100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
Eerder door jou gezocht
Samenvatting tijdlijn geschiedenis examenstof: belangrijke gebeurtenissen op volgorde + belangrijke begrippen + ezelsbruggetjes en tips (ik ben geslaagd met een 7,0)€5,49
In winkelwagen
Samenvatting tijdlijn geschiedenis examenstof: belangrijke gebeurtenissen op volgorde + belangrijke begrippen + ezelsbruggetjes en tips (ik ben geslaagd met een 7,0)
46 keer bekeken 4 aankopen
Vak
Geschiedenis
Niveau
VWO / Gymnasium
Boek
Feniks / VWO overzicht van de geschiedenis
tijdlijn geschiedenis examenstof: belangrijke gebeurtenissen op volgorde + belangrijke begrippen + ezelsbruggetjes en tips. Deze tijdlijn heb ik vorig jaar gebruikt voor het leren voor mijn examen geschiedenis (zelfde leerstof als 2023). Ik ben geslaagd met een 7. Hopelijk heb je hier iets aan. Ik ...
Samenvatting Feniks / VWO overzicht van de geschiedenis - Geschiedenis
Leerdoelen tijdvak 3 - 10 feniks 4/5/6 vwo
Alles voor dit studieboek (270)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
6
Alle documenten voor dit vak (4788)
Verkoper
Volgen
lot73
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Let op!: dikgedrukt moet je kennen, de rest is meer voor het tijdsbeeld.
gemarkeerd = conferentie/ verdrag/plakkaat.
● Prehistorie:
Tijdvak 1 - tot 3000 v. Chr. tijd van jagers en boeren
- rond 10.000 v. Chr: landbouw ontstaat per toeval, maar de plek waar het ontstaat
(midden-oosten, daarna Egypte) is geen toeval, gegeven de aanwezigheid van water, zon en
vruchtbare grond bij de vruchtbare halve maan (mesopotamië).
- rond 6000 v. chr.: landbouw begint zich te verspreiden. Voor het eerst in Griekenland
- rond 3500 v. chr.: schrift ontstaat in Soemer, Mesopotamië
- rond 1500 v. chr.: Jodendom ontstaat in Mesopotamië als eerste monotheïstische godsdienst.
Koning en Joodse profeet David (c. 1000 v. chr.) benoemt Jeruzalem als hoofdstad van het Joodse rijk.
● Oudheid:
Tijdvak 2 - 3000 v. Chr. tot 500 n. Chr. tijd van Grieken en Romeinen
- 500 v. chr.: in de Athene, de grootste en machtigste polis/stadstaat ontstond er een
democratie. Burgers (niet vrouwen, slaven of immigranten) mochten ieder jaar leiders
wegstemmen.
- vanaf 380 v. chr.: Het romeinse imperium groeit en de hoogontwikkelde Griek-Romeinse
beschaving verspreidt zich over Europa
- 69-70 n. chr.: bataafse opstand.
Eeuwenlang leefden de Germaanse stammen en Romeinen als goede bondgenoten samen in het R.R.
maar de germanen zijn nooit onvoorwaardelijk trouw geweest aan het Romeinse bestuur. De bataven
voelden zich bedreigd in eigen gebied toen de Romeinen forten extra forten en wachtposten bouwden
langs de noordgrens van het rijk. Julius Civilus van de bataven begint daarom in het jaar 69 een
opstand. 2 jaar later wordt deze pas succesvol neergeslagen door het Romeinse leger.
- rond 100: Christendom ontstaat uit het Jodendom
- eind 4e eeuw: keizer Theodosius I maakt het Christelijk geloof staatsgodsdienst in het R.R.
- 476: val van het romeinse rijk
→onveilig in steden, mensen “schuilen” bij grootgrondbezitters →hofstelsel
→ vorsten en stamhoofden slagen erin grote gebieden te verbinden en als rijk te besturen
(bijv. Clovis) → ontstaan feodale verhoudingen
● Middeleeuwen
Tijdvak 3 - 500 tot 1000 tijd van monniken en ridders
- rond 700: Islam ontstaat
- 600~: Christelijke missionarissen uit met name Groot-Brittannië proberen het Germaanse volk
te bekeren tot het Christendom (bijv. Willibrord & Bonifatius←Dokkum vermoord)
- 711: islamitische ‘berbers’ of door christenen genoemde ‘moren’ trekken Europa binnen en
verslaan visigotische (Spaanse) koning Roderik, Christenen ontvluchtten het gebied
Tijdvak 4 - 1000 tot 1500 tijd van steden en staten
- ~11e en 12e eeuw: kruistochten, maken duidelijk dat de greep van de kerk op de
samenleving onverminderd groot bleef + zorgden voor uitbreiding van handelsnetwerken
tussen Europa en andere werelddelen en bestrijding van de verspreiding van de Islam in het
Midden-oosten en Azië.
