Gesproken taal
Woordenschat:
o Actieve woordenschat: woorden die je zelf gebruikt
o Passieve woordenschat: woorden die je begrijpt
Opgebouwd uit klankeenheden (fonemen)
o ba, oe, nu,…
Segmentatie:
o afzonderlijke woorden herkennen in gesproken zin
o doet beroep op analytisch vermogen
Spreken vergt veel van persoon na CVA
Sommige personen mijden gesprek
Geschreven taal
Opgebouwd uit grafemen: visuele tekens
o Grote diversiteit: handschrift, gedrukte letters, steno, tekens,…
Letters schrijven: hersenen moeten over geheugensporen van verschillende
lettervormen beschikken en die omzetten in motorische patronen
Letters typen: hersenen moeten letters kennen en hun positie op het toetsenbord
iemand na een CVA kan bv wel typen maar niet schrijven omdat dit op andere processen
is gebaseerd
,stoornissen
Afasie:
o verworven taalstoornis veroorzaakt door een hersenletsel
o Begrijpen en/of gebruiken van gesproken en/of geschreven taal is verstoord:
spreken, schrijven, lezen en begrijpen
o Denken verloopt in principe normaal maar kan gedachten niet in woorden
omzetten
o Verbale communicatie verloopt ernstig gestoord
o Non-verbale communicatie is meestal goed (expressie, gebaren, intonatie, …)
o Leidt vaak tot sociaal isolement
o ondanks revalidatie wordt zelden het taalniveau van voor ziekte bereikt
bij 2/3 bij laesies van de taal dominante linker hemisfeer
Dysartrie
o Motorische spraakstoornis: articulatie, uitspraak
o Verminderde spraakverstaanbaarheid, vnl door articulatie
Vb bij verlamming tong, ataxie (coördinatie van bewegingen)
o Spreekt grammaticaal correct
vb bij ZvP: zachte en monotone spraak
o Lezen, schrijven en begrijpen zijn niet gestoord
o Komt frequent voor
o Localisatie: ergens in motorisch systeem
Agrafie/dysgrafie
o Stoornis in het schrijven
Alexie/dyslexie
o Stoornissen in de geschreven taal: letter- en woordherkenning verloopt
moeizaam
, belangrijke klinische kenmerken van de vier meest voorkomende
afasiesyndromen
Geen twee personen met afasie vertonen dezelfde problemen
Wel relatie tussen localisatie van de hersenschade en de taalstoornissen
Traditioneel worden vier afasietypes onderscheiden
Elk afasietype houdt een andere manier van benaderen in
Binnen elk afasietype zijn verschillende ernstgraden mogelijk
Afasie van Broca
Hersenschade in achterste deel van linkerfrontaalkwab = motorisch spraakcentrum
80% van personen met Broca-afasie hebben hemiplegie en kenmerken van apraxie
Hoofdkenmerken:
o Niet vloeiend spreken
o Vrij goed taalbegrip
Vb: fiets…gevallen…ziekenwagen geboekt…reis…euh…Spanje.
Spreekt weinig
Spreekt niet vloeiend, veel pauzes
Heeft kleinde woordenschat, ernstige woordvindingsproblemen
Gebruikt weinig of foutieve grammatica, sommigen spreken in telegramstijl
Persoon is zich goed bewust van probleem, vertoont veel frustratiegedrag en grotere
kans depressie
Persoon aanmoedigen om zich te uiten
Zelfde problemen bij het schrijven
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jyttevanwemmel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
