Economie samenvatting module 5
H1 speltheorie
Paragraaf 1, van spel naar theorie
Wederzijdse afhankelijkheid: wat de ene aanbieder doet heeft invloed op wat de
andere aanbieder doet.
Speltheorie
Om te bepalen wat er gebeurt als er sprake is van wederzijdse afhankelijkheid, is er
een theorie ontwikkeld: de speltheorie. Deze van oorsprong wiskundige theorie
heeft een centrale plaats in de moderne economische wetenschap.
Economiespel
De situaties van wederzijdse afhankelijkheid lijken op een spel. Er zijn spelregels,
er zijn spelers, iedereen wil winnen en het spel is een keer afgelopen. Vandaar
de naam speltheorie.
In de economie doen zich tal van dit soort situaties voor. We spreken dan van een
economiespel. De speltheorie komt daarbij niet in plaats van de economische
theorie die je in andere modules leert, maar is een aanvulling daarop. Daarbij
gebruik je een aantal specifieke woorden:
Vragers en aanbieders zijn spelers
De keuzes die zij maken zijn hun acties
Marktevenwicht is de speluitkomst
Marktevenwicht bij een economiespel
Een economiespel heeft ook een marktevenwicht. Dat is de situatie die ontstaat als
het spel gespeeld is. Om het marktevenwicht van een economiespel te bepalen,
moet je voorspellen wat er gebeurt als het spel gespeeld wordt.
Begrippen
Wederzijdse afhankelijkheid
Situatie waarbij de actie van een speler een andere speler beïnvloed, en andersom
Speltheorie
Wiskundige theorie om situaties van de wederzijdse afhankelijkheid te analyseren
Speler
Beslissingnemer in een economiespel
Economiespel
Situatie van spelers met wederzijdse afhankelijkheid
Actie
Mogelijke keuze van een speler
Speluitkomst
Situatie die ontstaat nadat een economiespel gespeeld is
, Paragraaf 2, gelijktijdig kiezen
Van een economische context naar economiespel
De eerste stap bij de oplossing van een economiespel is de beantwoording van 4
vragen:
1. Wie zijn de spelers?
2. Wat is hun doelstelling?
3. Wat zijn hun mogelijke acties?
4. Worden de acties tegelijkertijd of volgtijdelijk gekozen?
Voorbeeld economiespel:
Jumbo en Albert Heijn zijn de spelers
Ze hebben als doelstelling zoveel mogelijk omzet te behalen
Daarbij kunnen ze kiezen uit dezelfde 2 acties: (wel een prijsverlaging, geen
prijsverlaging)
Ze bepalen tegelijkertijd of ze een prijsverlaging doorvoeren
Opbrengstenmatrix
De volgende stap is het opstellen van de opbrengstenmatrix: de matrix met daarin
de opbrengsten voor beide spelers bij alle mogelijke acties. In de cellen van de
opbrengstenmatrix wordt de opbrengst van de rijspeler altijd als eerste genoemd.
De opbrengstenmatrix voor het economiespel van Jumbo en Albert Heijn
Albert Heijn
Geen prijsverlaging Wel prijsverlaging
Jumbo Geen prijsverlaging (€1, €1,4) (€0,9, €1,6)
Wel prijsverlaging (€1,2, €1,3) (€1,1, €1,5)
Jumbo is de rijspeler
Albert Heijn is de kolomspeler
Voor alle cellen geldt: het eerste getal is telkens de omzet van Jumbo en het
tweede getal is telkens de omzet van Albert Heijn.
Oplossing van het economiespel van Jumbo en Albert Heijn
De laatste stap is het oplossen van het economiespel. Dat gebeurt met de
opbrengstenmatrix.
Voor beide spelers moet worden bepaald wat de beste actie is, gegeven iedere
actie van de andere speler.
De opbrengst die hoort bij deze beste actie wordt onderstreept.
Oplossing
De oplossing van het spel is het marktevenwicht. Het is de situatie waarbij beide
spelers tegelijkertijd hun beste actie kiezen, gegeven de actie van de andere speler.
Logischerwijs is dat een cel waarin beide opbrengsten zijn onderstreept. Want
alleen in dat geval is voldaan aan de voorwaarde voor evenwicht: gegeven de
actie van de andere speler wil geen van beide spelers een andere actie kiezen.
Geen speler kan er dan op vooruit gaan door een andere actie te kiezen als de
andere speler dat ook niet doet.
Dit evenwicht heeft een speciale naam: het Nash-evenwicht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukmolenaar26. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,83. Je zit daarna nergens aan vast.