College aantekeningen
College aantekeningen Schenk , Erf , Overdrachtsbelasting en Estate Planning (RF49)
- Vak
- Instelling
Aantekeningen van de hoorcolleges van het vak Schenk, Erf, Overdrachtsbelasting en Estate Planning.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 61 pagina's
Voorbeeld 4 van de 61 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
1 beoordeling
Door: bradley1 • 1 jaar geleden
Verkoper
Volgen
rosalievdb29
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges schenk-, erf- en overdrachtsbelasting & estate planningHoorcollege 1: Huwelijksvermogensrecht (civiel)
Estate planning
Estate planning is gericht op het gestructureerd regelen van de overgang van vermogen naar
de erfgenamen. Om dit gestructureerd te regelen, zijn vijf dingen van belang: (1) een
huwelijks- of samenlevingscontract (relatievermogensrecht), (2) schenking, (3) testament, (4)
levensverzekering, pensioen of sociale zekerheid en (5) internationaal recht. Estate planning
is een combinatie van civiel en fiscaal recht. Het huwelijksvermogensregime bepaalt de
omvang van de nalatenschap bij overlijden en daarmee de hoogte van de erfbelasting. Het is
mogelijk om de langstlevende te bevoordelen via het huwelijksvermogensregime. Een
testament is een eenzijdige rechtshandeling en daarmee eenzijdig herroepbaar.
Huwelijksvoorwaarden (contract) is een meerzijdige rechtshandeling; beide partijen moeten
het erover eens zijn en een contract is niet zomaar herroepbaar.
Estate planning is niet alleen relevant voor rijken, het gaat tenslotte om het op een
gestructureerde manier overgaan van vermogen door zo min mogelijk belasting te betalen.
Het is ook van belang voor ondernemers, mensen met een buitenlandse nationaliteit,
vermogen in het buitenland, mensen zonder kinderen of met stiefkinderen etc.
Juridische relatievormen
1. Ongehuwd samenwonen: met en zonder (notariële) samenlevingsovereenkomst
(meest voorkomend)
2. Geregistreerd partnerschap: met en zonder (verplicht notariële)
partnerschapsvoorwaarden
3. Huwelijk: met en zonder (verplicht notariële) huwelijksvoorwaarden
In Nederland staan alle juridische relatievormen op voor heteroseksuele en homoseksuele
partners. De consequenties tussen geregistreerd partnerschap en huwelijk zijn hetzelfde,
alleen de naam is verschillend. In Nederland is er een toename van samengestelde gezinnen
(fusiegezinnen) doordat 1 op de 2,5 huwelijken in een scheiding eindigt; hierbij worden
samenwonenden niet meegenomen.
Voorbeeld samengesteld gezin
Een vrouw heeft geen vermogen en twee dochters
uit een eerder huwelijk De man heeft een
vermogen van EUR 1mio en heeft één zoon. De
man en vrouw hebben een relatie en de man wil
zijn zoon zo min mogelijk achterlaten. Advies is om
een huwelijk of geregistreerd partnerschap aan te
gaan in algehele gemeenschap van goederen. Op
dat moment verkrijgt de vrouw de helft van het
vermogen. Daarnaast kan de man, naast de vrouw en zijn zoon, de twee stiefdochters in de
nalatenschap betrekken.
1. Ongehuwd samenwonenden
Voor ongehuwd samenwonenden is er in het BW niets geregeld; er zijn in beginsel geen
vermogensrechtelijke gevolgen aan verbonden. In Nederland woont de helft van de stellen
samen zonder contract waardoor zij het aan de rechter overlaten (onzekere uitkomst). Beide
partners hebben hun eigen vermogen behoudens gezamenlijke verkrijgingen tijdens de relatie.
Daarnaast zijn er geen erfrechtelijke aanspraken bij overlijden, is er geen partneralimentatie
na einde samenleving en is er geen financiële zorgplicht voor stiefkinderen.
1
,Hoorcolleges schenk-, erf- en overdrachtsbelasting & estate planning
Samenlevingsovereenkomst:
a. Wederzijdse zorgplicht
b. Draagplicht kosten huishouding en hypotheeklening box 1
c. Bewijsregeling m.b.t. privégoederen
d. Regeling m.b.t. gezamenlijke woning, inboedel, e/o-rekening
e. Verblijvingsbeding m.b.t. gemeenschappelijke goederen
f. Overnamebeding m.b.t. privégoederen
g. Overlijdensrisicoverzekeringen (kruiselingse premieplicht)
h. Partnerpensioen
i. Wel of geen partneralimentatie
Een samenlevingsovereenkomst kan onderling overeengekomen worden maar er zijn
voordelen van het aangaan van een notariële samenlevingsovereenkomst, namelijk (i) het
ontstaan van fiscaal partnerschap ex artikel 1a Sw en (ii) het niet opeisbaar zijn van legitieme
porties van kinderen, mits er een clausule is opgenomen in het testament. Een notariële
samenlevingsovereenkomst moet wel een zorgverplichting bevatten.
