VERBINTENNIS
HOOFDSTUK 1: INLEIDING, BEGRIP EN INDELING VERBINTENISSEN
SITUERING EN VINDPLAATS VAN HET VERBINTENISSENRECHT
In ons recht maken we een onderscheid tussen het privaatrecht en het publiekrecht. Het
verbintenissenrecht zijn de basisregels waarop heel wat andere takken uit het privaatrecht op terugvallen
of op voortbouwen.
In onze Belgische wetgeving vinden we het terug in het Burgerlijk wetboek. Het algemeen verbintenissen
recht vindt men terug in titel III en titel IV van boek 3.
De andere regels zullen het bijzonder verbintenissenrecht zijn.
BEGRIPSOMSCHRIJVING EN KARAKTERISTIEKE EIGENSCHAPPEN VAN DE VERBINTENIS
We hebben geen wettelijke definitie van het begrip verbintenissenrecht. Maar er zijn wel een paar
eigenschappen die we kunnen terugvinden:
- Rechtsband tussen personen -> minimaal 2 betrokken personen. Dit kan zowel een natuurlijk
persoon zijn als een rechtspersoon. Het zal dus een vorderingsrecht inhouden tussen een
schuldeiser en een schuldenaar.
- Ontstaat krachtens de wet -> we maken hier onderscheid uit de verbintenissen uit
rechtshandelingen (eenzijdig en meerzijdig) en de verbintenissen uit rechtsfeiten (oneigenlijk en
onrechtmatige daad).
- In geld waardeerbare aanspraken tot het voorwerp -> er moet steeds een bepaald voorwerp zijn
- Is afdwingbaar: dit is een essentieel kenmerk
TERMINOLOGIE EN SCHEMATISCHE VOORSTELLING
De schuldeiser heeft een vorderingsrecht of schuldvordering op de schuldenaar. De schuldenaar heeft een
verbintenis, een schuld of een verplichting ten opzichte van de schuldeiser.
IINDELING VAN VERBINTENISSEN
1. Volgens de bron waaruit ze ontstaan
We hebben 4 soorten bronnen:
- Onrechtmatige daad
- Overeenkomsten
- Oneigenlijke overeenkomsten: zaakwaarneming en onverschuldigde betaling
- Eenzijdige wilsuiting
Hierbij maken we ook onderscheid tussen de contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid.
2. Verbintenissen uit hun aard
- Verbintenis met economisch karakter: wanneer een onderneming een verbintenis aangaat
- Verbintenis met burgerlijk karakter: wanneer een niet-onderneming een verbintenis aangaat
1
, - Verbintenis met persoonsgebonden karakter (intuiti personae) -> persoon belangrijk
3. Verbintenissen uit hun voorwerp
- Verbintenis om
o Om iets te geven
o Om iets te doen
o Om iets niet te doen
- Resultaatsverbintenis en inspanningsverbintenis
o Resultaat: er zal bepaald resultaat bereikt worden
o Inspanning: voldoende inspanningen zal leveren maar geen eindresultaat
- Deelbare en ondeelbare verbintenissen
o Deelbaar: het voorwerp kan in delen uitgevoerd worden -> meerdere schuldeisers en
schuldenaars
o Ondeelbaar: noodzakelijk uitvoeren in het geheel -> relatie schuldeiser en schuldenaar
Uit aard: indien het voorwerk onmogelijk gedeeld kan worden
Wettelijke: de wet voorziet het
Conventionele: partijen zijn het overeengekomen
- Meerder voorwerpen
- Hoofdverbintenis en secundaire verbintenis
4. Verbintenissen met meerdere schuldeisers of schuldenaars
We zullen steeds moeten kijken hoe de verbintenissen over de verschillende betrokkenen verdeeld kunnen
worden. We kunnen dan 4 gevallen onderscheiden (maken steeds nog onderscheid tussen de
gehoudensverhouding en de bijdrageverhouding):
- Deelbare
- Ondeelbare
- Hoofdelijke: meerdere personen die tot het geheel behouden of gerechtigd zijn (passief en actief)
- In solidum: meerdere personen afzonderlijke fouten die leiden tot eenzelfde schade in het geheel
5. Verbintenissen met bijzondere modaliteiten
- Onder voorwaarde: toekomstige onzekere gebeurtenis
o Opschortend: de voorwaarde moet in vervulling gaan
o Ontbindend: de voorwaarde moet niet in vervulling gaan
- Tijdbepaling: toekomstige zekere gebeurtenis
o Opschortend: iets doen na bepaald tijdstip
o Ontbindend: iets doen op bepaald tijdstip
HOOFDSTUK 2: VERBINTENISSEN UIT RECHTSHANDELINGEN
VERBINTENISSEN UIT MEERZIJDIGE RECHTSHANDELING: DE OVEREENKOMST
Een verbintenis is een meerzijdige rechtshandeling die bindend is voor de partijen. Het kan eenzijdig of
wederkerig zijn.
We hebben verschillende indelingen van overeenkomsten:
- Consensueel, zakelijk en plechtig
o Consensueel: loutere wilsovereenstemming
o Zakelijk: wanneer voorwerp is overgedragen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtspraktijkstudent2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.