diegene die substantie gemaakt heeft
Doeloorzaak = waarvoor dient het, het doel
Teologie = doelgerichtheid in de natuur, alles in de natuur heeft een functie
Vegetatief = planten
Sensitief = dieren
Rationeel = mensen
Prima-materie = een materiële zaak zonder vorm, onbepaald
Hylemorfisme = elke substantie bestaat uit vorm & materie, materie en vorm kunnen niet op zichzelf bestaan volgens Aristoteles
Dematerialiseren = het ontdoen van de materie
Desindividualiseren = het ontdoen van de individuele en accidentele kenmerken zodat enkel het gemeenschappelijke overblijft
Act = actuele toestand, bestaande substantie
Entelechie = het moment waarop de finale vorm is gerealiseerd, bv. een volgroeide volwassen persoon
Eudaimonia/geluk = hoogst mogelijke actualisering van de hoogst mogelijke vermogens van de mens
Poiesis = gericht op het product
Praxis = iets doen omwille van de daad, hierin ligt geluk want je doet iets omdat je er gelukkig van wordt
Hoogst zijnde = pure act + pure vorm = hoogste act dus het zichzelf denkende denken. Het hoogst zijnde heeft geen
bewerkende oorzaak want anders is hij niet het hoogste.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper criminologiestudente. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
