H1: Relatie met justitie en hulpverlening
1.1 Inleiding
- Inleiding:
o Evenwicht tussen justitie en welzijn is broos
o Gestructureerde en gesystematiseerde samenwerking
tussen justitie en hulpverlening is nieuw
Regelgeving
Samenwerkingsinitiatieven
bv: behandeling daders van seksueel misbruik, slachtofferzorg
o Moet er überhaupt een relatie zijn?
Twee aparte ‘instituten’
Verschillende en soms conflicterende doelstellingen en werkwijzen
o Relatie tussen J en Hvl
noodzakelijke relatie
Basisinstituties om rechtvaardige, solidaire samenleving
op te bouwen en te behouden
waarin mensen het recht hebben op menswaardig bestaan
Plicht bij te dragen tot het respecteren en realiseren
van sociale grondrechten van mensen
(art. 23 Grondwet)
- Operatie Kelk:
o Onderzoek betreffende seksueel misbruik in de Belgische kerk
situatie waarin justitie en welzijn moeten samenwerken
maar: moeizame en problematische relatie
o Leidde tot hernieuwde aandacht
evenwicht tussen justitie en welzijn
o ‘Broze relatie’
- Justitie en HV gekenmerkt door
intrinsieke eigenschappen:
Doelstellingen
Sturend mensbeeld
Waardengebonden vs waardenvrij
Waarheid
Vrijwillig vs verplicht
Beroepsgeheim en ambtsgeheim
,1.2 Doelstellingen
1.2.1 Justitie
- Justitie
het recht:
o Reguleert het ‘samen’ leven a.d.h.v. gedragsregels (wetten)
o Democratie = streven naar evenwicht van macht.
o Legt noodzakelijke verhoudingen vast tussen:
Burgers onderling
Burgers en overheid
Verschillende machten
kader geboden waarbinnen relaties kunnen ontplooien, zonder angst
voor de ander
o Doel v/h recht:
Oplossen van intermenselijke, waardegeladen belangenconflicten
Met oog op behoud van veilige en geordende maatschappij
Minimaliseren onzekerheid en maximaliseren
gezamenlijk welzijn
Collectieve belang primeert!
o Justitie: geheel van actoren, instituties, procedures en beleid
o Doel justitie =
Creëren en handhaven v/d orde
Er op toezien dat de doelstellingen v/h recht worden bewerkstelligd
kan beroep doen op hulpmiddelen
o Hulpmiddelen: politie en strafuitvoering
Politie: toezien op naleving van wetten/gedragsregels
Strafuitvoering: rechterlijke beslissingen uitvoeren
personen te bestraffen
1.2.2 Hulpverlening
- Hulpverlening:
o Doel = verhogen welzijn v/d cliënt
o Individuele belang primeert!
o Relatief gelijk doel: welzijn van mensen (verhogen of bewaken)
o Maar in praktijk moeizame samenwerking
o Verschil: in de operationalisering v/d doelstelling
bereiken van welzijn behoeft een andere werkwijze
Spanningsveld voor de criminoloog
,- Raakvlak:
o Justitie probeert persoonsgerichte aanpak
mensen die welzijn v/d samenleving in gevaar brengen
bijsturen
o Hvl gebruikt terugvalpreventie + programma’s gericht op resocialisatie
1.3 Het sturende mensbeeld
1.4 Waardengebonden vs. waardenvrij
- Constructieve samenwerking? Gedeeld mensbeeld nodig!
mensen kunnen enkel gestraft worden, wanneer ze uit vrije wil en
intentioneel anderen schade hebben berokkenen. (schade die omschreven
staat in het strafrecht)
belangrijk bij:
Schuldig vs onschuldig
Toerekeningsvatbaar vs ontoerekeningsvatbaar
- Visie vindt oorsprong in Verlichting:
o Vrij en doelbewust acties kiezen
o Daarna: Code Napoleon
gedrag is het gevolg van menselijke verantwoordelijkheid en vrije wil
gebeurt na afweging v/d morele en ethische correctheid + inschatten
v/d gevolgen
, 1.4.2 Psychologie (hulpverlening)
- Mensbeeld binnen psychologie (hulpverlening)
o Vrije wil en intentie niet altijd aanwezig
o 4 belangrijke theorieën rond menselijk gedrag
1) Psychoanalyse: vrije wil is relatief/onbewuste innerlijke conflicten
Intenties: we denken te weten waarom we dingen doen
maar eigenlijk kennen we maar een klein topje v/d
redenen waarom we iets doen
Vrije wil: we zijn maar een bepaald aspect van ons
functioneren bewust
vrije wil bestaat in onze beleving
maar we worden gestuurd door onbewuste krachten
2) Leerpsychologie: geen studie van intentie en vrije wil
want niet observeerbaar (S-R; S-O-R)
We gaan alleen onderzoek doen naar dingen
die observeerbaar zijn (stimuli en respons)
Wat er in het hoofd v/d mensen afspeelt
gaan we niet bestuderen (black box)
want we kunnen daar niet aan, het is niet observeerbaar
3) Humanistische stromingen: innerlijke belevingswereld staat centraal
mens is zichzelf actualiserend wezen
bv: Maslow en Rogers
Als reactie op psychoanalyse en leerpsychologie
We gaan de aandacht juist wel richten (motivatie!!!!)
naar innerlijke mens en alle belevingen die hij meemaakt
Vrije wil en intentie zijn wel centrale concepten
alles wat vanbuiten komt (eisend is, normen die worden
opgelegd)
zijn een bedreiging voor de gezondheid en ontwikkeling
van mensen
Relatie tussen het mensbeeld v/d humanistische stroming en
het recht brengt spanning teweeg
omdat recht wordt gezien als iets wat je van buitenaf aan
andere mensen oplegt
waardoor de zelfactualisatie zou geblokkeerd worden
! is een potentiele bedreiging voor zelfactualisering van
mensen !
4) Cognitivisme: mens is informatieverwerker en beslisser
Intentie en vrije wil spelen een belangrijke rol
Alle elementen die belangrijk zijn bij de ontwikkeling van
mensen in het kader van informatieverstrekker en beslisser
botsen niet met centrale plaats die de vrije wil en intentie
hebben in het recht
(1980-…)
GEVOLG: er is een meer systematische relatie ontstaan
tussen justitie en hulpverlening
komt voor eerst in buurt van mensvisie in het recht!!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper babsismets. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
