VB: verstandelijke beperking
DVB: diep verstandelijke beperking
EVB: ernstig verstandelijke beperking
LVB: licht verstandelijke beperking
EMB: ernstig meervoudige beperking
ASS: autismespectrumstoornis
LB: lichamelijke beperking
NAH: niet aangeboren hersenletsel
AAIDD: De American Association on Intellectual and Developmental Disabilities
,
,D1: Personen met een verstandelijke beperking
1. Terminologie
Verstandelijke beperking als een beperkt IQ:
Binet en simon → IQ -test = mensen met VB detecteren. (stoornisdenken)
→ men ging ervan uit dat een VB het gevolg was van een tekort dat geheel in de
persoon ligt, en dat bovendien in cijfers uit te drukken is.
→ Aangezien een VB werd aanzien als een persoonskenmerk dat de persoon ten
volle typeert, vond men het evident om personen zo te etiketteren.
Verstandelijke beperking als sociaal probleem:
Eind vorige eeuw, paradigmaverschuiving= zowel de beeldvorming over, als de
benadering van personen met VB veranderde.
- ze konden minder goed ontwikkelen in instituten.
→ Hierdoor werd duidelijk dat de ernst van een handicap pas duidelijk werd in
interactie met de omgeving.
- van stoornisdenken → een sociaal-ecologische visie.
Omschrijving van verstandelijke beperking:
Na die grote paradigmaverschuiving is de sociaal-ecologische visie op een
verstandelijke beperking steeds sterker geworden. valt op in de definitie van VB in
AAIDD
“Een verstandelijke beperking wordt gekenmerkt door belangrijke beperkingen in
zowel het verstandelijk functioneren als in adaptief gedrag. Deze beperkingen
beginnen vóór de leeftijd van 22 jaar.”
● Een verstandelijke handicap leidt tot een conditie, een toestand → een
verstandelijke beperking leidt tot een bepaald resultaat van de interactie
tussen het functioneren van de persoon en de ondersteuning en
verwachtingen van de maatschappij.
● beperkte intellectuele vaardigheden. Men verwijst dus, zoals vroeger, naar
de beperkte intelligentie. De intellectuele of verstandelijke beperking moet
significant zijn, wat is vastgelegd op twee standaarddeviaties beneden het
populatiegemiddelde. Met andere woorden een IQ van 70 of minder.
● Adaptief gedrag of adaptieve vaardigheden = mogelijkheden die iemand
heeft om te beantwoorden aan de eisen van de omgeving, om zich aan te
passen aan wat men van mensen met dezelfde leeftijd verwacht, binnen die
specifieke cultuur.
Dit adaptief gedrag wordt in 3 categorieën gesplitst:
o conceptuele vaardigheden: taal, lezen, schrijven, geldbegrip, zelfbepaling... Dit
zijn de vaardigheden die je kan gebruiken om zelf vorm te geven aan je leven, om te
beslissen in je eigen leven.
, o sociale vaardigheden: interpersoonlijk contact, verantwoordelijkheidsbesef,
kunnen inschatten van én weerstand bieden aan negatieve beïnvloeding, je houden
aan geldende regels en wetten, vermijden om terecht te komen in de slachtofferrol,...
o praktische vaardigheden: activiteiten van het dagelijkse leven zoals eten,
aankleden, lichaamszorg, je verplaatsen; instrumentele activiteiten zoals
maaltijdbereiding, huishoudelijke activiteiten, gebruik van telefoon, omgaan met geld,
gebruik maken van openbaar vervoer; vaardigheden met betrekking tot werk;
vermijden of voorkomen van gevaarlijke situaties.
De functionele beperkingen moeten voor de leeftijd van 22 jaar duidelijk worden. Een
verstandelijke beperking is een ontwikkelingsstoornis.
Doorgaans ontstaan ontwikkelingsstoornissen voor, tijdens of kort na de geboorte en
worden ze ten laatste in het begin van de lagere school opgemerkt. Immers de groei
en ontwikkeling van de hersenen voltrekt zich vooral in de eerste levensjaren.
Kinderen leggen de basis van cognitieve en adaptieve vaardigheden in de eerste 12
levensjaren om er nadien op verder te bouwen. Toch kiest men ervoor om de
leeftijdsgrens op 22 jaar te houden om de uitzonderlijke gevallen waarin een
verstandelijke beperking op latere leeftijd wordt ontdekt, mee op te nemen. Op dat
moment gaat men er dan wel van uit dat de verstandelijke beperking al eerder
veroorzaakt is. Daarmee wordt onderscheid gemaakt met personen die op latere
leeftijd tijdelijke of blijvende tekorten ervaren in hun intelligentie of adaptieve
vaardigheden. Denk aan personen wiens functioneren als gevolg van psychische
problemen of langdurig middelenmisbruik verhinderd wordt, of bvb. personen met
dementie of niet aangeboren hersenletsel.
Gevolgen van de nieuwe definitie voor terminologie:
- De AAIDD gaat uit van de ‘people first’-benadering. we spreken van
personen met een beperking of een handicap, niet ‘verstandelijk
gehandicapte’
- kiest voor ‘disability’ ofwel handicap of beperking. Dat is anders dan een
verstandelijke beperking ‘stoornis’ noemen. Ze kiezen om de mismatch
tussen mogelijkheden van de persoon en verwachtingen van de maatschappij
centraal te stellen → ‘verstandelijke beperking’, niet “mentale stoornis”
Gevolgen van de definitie in het werkveld:
De diagnose mag niet meer afhangen van IQ-score:
Classificerende diagnostiek = nodig om te bepalen of een specifieke persoon wel
degelijk een VB heeft.
→ noodzakelijk voor beslissing of ze in aanmerking komt voor hulp en ondersteuning
Vroeger enkel op basis van IQ → nu ook aan de hand van de adaptieve
vaardigheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lorebomberen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
