De Europese wetgever heeft veel invloed uitgeoefend op het Nederlandse ondernemingsrecht.
Bijvoorbeeld, om crediteuren te beschermen moest een minimumkapitaal aanwezig zijn bij
oprichting van de NV. Dit is in ons boek 2 BW doorgevoerd. De Nederlandse wetgever heeft dezelfde
regel ingevoerd voor de BV. Ook het vertegenwoordigingsstelsel is van Europese invloed.
De Nederlandse wetgever heeft zelf ook een aantal ‘puzzelstukjes’ in het ondernemingsrecht gelegd.
De kapitaalbescherming die destijds vrijwillig was ingevoerd voor de BV, werd teruggedraaid om het
BV-recht aantrekkelijker te maken. Er is een andere vorm van crediteurbescherming voor terug
gekomen. De regels voor de NV en de BV zijn in de loop van de jaren uit elkaar gegroeid, daarom is
het goed om je te realiseren of je te maken hebt met een NV of een BV. Wel is het zo dat de NV
regels in de toekomst ook weer zullen veranderen waardoor de NV en de BV weer meer naar elkaar
toe zullen groeien. Maar er bestaan natuurlijk regels die we niet kunnen veranderen zolang we lid
zijn van de EU (denk bijv. aan de kapitaalbescherming)
De wet bestuur en toezicht NV/BV voorziet in de wettelijke regeling van het monistisch
bestuursmodel. De wetgever heeft bepaald dat er in bepaalde vennootschappen moet worden
voorzien in toezicht, een vennootschap mag dit ook vrijwillig organiseren (grootste gedeelte van de
vennootschappen).
Dualistisch bestuursmodel; er is een orgaan naast het bestuur (raad van commissarissen) dat toezicht
houdt op het bestuur. In boek 2 BW wordt hier ook rekening mee gehouden. Dit model kennen we
van oudsher in Nederland.
Monistisch stelsel van toezicht; gezien in Angelsaksische landen. Bestuur bestaat uit uitvoerend
bestuur en niet-uitvoerend bestuur. Hierbij houden de NUBs toezicht op de UBs.
In Nederland kwam ook behoefte aan het monistisch stelsel. Grote kantoren paste dit al toe, maar
zonder wettelijke gronden. Op 1 januari 2013 is daarom de Wet Bestuur en Toezicht NV/BV ingesteld.
Deze wet reguleert tevens tegenstrijdig belangen van bestuurders in de besluitvormingsfase. (Eerder
was dit in de vertegenwoordigingsfase).
Mogelijkheden herstructurering BV en NV
De NV en BV hebben een ruime mogelijkheden tot herstructurering voor de BV en de NV, dit maakt
de BV/NV aantrekkelijk als rechtsvormen. Wanneer het ‘jasje’ niet meer goed past, zijn er
verschillende opties om te herstructureren.
- Art. 2:18 – Omzetting naar andere rechtspersonen (binnenlandse omzetting)
- Art. 2:308 e.v. – Fuseren, het vermogen gaat onder algemene titel over naar de verkrijgende
vennootschap (binnenlandse omzetting)
- Art. 2:308, 334a e.v. – Splitsing, de verschillende activiteiten van een rechtspersoon kan
worden gesplitst in verschillende rechtspersonen (binnenlandse omzetting)
- Art 2:333b e.v. – Grensoverschrijdende fusie, een Nederlandse bv/nv kan samengaan met
een buitenlandse vennootschap. Mogelijk gemaakt door Europese richtlijn in 2008.
- Grensoverschrijdende omzetting kapitaalvennootschappen – Een Nederlandse bv/nv gaat
over op een buitenlandse vorm van een vennootschap.
