Samenvatting

Theorie van het Stadsontwerp - M. Van Acker: Samenvatting

8 keer verkocht

Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)

Deze samenvatting betreft notities uit de hoorcolleges van het vak Theorie van het Stadsontwerp uit de 2e Master Architectuur. Gedoceerd door Maarten Van Acker. Gebaseerd op de lessen en powerpoints.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 33 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 18 maart 2023
Aantal pagina's 33
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

uantwerpen
geïntegreerd ontwerpen
collectieve ruimte
patronen
theorie van het stadsontwerp
universiteit antwerpen
case antwerpen ringlandschap
case kempen van terra incognita tot hotspot

€7,99

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Theorie van het stadsontwerp Maarten Van Acker, 1 MA AR

1. Case Kempen ________________________________________________________________ 3
1.1. Kempens Heidenlandschap voor 1840
1.2. Kanaliseren & koloniseren Kempen – 1838-1900
1.2.1. Van ‘terra incognita’ naar ‘site aedificandum’
1.2.2. Een wijdverspreid & fijnvertakt netwerk
1.2.3. Kolonies als urbanisatiemodel
1.2.3.1. Eerste kolonie in Lommel
1.2.4. Landschappelijke impact
1.3. Tweede leven kempische kanalen – 1879-1914
1.4. Endogene trajecten naar nationale industrie – 1894-1914
1.5. Kempens zwarte goud – 1901-1939
1.6. Infrastructuur entert verstedelijking – 1962-1965
1.7. Re-mining Midden-Limburg

2. Case Antwerpen _____________________________________________________________ 8
2.1. Geschiedenis van het ringlandschap
2.2. Over de ring
2.3. Ring scaping: stedenbouwkundige & landschappelijke ontwerpconcepten
2.3.1. Conductor
2.3.2. Infrastructure
2.3.3. Artefact
2.3.4. Testspace
2.3.5. Soft infrastructure
2.4. Metabolisme van Antwerpen: stad van stromen

3. Nieuwe patronen ___________________________________________________________ 17
3.1. Op zoek naar patronen in de stedenbouwgeschiedenis
3.2. Kevin Lynch – The image of the city
3.3. Christopher Alexander – A pattern language
3.4. Philippe Panerai & Jean Castex – Elements d’analyse urbaine
3.5. Maar … Cedric Prica – City as an egg
3.6. Carsten-Juel Christiansen – Monument and Niche
3.7. Stefano Boeri – Eclectric Atlases
3.8. Willem-Jan Neutelings – Tapijtmetropool
3.9. MVRDV – Farmax
3.10. Marcel Smets – Grid, casco, clearing and montage
3.11. Xavier de Geyter – After Sprawl

4. Collectieve ruimte ___________________________________________________________ 25
4.1. Theoretische kader
4.1.1. Urbs – publieke ruimte als systeemvereiste
4.1.2. Civitas – publieke ruimte als gemeenschapsruimte
4.2. Ontwerpambitie
4.2.1. Publieke karakter & functie van de publieke ruimte garanderen
4.2.2. Wisselwerking tss nieuw publieke ruimte & bestaande ruimtelijke context activeren
4.2.3. Tijd: streven naar een publieke ruimte met hoge toekomstwaarde
4.2.4. Omgaan met hedendaagse maatschappelijke uitdagingen
4.3. Angst & ruimte
4.4. Beweegvriendelijke stad

,5. Geïntegreerd ontwerpen _____________________________________________________ 30
5.1. Stationsomgevingen
5.1.1. Intermodality – verschillende soorten mobiliteit
5.1.2. Embedding - barrières
5.1.3. Reload – programma van de omgeving
5.1.4. Publieke ruimte
5.1.5. Artefact – stationsgebouw zelf
5.1.6. Synopsis
5.2. Passages
5.2.1. Verbindingen - links
5.2.2. Plekken - places
5.2.3. Transitie - transition

,1/ Case Kempen
 Grenzen van de Kempen zijn vaag trotse kempenaars door de bijzondere geschiedenis
 Bestond uit veel heide en bosgronden moeilijk bewerkbare gronden
 vernevelde en uitgespreide verstedelijking  veel lintbebouwing

1.1 Kempens heidelandschap <1840
 natuurlijke Kempense landschap
verandert in 20e eeuw in een vd meest
geïndustrialiseerde regio’s in België
 zandelijk landschap met naaldbomen
= woeste grond
 Kempen = campus = streek v velden
o Weinig te zien  hoopjes
zand en enkele kerken
o Kerken: pogingen om te
cultiveren
 Bijna gn bebouwing of mensen
 Verstedelijkingspatroon is wanordelijk
(diffuse rasterstad)
 Leegheid w in stand gehouden: BE net
onafhankelijk  Kempen vormt buffer
tegen NL
o Weinig wegen aangelegd uit
schrik voor NL leger
 1e stedenbouwkundige ontwikkelingen z
militair  gericht op isolement
o Kunstenaars, militair, etc
o Militaire basis v Leopoldsburg: 1 vd weinige plekken waar authentieke Kempen te vinden zijn

