Werken met jongeren in een verontrustende opvoedingssituatie
WAT WORDT BEDOELD MET VERONTRUSTENDE OPVOEDINGSSITUATIE
VERONTRUSTING
Dit is een breed begrip, we spreken erover als:
De ontwikkelingskansen van de minderjarige zijn bedreigd
Vb: de jongere gaat zeer weinig naar school
De integriteit en veiligheid van de minderjarige is aangetast
Kind wordt geslagen of misbruikt
Verontrustende opvoedingssituatie (VOS)
Problematiek situeert zich in de interactie tussen kind en ouders en dit binnen een bepaalde
context.
Over situaties waarin hulpverleners, cliënten zelf of andere zich zorgen maken.
Oorzaken: kunnen zich bevinden in de opvoeding, persoonlijkheid/gedrag van minderjarige
gezinsleden, falen van hulpverlening.
Kan zich ook uiten op zeer diverse manieren: spijbelproblematiek, verwaarlozing,
verslavingen, zelfdoding, grensoverschrijdend gedrag, misbruik, geweld,…
Problematische opvoedingssituatie (POS)
Hoewel deze sterk tegen elkaar aanleunen, is POS een opvoedingssituatie die nagenoeg als
perspectiefloos ervaren wordt.
Een VOS daarentegen hoeft niet altijd perspectiefloos te zijn
!!!!! een situatie kan verontrustend zijn maar toch perspectief bieden!!!!!
Een situatie wordt perspectiefloos wanneer er weinig of geen, op vrijwilligheid gebaseerde,
hulpverleningsmogelijkheden kunnen aangeboden worden (bereidheid met hulpverlening)
Provisierechten: recht op toegang tot bepaalde voorzieningen en diensten
Bv: gezondheidszorg, onderwijs, rust, ontspanning en aangepaste zorg
Protectierechten: recht op bescherming tegen schadelijke praktijken
Bv: bescherming tegen commerciële seksuele uitbuiting en fysieke/mentale mishandeling
Participatierechten: recht om gehoord te worden bij beslissingen die je leven beïnvloeden
Bv: vrijheid van spreken en van mening, vrijheid van cultuur, godsdienst of taal
VOLUME VAN VOS
Binnen een VOS is er vaak een bepaald volume aan problemen. Of het effectief als
problematisch gezien word hangt af van het volume van de problematiek.
De breedte: dikwijls heel wat deelproblemen in de opvoedingssituatie
Bv: ouder-kindrelatie, partnerrelatie, school, materiële situatie
, Soms spreekt men van Multi probleemgezinnen of gezinnen met meervoudige en
complexe problemen
bv: school, thuis, financieel, relationele opvoeding
De hoogte: de ernst of het acuut karakter van bepaalde probleemaspecten van de
opvoedingssituatie. Houdt ook verband met het conflictgehalte ervan.
bv: 3 keer/week, 3keer/semester, in hoeverre komt het voor
De lengte: hoelang doen de problemen zich al voor. Vaak is er een hele
voorgeschiedenis of een chronisch karakter van bepaalde problematieken in de
opvoedingssituatie.
Te maken met falende hulpverlening/ontoereikend effect van de mantelzorg.
OPVOEDINGSSITUATIE
DE GEWONE OPVOEDINGSSITUATIE
Ouders kunnen hier met vragen of problemen zitten, deze zijn in het algemeen op een
bevredigende manier op te lossen.
Ze zoeken steun in eerste instantie binnen eigen netwerk van vrienden, familie, internet,…
DE OPVOEDINGSSPANNING
Wanneer ze niet meer eenvoudig hanteerbaar zijn ontstaat deze opvoedingsspanning
Het handelen wordt als minder effectief te zien
Gaan op zoek naar alternatieven en vragen raad aan anderen om de situatie hoofd te bieden
Ze voelen zich onzeker en schuldig, de behoefte aan steun en advies neemt toe
De ondersteuning van in de eigen omgeving is niet altijd voldoende (bv: kind met anorexia,
eetproblemen thuis)
DE OPVOEDINGSCRISIS
De spanning loopt verder en de situatie kan escaleren
Er ontstaat een crisis, de ouders zij wanhopig en kunnen de situatie niet meer aan
Gevoel van incompetentie neemt toe
Geen plezier meer aan het ouder zijn
De crisis kan ontstaan door een probleem van buitenaf , door een stressvolle gebeurtenis die
het gezinsevenwicht verstoort
Steun van deskundigen is hier soms nodig
PROBLEMATISCHE OPVOEDINGSSITUATIE OF OPVOEDINGSNOOD
Er zijn complexe problemen die al een langere periode bestaan
Opvoeden is een teleurstelling en een verdriet geworden
