Inleiding
Waarom straft het recht?
- Een dader weghouden van de maatschappij.
Vb. Gevangenisstraf
- Maatschappij te ontraden om hetzelfde misdrijf te plegen.
Vb. Buurman steelt en straf die hij krijgt laat andere niet stelen.
- Strafbemiddeling
Vb. Schade proberen herstellen door een gesprek tussen dader en slachtoffer.
Functies van de straf
Preventieve functie:
Algemeen preventieve functie: De afschrikwekkende functie van de straf ter attentie van ons
allemaal, mogelijke overtreders van de wet.
De straf is hier het middel om de criminaliteit in de maatschappij te voorkomen.
Vb. Buurman heeft feiten gepleegd en heeft een straf gekregen, deze straf gaat andere mensen
afschrikken om hetzelfde te doen.
Bijzonder preventieve functie: Straf als afschrikking voor de dader zelf op wie de straf wordt
toegepast.
De straf dient hier als middel om te voorkomen dat de delinquent zelf opnieuw strafbaar gedrag
vertoont.
Vb. Snelheidsboete
Vergeldende functie:
Vergeldende functie: Het onrecht dat door het misdrijf veroorzaakt werd vergoeden. Dit door de
dader een sanctie op te leggen die ‘pijn’ doet.
Verzoenende functie: Door de straf wordt het leed dat door het misdrijf werd veroorzaakt hersteld.
De straf dient als middel om rechtvaardigheid te bewerkstelligen, dader en slachtoffer te verzoenen
en als symbool om de maatschappelijke orde te herstellen.
Vb. Strafbemiddeling
Beschermende functie:
Beschermende functie: De straf als middel om de maatschappij te beschermen tegen gevaarlijk
gedrag.
Vb. Gevangenisstraf
,Resocialiserende functie:
Resocialiserende functie: De straf als actief instrument om gedragsverandering bij de dader tot stand
te brengen.
De straf als middel voor de dader om te resocialiseren, dit is om op een aangepaste manier terug in
de maatschappij te kunnen worden opgenomen.
Vb. Werkstraf
Criminaliteit stijgen of dalen de cijfers?
Verkrachting en aanranding van der eerbaarheid
Belangrijke begrippen
Wat is strafrecht?
Strafrecht (in de brede zin) is de tak van het publiek recht met regels over:
- Misdrijven en straffen
- Bevoegde rechtbanken
- De opsporing van en het onderzoek naar misdrijven
- De uitvoering van straffen
Strafrecht (in de enge zin = materieel strafrecht) is de tak van het publiek recht met regels over:
- Gedragingen, die onder bepaalde voorwaarden en omstandigheden, tegenover bepaalde
personen, misdrijven uitmaken.
- Straffen die kunnen worden opgelegd.
- De strafrechtelijke logica die de rechtbanken moeten volgen om de straf te bepalen.
Strafprocesrecht (=formeel strafrecht) is de tak van het publiek recht met procedure regels over:
- Opsporing van misdrijven
- Onderzoek naar misdrijven
- Berechting van misdrijven
Strafuitvoeringsrecht is de tak van het publiek recht met rechtsregels over:
- De interne rechtspositie: rechten en plichten binnen de gevangenismuren
Vb. Het ontvangen van bezoek.
- De externe rechtspositie: modaliteiten tijdens de uitvoering van de straf waarbij de
gedetineerde onder bepaalde voorwaarden buiten de gevangenis kan functioneren.
Vb. Voorwaardelijke invrijheidsstelling
Publiek recht: Het gaat hier om een verticale verstandhouding tussen het Openbaar Ministerie en de
verdachte. Het OM gaat een verdachte dagvaarden. Er is GEEN horizontale verstandhouding tussen
het slachtoffer en een verdachte.
Een misdrijf is een gedraging die door de wet wordt omschreven en waarop een straf is gesteld.
, Het strafrecht:
- Beschrijft die gedragingen
- Bepaalt onder welke voorwaarden die gedragingen strafbaar zijn.
Straffen: een leed dat door de wet bepaald wordt en door de rechterlijke macht opgelegd wordt als
sanctie voor een gepleegd misdrijf.
Het strafrecht:
- Beschrijft de straffen
- Bepaalt minima en maxima per misdrijf
- Bepaalt omstandigheden die de bestraffing kunnen verzwaren of verzachten of wegnemen.
Verwar straffen niet met:
- Reacties voor jeugddelicten van minderjarigen: maatregelen en sancties (GEEN STRAF)
- De beveiligingsmaatregel voor de “geestesgestoorden”: de internering
Internering: is een veiligheidsmaatregel die er voor zorgt dat de maatschappij beschermt wordt maat
ook dat de geïnterneerde persoon de zorg krijgt die zijn toestand vereist met het oog op zijn re-
integratie in de maatschappij.
Strafrechtelijke logica: specifieke logica om te bepalen of er een misdrijf is en zo ja, welk de straf is.
Strafrechtelijke constructies:
- Rechtvaardigingsgronden
- Poging tot een misdrijf
- Mededaderschap en medeplichtigheid
- Verzwarende omstandigheden
- …
Materieel strafrecht wordt onderverdeeld in:
- Algemeen strafrecht (boek I Sw.)
- Bijzonder strafrecht (boek II Sw.)
Het legaliteitsbeginsel
Een gedraging is pas strafbaar als het in de wet staat. Geen misdrijf zonder wet en geen straf zonder
wet.
Art. 12 Gw. De vrijheid van de persoon in gewaarborgd. Niemand kan worden vervolgd dan in de
gevallen die de wet bepaalt en in de vorm die zij omschrijft.
Art. 14 Gw. Geen straf kan worden ingevoerd of toegepast dan krachtens de wet.
Art. 2 Sw. Een misdrijf kan wel worden gestraft en alleen maar worden gestraft als er straffen op
voorhand zijn vastgesteld.
Indien het misdrijf op het moment van het vonnis verschilt van de straf op het moment van het
misdrijf dan wordt de minst zware straf toegepast. (wanneer de straf verschilt wordt de minst zware
toegepast)
Art. 7.1 en 7.2 EVRM.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studenterechtspraktijk1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