+ een einde aan invasies van Vikings en andere agressieve stammen of volken
- rond 1100: investituurstrijd tussen paus in Rome en diverse vorsten in Europa
- 13e eeuw: Brugge als stoffen- en lakencentrum
- 1337-1453: Honderdjarige oorlog, tussen twee vorstenhuizen die beiden aanspraak maakten
op de franse troon (engelse huis plantagenets versus franse/bourgondische huis Valois→
laatste franse koning van koninklijk bloed overlijdt → vinden allebei dat ze recht hebben op de
troon).
- midden 14e eeuw (1300-1400): groeiend besef bij bestuurlijke en economische elite dat individu
een rol kan spelen in de samenleving, kerk blijft belangrijk, maar regels moeten bij klassieke
wetenschappelijke ontdekkingen aansluiten. → c. 1400: begin renaissance (Florence, Italië)
- 1415: begin Spaanse overzeese heroveringen (1492: Columbus ontdekt “indië”/Amerika)
, - c. 1455: uitvinding boekdrukkunst/drukpers
● Vroegmoderne tijd
Tijdvak 5 - 1500 tot 1600 tijd van ontdekkers en hervormers
- c. 1500: momento mori→ Carpe diem + steeds meer invloed van hervormers Luther en
Calvijn + steeds meer protest tegen centralisatiepolitiek van vorsten + in NL opstand tegen
Spaanse koning
- 1568-1588: Nederlandse opstand, ontstond vanwege onvrede over centralisatiepolitiek van
Karel V en zijn zoon/opvolger Filips II, die privileges van edelen en steden bedreigde, en
vanwege de gewelddadige kettervervolging. →1581: Plakkaat van verlatinghe.
→ 1588: Republiek der zeven verenigde Nederlanden.
- 1598: Edict van Nantes, maakte een einde aan een aantal bloederige burgeroorlogen in
Frankrijk tussen katholieke machthebbers en hugenoten (franse protestanten). Katholieke
geloof was nu niet meer de enige toegestane godsdienst in Frankrijk, hugenoten kregen
naast godsdienstvrijheid ook behoud van burgerrechten.
Tijdvak 6 - 1600 tot 1700 tijd van regenten en vorsten (meeste jaartallen al in de HC-tijdlijn)
- 17e eeuw (1600-1700): (soevereine) macht van vorsten bereikt hoogtepunt + In de Republiek
breekt de Gouden eeuw aan, denk VOC + wetenschappelijke belangstelling uit 16e eeuw
mondt uit in ontwikkelingen van een revolutionaire experimenterende/waarnemende,
moderne natuurwetenschap, “gezond verstand gebruiken”, denk ontdekking van Galileo Galilei.
⇒ nieuw (wetenschappelijk) wereldbeeld, oude kennis wordt in twijfel getrokken.
Tijdvak 7 - 1700 tot 1800 tijd van pruiken en revoluties (meeste jaartallen al in de HC-tijdlijn)
- 18e eeuw: verlicht absolutisme (alles voor het volk, maar niks door het volk) + ontstaan
plantagekoloniën, driehoekshandel/slavernij en abolitionisme
- 1776: VS onafhankelijk van het Britse Rijk
- 1789-1799: 1e franse revolutie (zie HC-tijdlijn)
- 1795-1806 Bataafse revolutie in de Nederlanden, verlichte patriotten versus prinsgezinden.
Maakte een einde aan de oligarchie van regenten en de geldverspillende stadhouder
Willem V → 1795: Bataafse republiek (1798: grondwet)
- 1806: Napoleon overheerst NL, einde Bataafse republiek
● Moderne tijd
Tijdvak 8 - 1800 tot 1900 tijd van burgers en stoommachines (meeste jaartallen al in de
HC-tijdlijn)
- 1815-1830: restauratie, herstel van traditionele standenmaatschappij
- 1848: revolutiejaar, in veel landen opstanden tegen regering (zie HC-tijdlijn), opkomst
emancipatiebewegingen + democratisering
- 1874: Eerste sociale wet in NL, Kinderwetje van Van Houten
- eind 19e eeuw + begin 20e eeuw: modern imperialisme als gevolg van industrialisatie
Zie tabel HC voor tijdlijnen Tijdvak 9 + Tijdvak 10
1480 Antwerpen neemt leidende economische rol
van Brugge in Europa over.
HC Steden en burgers
in de lage landen: 1566 Smeekschrift door lage edelen
+ beeldenstorm
1050-1700
Hierna: Filips II maakt Hertog van Alva
- tijd van steden landvoogd.
en staten
(1000-1500) 1568 onder leiding van gevluchte stadhouder
- tijd van Willem van Oranje breekt een gewapende
ontdekkers en opstand uit
hervormers
(1500-1600) 1581 Plakkaat van Verlatinghe: Filips II afgezet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lot73. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
