HOOFDSTUK 1 – Begripsverheldering: methode en methodiek
1 Inleiding
2 Methode
2.1 Wat is een methode?
= een gesystematiseerde wijze van werken met cliënten om een bepaald doel te
bereiken. Een methode geeft richting aan het handelen d.m.v. aanwijzingen voor
het gebruik van instrumenten en technieken.
2.2 Kenmerken van een methode
1) Methoden hebben een theoretische achtergrond
- Methoden meestal gebaseerd op algemene benaderingen, uitgangspunten en
visies theoretisch kader dat verantwoording geeft aan het handelen.
- Vb. Triple P
o Positief Pedagogisch Programma
o Gebaseerd op de sociale leertheorie – antisociaal gedrag wordt aan- of
afgeleerd via ouders.
- Niet alle methoden zijn theoretische gefundeerd, kan ontstaan vanuit
spontaan handelen = voor-methodisch handelen (spontaniteit, creativiteit en
impulsiviteit!) nieuwe methoden ontstaan vb. presentie
- Werkwijze succesvol veralgemenen naar andere situaties en personen en
systematiseren (voor-methodisch handelen wordt methodisch handelen)
- Als blijkt uit onderzoek dat de methode ‘effectief’ is, dan spreekt men van
‘evidence-based’.
- Niet enkel gebruik maken van methoden die bewezen zijn ‘effectief’ te zijn,
ook oog hebben voor wat werkt in de praktijk.
2) Methoden zijn gericht op een doelgroep
- Analyse van de doelgroep is richtinggevend voor de werkwijze (cliënt +
cliëntsysteem)
- Methoden die overal goed voor zijn bestaan niet.
- Methoden kunnen specifiek zijn voor 1 doelgroep of ruimer toepasbaar
o Vb. Goldsteinmethode bij mensen met verstandelijke beperking, ASS of
kansarmoede om sociale vaardigheden en zelfredzaamheid te
verhogen.
o Vb. TEACCH bij personen met ASS om meer grip op de wereld te krijgen
door visuele ondersteuning via o.a. foto’s en tekeningen en door het
bieden van voorspelbaarheid via dag- en werkschema’s.
- Problemen hangen samen bepek aantal methoden
- Kijk naar noden van cliënt(systeem)
, Samenvatting orthopedagogische methoden
3) Methoden zijn doelgericht
- Men werkt planmatig, doet iets op een bepaalde manier én heeft daarbij een
doel voor ogen. Vb. socialevaardigheidsmethode heeft als doel de cliënt meer
sociaal redzaam te maken.
- De methode is het middel om tot een doel te komen. Is dus geen doel op zich,
maar geeft richting aan je handelen.
- Doel moet steeds het uitgangspunt vormen van het handelen. (gericht op
individu, omgeving of wisselwerking)
- Beperkt het aantal doelen keuzes maken is belangrijk!
- Gemakkelijker om te evalueren als het doel duidelijk is.
4) Werken met methoden is doordacht, systematisch en procesmatig
Doordacht:
- Weloverwogen handelen
- Bewust bepaalde zaken wel doen en andere niet
- Hangt samen met de theoretische fundering en met het feit dat men steeds
doelgericht handelt.
Systematisch:
- Je werkt volgens een systematiek en zet verschillende stappen in een
bepaalde volgorde.
- Sommige methoden tot op de minuut uitgewerkt, andere maken ruimte voor
eigen interpretatie.
- Er is dus sprake van standaardisering, maar de afstemming op de cliënt
vraagt maatwerk methode dus niet beschouwen als recept, maar als
wegwijzer.
Procesmatig:
- De stappen die gezet worden staan nooit los van de omstandigheden, de
hulpverlener en de cliënt.
- Cliënt(systeem) speelt actieve rol in hulpverleningsproces.
- Proces = circulair en onvoorspelbaar (er kan dus teruggegaan worden naar
vorige stappen)
- Na evaluatie moet er soms worden bijgestuurd, elke stap wordt
teruggekoppeld.
5) Methoden zijn persoonlijk gekleurd
- Methode wordt overgedragen en geleerd door anderen en is dus niet voor
eenmalig gebruik niet-persoonsgebonden
- Methode heeft voorschriften, die los van de persoon staan.
- Toch moet er ruimte zijn voor persoonlijke en dynamische benadering en
persoonlijke invulling (manier van doen) persoonsgebonden
- Kleur van methode hangt dus af van persoonlijkheid, opvattingen, kennis en
vaardigheden.
- Methodisch handelen kan alleen door verbinding van persoon en methode
de methode, dat ben jij
, Samenvatting orthopedagogische methoden
- Werkwijze eigen maken, op een authentieke manier (jezelf zijn) je persoon
en de relatie met de cliënt zijn belangrijke aspecten die de hulpverlening
beïnvloeden!
Voorbeelden van methoden:
- SMOG taalontwikkeling stimuleren.
- Gentle teaching tonen dat de cliënt jouw aandacht niet moet verdienen.
- LSCI (Life Space Intervention-methode) tonen dat de client eigen aandeel
heeft in een moeilijke situatie.
- Triple P reageren op negatief gedrag van een kind in verschillende stappen.
- Werkpuntenbord kind krijgt wekelijks een werkpunt en kan daar heel de
week aan werken. (kan hij stickers en cadeautjes mee verdienen)
- Ouderlijke vaardigheden van Patterson gedragsmatige aanpak die uit 5
vaardigheden bestaat.
Onze werkdefinitie van ‘methode’:
Een methode bevat 5 elementen (voorwaarden):
- Theorie achter methode (meestal) + ontstaansgrond en maatschappelijke
achtergrond
- Doelgroep
- Doelen en de effecten die men mag verwachten
- Concrete manier van werken (verloop, materiaal…)
- Kwaliteit van personen en organisatie die de methode uitvoeren (kennis en
vaardigheden, tijd en geld, houding…)
Biedt structuur bij het kritisch verkennen van een methode.
3 Methodiek
3.1 Wat is methodiek?
= methodenleer
= de leer die richting geeft aan de keuzen van methoden.
= een door hulpverleners gezamenlijk te dragen flexibel geheel van 1) sturende
praktijktheoretische inzichten en 2) ethische en normatieve stellingnames over
omschreven gebied van hulpverlening, dat de hulpverleners in staat stelt om op
verantwoorde en consistente manier methoden en werkwijzen te kiezen.
3.2 Kenmerken van methodiek
1) Methodiek is een geheel of verzameling van methoden
- Samenhangend geheel van methoden
2) Methodiek helpt kiezen
- Stelt hulpverleners in staat verantwoord en consistent een werkwijze te
kiezen.
- Methoden moeten logisch samenhangen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper baukestevens1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.