, o Geen wettelijke regeling, maar te danken aan rechtspraak van EHvJ. Vrijheid van
vestiging brengt mee dat een lidstaat niet mag verhinderen dat een bv of nv zich
omzet in een buitenlandse vorm (outbound omzetting). Cartesio-arrest
o Als een lidstaat een regeling toestaat voor binnenlandse omzetting moet deze ook
toestaan dat inbound omzetting mogelijk is. Valen-arrest
- Richtlijn EU 2019/2121 grensoverschrijdende omzetting, fusie en splitsing (inwerkingtreding
1 januari 2020)
o Omzettingstermijn lidstaten: 31 januari 2023
o NLD-Voorontwerp Wet GOO, GOF en GOS: 7 februari 2022
Overige voordelen NV/BV
Bij een NV en BV zijn aandeelhouders beperkt aansprakelijk. Aandeelhouders kunnen niet meer
verliezen dan het bedrag dat zij moeten storten op hun aandelen. Daarnaast geldt een overdraagbaar
eigenaarsbelang. Wanneer een aandeelhouder zijn aandeel wil overdragen blijft het vermogen waar
het is. Bij een personenvennootschap is dit bijvoorbeeld anders. Als een van de vennoten uittreedt,
moet er iets gebeuren met het afgescheiden vermogen van die personenvennootschap. De NV en BV
vormen een vastomlijnde juridische organisatie, dit kan een voordeel zijn omdat alles al vast geregeld
is. In sommige gevallen is het fiscaal voordelig om een NV/BV te starten, dit is zeker niet in alle
gevallen van toepassing. Dit zal per geval moeten worden bekeken
Formaliteiten oprichting BV/NV
- Constitutief vereiste: notariële oprichtingsakte.
o Alleen een notaris kan bewerkstelligen dat er een nv of bv tot stand komt. Er wordt
een notariële akte van oprichting opgesteld. Deze moet ook de statuten van de
vennootschap bevatten. Deze akte moet worden getekend door de notaris, de
oprichters en iedereen die aandeel neemt bij oprichting.
o Wanneer er iets mis is met de oprichtingsakte is de sanctie te vinden in art. 2:4 lid 1
jo. lid 4 BW. Er is dan geen vennootschap tot stand gekomen, maar een pseudo-
vennootschap. Bij een pseudo-vennootschap wordt gedaan alsof er sprake is van een
ontbonden vennootschap. Er wordt dan vereffent. Wanneer er niet voldoende activa
zijn om de schulden te voldoen, dan worden de pseudo-bestuurders aangesproken
voor de overige schulden. Is er ook niet voldoende geld bij de pseudo-bestuurders,
dan wordt de handelend persoon aangesproken.
- Richtlijn (EU) 2019/1151 digitale oprichting BV – omzettingstermijn –augustus 2021 (NLD
verlenging max. 1 jaar); moet het mogelijk maken om een BV op te richten zonder fysiek naar
het notarieel kantoor te gaan. BV kan via een online platform worden opgericht.
o April 2022: Wetsvoorstel wijziging Boek 2 BW en Wet notarisambt ingediend bij TK.
o Bij simpele oprichtingen kunnen bv’s online worden opgericht. Er moet dan wel op
de aandelen worden gestort met geld. Dit zal volgend jaar gerealiseerd zijn.
- Geen constitutief vereiste is de inschrijving van de NV/BV in het handelsregister.
o De oprichting moet wel worden ingeschreven, maar is niet noodzakelijk voor de
totstandkoming van een rechtspersoon. Bij een Europese-vennootschap is een
inschrijving wel noodzakelijk voor het ontstaan van een rechtspersoon.
o Wanneer een nv of bv niet wordt ingeschreven staat hier een sanctie op. Deze
bestuurdersaansprakelijkheid wordt geregeld in art. 2:69 lid 2, sub a en art. 2:180 lid
2 BW. Dit is een hele zware sanctie en wordt ook wel inschrijvingsaansprakelijkheid
genoemd.
, o Inschrijvingsaansprakelijkheid houdt in dat je als bestuurder hoofdelijk aansprakelijk
bent voor alle tijdens hun bestuur verrichte rechtshandelingen waardoor de
vennootschap wordt verbonden in het tijdvak voordat opgave ter eerste inschrijving
in het handelsregister is geschied.
NB; alsnog voldoen aan inschrijvingsplicht werkt alleen voor toekomst. Na de inschrijving kunnen
geen nieuwe aanspraken meer ontstaan, maar oude aansprakelijkheden blijven wel bestaan.
