Samenvatting van Studie van het sociaal werk. Samenvatting is van 2023, eerste semester.
Met deze samenvatting ben ik zelf geslaagd met een 15/20 in eerste zit.
STUDIE VAN HET SOCIAAL WERK
DEEL 1: WAT IS HET SW?
1. INLEIDING IN HET SOCIAAL WERK
Sociaal werk: 3 dimensies/invalshoeken
- Als werkveld: focus op opdeling/organisatie vh sociaal werk in sociale voorzieningen
= alle org. die sociaal werk doen opdelen in werkvelden (bv. Ouderen en jongeren…)
- Als beroep: focus op (gediplomeerde) sociaal werker. Wat moet ik doen? -> taken (verschillend van
psycholoog…)
- Als wetenschap: focus op wetenschappelijk studie van sociale interventies (theorie)
o tav wie wordt er geïntervenieerd? -> tussenkomen in scharniermomenten van mensen
o wnr wordt er geïntervenieerd? -> periode
iets wat vroeger geen probleem was is nu mss wel een probleem
bv. Spijbelen
voor jaren ’70: spijbelen geen probleem
vanaf jaren ’70: spijbelen = GROOT PROBLEEM overschakeling kenniseconomie
kenniseconomie = nood aan geschoolde mensen die kunnen werken
+ voordelen overheid bij werkende mensen
Belastingen
Economie stijgt
Daling criminaliteit -> stijging sociale cohesie -> minder kans op
opstanden
o hoe wordt er geïntervenieerd?
o Op welke gronden?
Sociaal werk is een handelingswetenschappen!
1.1 FEITEN OVER SOCIAAL WERK
- ± 100 jaar oud
- Door vrouwen voor vrouwen (burgervrouwen en caritas)
- Internationaal wijdverspreid beroep
- 40.000 sociaal werkers in Vlaanderen (33.000 vrouwen -> nood aan mannen)
- Vooral te vinden in organisatie die het welzijn van mensen verhogen
- €1700,00 netto beginnend
- Grondleggers
o Jane Addams
o Mary Richmond
o Alice Salomon
o Maria Baers
o De Bock
1
, 2. SOCIAAL WERK ALS SOCIALE PRATIJK
- Een beroep, een wetenschap, een werkveld met een eigen kennisgeheel > sociaal werk te typeren valt
als een sociale praktijk
- Sociaal werk bril = eigen taal, spelregels, vaardigheden en competenties
- Sociaal werk meedoen? = sociaal werk taal leren met de vaardigheden en competenties
Bv: spijbelen (interventies)
o Beroep: sociaal werker zelfde interventies als criminoloog?
o Werkveld: naar welke werkvelden kan het probleem?
o Wetenschap: hoe gaan wetenschappen ermee om?
3. WAT IS SOCIAAL WERK?
Definitie v Sociaal werk?
- De internationale definitie van sociaal werk (2000)
- De globale definitie van sociaal werk (2014)
3.1 DE INTERNATIONALE DEFINITIE VAN SW (2000)
‘De sociaal werker bevordert sociale verandering, probleemoplossingen in intermenselijke relaties,
‘empowerment’ en bevrijding van mensen met het oog op het bevorderen van hun welzijn. Door gebruikte
maken van theorieën over menselijk gedrag en sociale systemen intervenieert sw daar waar mensen met hun
omgeving in interactie treden. Mensenrechten en sociale vaardigheid zijn in het sw essentieel.’
Sw intervenieert in het leven van mensen om hun welzijn te bevorderen
KERN
Interventies: 2 verschillende manieren
1. Sociale interventie = technische professionalisering
Sw als expert die van buitenaf een oplossing voorstelt.
Bv: spijbelen -> leerlingen motiveren om terug naar school te gaan adhv gesprekstechnieken,
methodieken.
Probleemdefinitie niet in vraag stellen
2. Tussenkomen in sociale probleemsituatie = normatieve professionalisering
Sw heeft geen expertrol. Wel dialoog tussen partijen en aandacht voor de context en historiciteit
Bv: spijbelen -> kijken naar de context: Waarom gaat deze leerling niet naar school?
Verband met sociale probleemdefiniëring: probleem (individueel niveau) -> sociaal probleem
(probleem van de samenleving) -> interventie
Bv: pedofilie in de katholieke kerk
Eerst: probleem van de individuen die dit ervaarde
Nu: macht kerk is gedaald -> mensen praten -> probleem dat de samenleving aanbelangt
Probleemdefinitie wel in vraag stellen
2
,3.2 DE GLOBALE DEFINITIE VAN SW (2014)
‘Sw is een praktijk gebaseerd beroep én een academische discipline die sociale veranderingen en sociale
ontwikkelingen promoot, evenals sociale cohesie en de empowerment en bevrijding van mensen. Principes van
sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteiten staan
centraal in het sw. Onderbouwd door theorieën van sw, de sociale en de humane wetenschappen en door de
lokale kennis, engageert sw mensen en structuren om de uitdagingen vh leven aan te gaan en het WELZIJN te
verhogen.’