1.2 Kanaliseren en koloniseren Kempen – 1838-1900
 Lang vr oprichting BE: wou kanalen dr Kempen vr transport
o Napoleon Bonaparte: kanaal als verbinding tss Schelde & Maas  nt gekomen

1.2.1 Van ‘terra incognita’ naar ‘site aedificandum’
 Eerste helft 19e eeuw: landbouwoogsten mislukken  landbouwcrisis
o tijdens een exponentiele bevolkingsgroei  dreiging acute hongersnood
o idee: Kempen gebruiken voor landbouw  werk voor W- & O-Vlaamse boeren
 Landbouw nt onmogelijk  reeds kleine boertjes die soms toch landbouwgrond vd zandgrond
konden maken  dr water & meststoffen
 Water nodig, mr gn rivieren
 Ontwikkeling Kempen mislukte dr gebrek aan transportinfrastructuur

1.2.2 Een wijdverspreid & fijnvertakt netwerk
 Kempens ontginningsproject
 plan uittekenen vr valorisatie v/d Kempen  alleen haalbaar op
regionale schaal + kanalisatieproject nodig
 Kanaal: voor transport én als waterbassin om over landbouwpercelen
te laten vloeien
 Meer vertakkingen/armen & kunstmatige vloeiweiden tot i/d uithoeken
o Grasteelt mogelijk  veeteelt  mest om heide om te zetten tot landbouwgrond

,  Kanalen rondom Kempense plateauhoogvlakte  anders veel sluizen
nodig
 1e fase: te smalle kanalen (waren vooral vr de ontginning)
 2e fase: transport ook belangrijk (vervoer mest & landbouwoverschotten)
 Vb. Lommel: kanaaltjes nu nog zichtbaar  wouden naast kanalen
bevolking/boeren gaan huisvesten vanuit stedenbouwkundig aspect

1.2.3 Kolonies als urbanisatiemodel
 Reeds gebruikt in Europa in 18e eeuw
 mensen tegen hun wil te huisvesten, moesten ook velden bewerken
 Stichting versch kolonies (Wortel, Merksplas, Hoogstraten)
 Kolonie: model v aaneenschakeling kleinere boerderijen langs kanalen met
gemeenschapsvoorzieningen
o soort voorbeeldondernemingen  hoopten dat privé & andere
boeren geïnspireerd zouden raken (pilootproject)

1.2.3.1 Eerste kolonie in Lommel
 reclame om vrijwillige arbeiders te lokken
 Waternetwerk en wegennetwerk werd vastgelegd
 2x10 boerderijen aan beide zijden begrensd dr weg
 Landbouwkavels met 5ha eigen grond
 Gemeenschapsvoorzieningen langs centrale weg
o Kerk, pastorie & school

1.2.4 Landschappelijke impact
 Ontginningswet 1847: iedereen die stuk grond v gemeente wil kopen om
te bewerken, moet daartoe in staat zijn  commons w geprivatiseerd
o Voorwaarde; grond bewerken (landbouw) én coniferenhout aanplanten (enorme vraag nr
hout vr mijnen)
 Landbouw moeilijk  massaal bomen planten om te verkopen aan Waalse industrie/mijnen
o Heel kempische regio w bebost volgens strakke rasters  nu nog bomenrijen langs
kanalen
 Grootschalige ontginningsproject nt succesvol  slechts 10% v voorzien ha vloeiweiden gerealiseerd
 Alles liep fout: ziektes, mislukte oogst, nt genoeg water in kanalen, meer winst uit hout,…
 Privé-eigenaars wel enthousiast om Kempen te gaan ontwikkelen kanaal armatuur v verdere
ontwikkeling
 Ingenieur Van Schendel: idee: gigantisch netwerk v kanalen met grid v
wegen
o Sociaal beloningsmodel: kanalen en wegen bakenen blokken af
 boeren met grootste opbrengsten mochten volgende blok
ontwikkelen/opzichter
o  Nooit gerealiseerdkomen

1.3 Tweede leven kempense kanalen – 1879-1914
 Yzeren Ryn = spoorweg dwars dr BE om Duitse Ruhrgebied &
haven v Antw te verbinden
 België 1e vasteland om spoorweg te implementeren
 Industrie krijgen naar Kempen dr spoorwegen
 D wil ook snelle verbindingen nr Noordzee
 Er was al spoorweg in BE nr D maar i/h Zuiden
o Mechelen-Luik (veel kronkels & omwegen dr
topografie  vertraging)
 NL wou gn spoorweg dr hun grondgebied (was kortste weg)
 Elk dorp wou aansluiting

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.