H1: wat is sociologie?
Definitie
Moeilijk, ‘studie over samenleving en invloeden’
Kernzin:
Alles in contingent, maar daarom niet arbitrair
Iets wat anders had Willekeurig –
kunnen zijn omdat Alles heeft een reden in
het ingericht is door deze context
de mens
Voorbeeld: huwelijken in Oost-China: 1 vrouw huwt meerdere zonen van een gezin, door
hun SES (contingente in huwelijken, maar niet willekeurig door SES)
Besef contingente is verontrustend
Wetten die door God of natuur ingericht zijn, zijn eigenlijk door de mens verzonnen
-> mensen die dit zien beseffen contingent
= verontrustend want arbitrair? Waarom zouden we ze respecteren?
Rousseau denkt hierover na:
Er is een instelling nodig wetten te laten respecteren: 2 opties
- Repressie: lukt niet (dictatuur)
- Religie: lukt wel => dus hij ontwerpt een civiele religie
Waarom is het contingente in onze samenleving niet arbitrair?
= rode draad in sociologie
3 voorbeelden doorheen geschiedenis die deze vraag illustreren (verschillende ideeën over
samenleving)
1) Ontwikkeling vroege sociologie
= verzoening Verlichting + niet-Verlichting
Verlichting Niet-Verlichting
Religie is geen ordehaver Nood aan extern gezag omdat mensen
Nood aan rede/denkvermogen regels niet zullen respecteren
Vooruitgang + geluk
+ mensenbeeld - mensenbeeld (mensen zijn egoïsten)
Samenleving = maakbaar
2) Auguste Comte: uitvinder term sociologie
, -> maatschappij heeft wetten nodig zoals de fysica,
daarom noemde hij de sociale fysica
Beschrijft 3 stadia samenleving (legitimerende verhalen: geschiedenis)
Voorstander verlichting MAAR gelooft wel dat er respect voor regels mist
-> hij ziet dat regels gerespecteerd worden via religies, maar geen oplossing aangezien ze
niet genoeg ruimte laten voor rede
Hoe samenleving waarin mensen eigen lot bepalen en naar regels luisteren zonder
macht/misleiding?
Volgens Comte:
Menselijk handelen heeft 2 krachten:
- Rede: ingericht door wetenschap
- Emotie: ingericht door religies, dezer religies scheppen orde
Richt religie op waarin rede centraal staat = religie van de Mensheid
3) Hedendaagse discussie Habermas & Luhmann
Hoe samenleving waarin mensen eigen lot bepalen en naar regels luisteren zonder
macht/misleiding?
Habermas Luhmann
Voorstander wetenschap (rede) Tegenstander open communicatie omdat
Via wetenschap kunnen we aan open eerlijke en open mensen het zelfs oneens
communicatie doen kunnen zijn met elkaar
-> communicatie tussen eerlijke & open -> leren leven met arbitraire via mechanismen
mensen, zal tot dezelfde ideeën leiden - meerderheidsrelgels: meerderheid beslist dus zo zal
over onze samenleving het zijn
Arbitraire verdwijnt aangezien we het - Rechtspositivisme: niet allemaal eens over wet maar
eens zijn over onze samenleving eens zijn over weg tot bekomen van wet
DUS sociologie = manier waarop mensen zoeken naar wat orde mogelijk maakt in een
maatschappij die besef heeft van het contingente
Habermas & Luhmann is zeer filososfisch debat, er zijn ook specifiekere vragen
- Hoe zonder conflict leven ondanks verschillen?
- Hoe orde scheppen met gedeelde waarden?
- …
=> alle vragen komen terug op sociale orde
Sociale orde
= mogelijkheid om tot nageleefde regels te komen (vb verkeersregels)
NIET de huidige machtsposities in stand houden
Er zijn 2 elementen binnen sociale orde
- Voorspelbaarheid
- Berekenbaarheid
Voorspelbaarheid valt weg zonder regels, dit roept nieuwe vragen op:
- Hoe voorspelbaarheid genereren?
- Hoe orde scheppen?
- Hoe ver moet berekenbaarheid gaan?
- …
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper baertml. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,39. Je zit daarna nergens aan vast.