3.3 VAN 2000 NAAR 2014
A WAAROM SW?
3 algemene doeleinden (2014)
- Bevorderen van sociale veranderingen en ontwikkelingen (bv: daling werkloosheidsgraad)
- Sociale cohesie verschijnt als doel, terwijl probleemoplossing in intermenselijke relaties verdwijnt
(verbinding tussen verschillende culturen => heterogene samenleving)
- Empowerment en bevrijding van mensen (blijft onveranderd)
In 2000: 1 finaliteit
- Het welzijn van mensen bevorderen!!!
In 2014: 2 finaliteiten
- Het welzijn van mensen bevorderen
- De uitdagingen vh leven aangaan
B HOE GAAT HET SW DAT BEREIKEN?
Nood aan kennis over menselijk gedrag en sociale systemen
Theorieën van sw, de sociale en de humane wetenschappen en lokale kennis (indiginous)
C WAT DOET SW?
Interveniëren/tussenkomen is weg uit definitie
Engageert mensen en structuren om de uitdagingen vh leven aan te gaan
Hoe interpreten?
Welzijn verhogen -> structuren, reglementen aanpassen
D WAAR?
= letterlijk staat dit element er niet meer
‘Daar waar mensen met hun omgeving in interactie treden – impliciet speelt het nog wel
E NIEUWE INDRUKKEN
- Praktijk gebaseerd beroep
- Een academische discipline
- Indiginous knowledge (inheemse kennis -> lokale bevolking)
3
, F GELEID DOOR WELKE PRINCIPES?
- Sociale rechtvaardigheid
- Mensenrechten
- Collectieve verantwoordelijkheid (+ 2014)
- Respect voor diversiteit (+ 2014)
4 principes => zijn richtinggevend als referentie, maar ook als handelingskader
Sw is een normatieve praktijk/professionalisering
- Wordt gehanteerd om te verduidelijken dat morele waarden en de voortdurende reflectie daarover
essentieel is. Reflecteren over de vraag ‘Wat is goed sociaal werk? = Goede dingen doen
SOCIALE INTERVENTIE/TUSSENKOMEN/ENGAGEREN
Interventies als tussenkomst in:
-De leefsituatie van mensen
-In relaties tussen mensen en in de relatie tussen mensen en hun omgeving
-Engageren van mensen en structuren
Sw doet iets: doen = centraal aandachtspunt + aandacht voor sociale probleemdefinitie
3.4 WAT LEREN WE UIT DIE DEFINITIES?
- Swpraktijk = divers => moeilijk om te antwoorden op ‘Wat is sw?’
- Maatschappelijke veranderingen => invloed op sw => sw evolueert mee met de veranderende
samenleving
- Globale definitie = niet voor eens en altijd = onmogelijk en onwenselijk => blijven zoeken naar het
antwoord ‘Wat is sw?’
- Sw definiëren = complex + elke definitie heeft een beperkte houdbaarheidsdatum
4. HET DNA VAN SW IN 5 KRACHTLIJNEN
Gemeenschappelijke referentiekader vr sw is belangrijk => pogingen om sw te definiëren
> Naast de globale definitie heeft Vlaanderen een Vlaamse sociaalwerkconferentie waar 5 krachtlijnen
sterk sw in de verf gezet worden -> 5 krachtlijnen = kompas voor het sw
o Politiserend werken
o Nabijheid
o Proceslogica van sw
o Generalistisch sw
o Verbindend werken
4.1 POLITISEREND WERKEN
“Dat politiserende betekent dat we mensen continu wakker moeten schudden over onrechtvaardigheid”
- Het waarborgen van (de toegang tot) rechten
= ervoor zorgen dat mensen daadwerkelijk gebruik kunnen maken van hun sociale rechten. Mensen =>
vaak zelf niet verantwoordelijk voor hun situatie => oorzaak = op niveau van de samenleving (bv
wooncrisis)
- Het collectiviseren van maatschappelijke problemen
= aandacht hebben voor die ‘structurele oorzaken’ van sociale problemen en beleidmakers erop
wijzen dat structurele uitsluitingsmechanismen moeten worden aangepakt
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosdebruyne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