Staalbankiers: Op 10 juli 2002 wordt EDG beheer bv opgericht, 2 dagen later doet de notaris opgave
bij het handelsregister. Bij het notariskantoor zegt de bestuurder dat ze een kredietovereenkomst
gaan tekenen met Staalbankiers. Het geldt staat al op de derdengeld rekening van de notaris en komt
pas vrij als er een officieel uittreksel van de inschrijving in het handelsregister aan de bank kan
worden getoond. De bestuurder verzoekt de notaris te bellen met Staalbankiers om te kijken of ze
toch niet al het geld voor de inschrijving kunnen verkrijgen, dit lukt. Staalbankiers geeft toestemming
om het geld vrij te geven. In 2004 wordt EDG failliet verklaard. Staalbankiers heeft nog een 4 miljoen
euro tegoed van EDG. Staalbankiers spreekt de bestuurders aan voor deze vordering. Hier is sprake
van een rechtspersoonsbestuurder, maar via de schakelbepaling kan je ook de persoonlijke
bestuurders van de rechtspersoonsbestuurders aanspraken. Dit doet Staalbankiers. De bestuurders
beroepen zich op de redelijkheid en billijkheid, het zou onaanvaardbaar zijn. Staalbankiers is van
mening dat de redelijkheid en billijkheid niet kan worden gebruikt omdat 2:180 van dwingend recht
en een regel van openbare orde is en er dus niet van afgeweken kan worden.
Rechtsregel Staalbankiers: Artikel 2:180 is inderdaad van dwingend recht, maar dit betekend niet dat
de redelijkheid en billijkheid hier geen inbreuk op kan maken. Wanneer een rechtsregel van
openbare orde is, kan de redelijkheid en billijkheid hier geen inbreuk op maken, maar 2:180 is geen
regel van openbare orde. De redelijkheid en billijkheid (art. 6:2 lid 2 BW) kunnen meebrengen dat
vennootschapscrediteur geen beroep kan doen op art. 2:69/180 lid 2.
Bij de NV bestaat ook een stortingsaansprakelijkheid met dezelfde zware sancties als de
inschrijvingsaansprakelijkheid.
Handelen in naam van een nv of bv i.o.
Vaak gaat er een tijd voorbij voordat een nv of bv daadwerkelijk is opgericht. In die tussentijd wil
men vaak alvast handelingen verrichten voor de bv of nv. Het is mogelijk om een contract te sluiten
op eigen naam en deze over te sluiten op het moment dat de NV/BV is opgericht. Hier hangt wel het
nadeel aan dat de tegenpartij kan weigeren om het contract te overplaatsen naar de onderneming.
Daarom is mogelijk om te handelen in naam van een NV/BV in oprichting. Een NV/BV kan hieraan
volgens boek 2 op twee manieren aan gebonden worden. Namelijk directe binding in de
oprichtingsakte (art. 2:93/203 lid 4), dit is beperkt tot de in het artikel genoemde rechtshandelingen.
Dit zijn rechtshandelingen die zijn verbonden met de oprichting. De meest gebruikte vorm is de
binding door bekrachtiging na oprichting van de nv of bv (art. 2:93/203 lid 1). De aansprakelijkheid
verschuift dan van de handelende persoon op het moment dat de nv of bv bekrachtigd.
Bekrachtiging na oprichting
De bekrachtiging na oprichting komt het meeste voor. Hierbij zijn een aantal vereisten. Bekrachtiging
kan stilzwijgend of uitdrukkelijk gebeuren. De gebondenheid van de BV/NV vervangt de
gebondenheid van de handelend persoon. Er geldt een identiteit eis, de naam van de NV/BV i.o.
moet bekend zijn en er moeten voldoende concrete oprichtingsplannen zijn, zie ook Van der
Heijden / van Hoogenhuijze i.o.
, Bekrachtiging en positie van bestuurders
De bekrachtiging vind plaats door het bestuur. Het is raadzaam om pas te bekrachtigen nadat de
NV/BV is ingeschreven in het handelsregister. Dit om bestuurdersaansprakelijkheid te voorkomen.
Bestaat bij een bestuurder ten tijde van de bekrachtiging wetenschap van benadeling, dan geldt
persoonlijke aansprakelijkheid ex art. 6:162 BW jegens de vennootschapscrediteur (Beklamel-arrest).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ciscadejonge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.