2. Geregistreerd partnerschap
Geregistreerd partnerschap heeft dezelfde gevolgen als een huwelijk ex artikel 1:80b BW.
Inmiddels zijn er geen verschillen meer op het gebied van afstamming (artikel 1:199 sub a
BW) en gezag over kinderen (artikel 1:253aa BW). Een belangrijk verschil ten opzichte van
een huwelijk is ontbinding; ontbinding van geregistreerd partnerschap kan zonder rechterlijke
tussenkomst tenzij gezamenlijk gezag over minderjarige kinderen (artikel 1:80c BW).
3. Huwelijk
Het huwelijk is in tegenstelling tot ongehuwd samenwonen volledig in de wet opgenomen:
• De rechten en verplichtingen van echtgenoten zijn opgenomen in Boek 1 Titel 6 BW:
geldt voor alle echtgenoten, ongeacht het huwelijksvermogensregime, maar niet in
geval van scheiding van tafel en bed ex artikel 1.92a BW.
• Artikel 1:81 BW: “Echtgenoten zijn elkander getrouwheid, hulp en bijstand
verschuldigd. Zij zijn verplicht elkander het nodige te verschaffen”.
• De verplichting tot het gezamenlijk dragen van de kosten van verzorging en opvoeding
van tot het gezin behorende minderjarige kinderen ex artikel 1:82 BW.
• De draagplicht van de kosten van de huishouding naar evenredigheid van inkomen
respectievelijk vermogen, tenzij schriftelijk (dus niet verplicht notarieel) anders
overeengekomen ex artikel 1:84 BW.
• Toestemming van de andere echtgenoot (gezinsbescherming ex artikel 1:88 BW):
o Het vervreemden of bezwaren van de echtelijke woning;
o Giften, ander dan gebruikelijke, niet bovenmatige;
o Verbinden als borg of hoofdelijk medeschuldenaar;
o Koop op afbetaling.
Als de toestemming niet is verleend, is de sanctie vernietigbaar ex artikel 1.89 BW.
Overgangsrecht wettelijk stelsel
• Huwelijken vóór 1/1/2018: algehele gemeenschap van goederen
• Huwelijken na 1/1/2018: beperkte gemeenschap van goederen tenzij hertrouwend
paar dat eerder voor 1/1/2018 met elkaar gehuwd was ex. artikel 1:166 BW.
Let op overgangsrecht: bij algehele gemeenschap van goederen van vóór 1/1/2018 geldt
artikel 1:96 lid 3 BW niet. Artikel 1:95a BW geldt wel direct, ook voor oude huwelijken van
vóór 1/1/2018 maar dat zal nog worden hersteld want het is een fout. Het wetsvoorstel is door
de Tweede Kamer en ligt nu bij de Eerste Kamer.
2
,Hoorcolleges schenk-, erf- en overdrachtsbelasting & estate planning
Wettelijke gemeenschap van goederen tot 1/1/2018
Door huwelijksvoltrekking ontstond wettelijke algehele gemeenschap van goederen, tenzij
vooraf huwelijksvoorwaarden zijn overeengekomen.
• Voordeel: boedelmenging van rechtswege (fiscaal gefaciliteerd) en eenvoudig.
• Nadeel: verhaalsrisico à als een echtgenoot veel schulden heeft, vallen de schulden
in de gemeenschap van goederen en kan de hele gemeenschap van goederen hiervoor
worden uitgewonnen.
De omvang van gemeenschap ex artikel 1:94 BW (aanzuigende werking): alle tegenwoordige
en toekomstige goederen van beide echtgenoten met uitzondering van:
a. Goederen verkregen krachtens erfrecht of door gift onder de uitsluitingsclausule;
b. Verknochte goederen (bijvoorbeeld vergoeding whiplashslachtoffer;
c. Pensioenrechten;
d. Bepaalde erfrechtelijke verzorgingsaanspraken.
Door zaaksvervanging en vergoedingsrechten kan de algehele gemeenschap van goederen
alsnog complex worden.
Voorbeeld: goederen verkregen krachtens erfrecht of gift onder uitsluitingsclausule.
Vermogen met uitsluitingsclausule 100
Na een aantal jaar resteert daarvan nog 20
Vergoedingsvordering bedraagt 80 (heersende leer)
(tenzij natuurlijke verbintenis, of tenzij schenking van een aan ander)
Verschillende meningen bij Rechtbanken en Hoven m.b.t. de vraag of het uitmaakt of het is
besteed aan consumptieve bestedingen. In een arrest van de Hoge Raad van 5 april 2019
werd besloten dat er ook sprake kan zijn van een vergoedingsrecht als er met privévermogen
consumptieve bestedingen zijn gedaan.
Dit is alleen anders als:
• Besteed aan privéschulden van de betrokkene (dan verrekening récompense met
réprise); of
• Uitdrukkelijke of stilzwijgende afspraak dat er geen vergoedingsrecht bestaat.
Wettelijke gemeenschap van goederen na 1/1/2018
Door huwelijksvolstrekking ontstaat tegenwoordig wettelijke beperkte gemeenschap van
goederen, tenzij vooraf huwelijksvoorwaarden overeengekomen.
De omvang van de gemeenschap bevat ex artikel 1.94 BW alle tegenwoordige en toekomstige
goederen van beiden echtgenoten, met uitzondering van:
a. Alle aangebrachte goederen, tenzij al gemeenschappelijk voor huwelijk (wel bewijzen)
b. Alle goederen verkregen krachtens erfrecht of door gift (ongeacht of sprake is van een
uitsluitingsclausule, tenzij:
i. Insluitingsclausule (NB. Dwingt niet, in tegenstelling tot uitsluitingsclausule;
echtgenoten kunnen van insluitingsclausule afwijken bij huwelijksvoorwaarden)
ii. Giften van de echtgenoten aan elkaar
c. Verknochte goederen
d. Pensioenrechten
e. Bepaalde erfrechtelijke verzorgingsaanspraken
f. Verkrijgingen uit hoofde van de legitieme portie
3
, Hoorcolleges schenk-, erf- en overdrachtsbelasting & estate planning
Schulden die buiten de nieuwe beperkte gemeenschap van goederen vallen:
a. Schulden m.b.t. goederen die niet tot de huwelijksgemeenschap behoren
b. Schulden m.b.t. een nalatenschap waartoe een echtgenoot gerechtigd is
c. Schulden uit door een echtgenoot gedane giften, gemaakte bedingen en aangegane
omzettingen als bedoeld in artikel 4:126 leden 1 en 2 onder a en c BW (quasi-legaten)
d. Alle voorhuwelijkse schulden met uitzondering van:
i. Alle voorhuwelijkse gemeenschappelijke schulden
ii. Schulden met betrekking tot voorhuwelijkse gemeenschappelijke goederen
NB. Echtgenoten voor het huwelijk voor ongelijke delen gerechtigd tot gemeenschappelijke
goederen of voor ongelijke delen draagplichtig in gemeenschappelijke schulden, dan wijzigt
de gerechtigdheid/draagplicht naar gelijke delen.
Man wenste de aankoop van het huis alleen te
verrichten, maar NHG eist woningen op beider
naam. De oplossing was dan om de aankoop voor
99% door de man te doen en voor 1% door de
vrouw. Na het aangaan van een huwelijk na
1/1/2018 is sprake van een eenvoudige
voorhuwelijkse gemeenschap en valt het huis in de
huwelijksgemeenschap.
De aankoop van de woning heeft voor het aangaan
van een huwelijk 50/50 plaatsgevonden. De man
investeerde €40.000 meer dan de vrouw dus hij
heeft een vordering op de vrouw van €20.000. De
voorhuwelijkse schuld van de vrouw aan de man is
aangegaan ter verwerving van gemeenschapsgoed
en wordt dus een gemeenschapsschuld. Vordering
komt ook in de gemeenschap dus de €20.000
vordering van de man op de vrouw is verdwenen.
Artikel 1:94 lid 8 BW: geschil aan wie een goed toebehoort? Dan wordt het goed geacht
gemeenschapsgoed te zijn. Dus zonder administratie is geen beperkte huwelijksgemeenschap.
Het advies is het vaststellen van een lijst met goederen bij de notaris en dit jaarlijks bijhouden.
Deze lijst werkt alleen t.o.v. elkaar en niet t.o.v. derden.
Artikel 1:95a BW: als het gaat om een onderneming die niet valt binnen de beperkte
huwelijksgemeenschap, moet ten bate van de huwelijksgemeenschap een redelijke vergoeding
voor de kennis, vaardigheden en arbeid van ondernemer-echtgenoot worden betaald voor
zover een dergelijke vergoeding niet al op een andere wijze ten bate van beide echtgenoten
is gekomen. Dus een ondernemer moet huwelijksvoorwaarden maken.
NB. Nu geldt dit nog voor alle huwelijken, ook huwelijken voor 1/1/208, maar gaat binnenkort
alleen gelden voor huwelijken vanaf 1/1/2018 gelden.
Artikel 1:95a BW geeft geen definitie van een redelijke vergoeding. De parlementaire
geschiedenis geeft een voorbeeld: als de ondernemer kort voor het huwelijk gestart is en de
onderneming in waarde toeneemt, is de redelijke vergoeding gelijk aan de eindwaarde van de
onderneming.
Artikel 1:94 lid 6 BW: vruchten, zoals dividend op aandelen of winst uit vof, vallen buiten de
huwelijksgemeenschap. De vraag is hoe dit zich verhoudt tot artikel 1:95a BW.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosalievdb29. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79373 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen