Samenvatting
Eindexamen geschiedenis samenvatting (juni 2021)
- Vak
- Niveau
Deze beknopte samenvatting heb ik volledig gebruikt voor mijn eindexamen. Incl samenvattingen van video's Jort geschiedenis en kenmerkende aspecten.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
Femkevdn
Voorbeeld van de inhoud
CE samenvatting geschiedenis - Video’sJortgeschiedenis (Historische contexten)
Britse rijk
1 - Engeland tegen Spanje
Europese expansie:
- Economisch: grondstoffen, goud
- Politiek: groter rijk
- Cultuur: nieuwsgierigheid & verspreiding Christendom
Eind 16e eeuw: Engelse verkennen Noord-Amerika → op zoek naar mogelijke uitvalsbasis
in strijd met Spanje en eventuele kolonie.
1585: Roanoke → eerste Engelse kolonie
Reformatie leidt tot splitsing Christendom in Europa. De anglicaanse kerk ontstaat in
Engeland: de koning had zich losgemaakt van het gezag van de paus. De koning stuurt dus
of het meer katholiek of meer protestant is. Spanje was erg katholiek waardoor er een strijd
kwam.
Katholieke konings Filips II van Spanje sturut de ‘onoverwinnelijke Armada (oorlogsvloot) om
Engeland aan te vallen. Aanval mislukt. Engeland verslaat Spanje, maar Engeland kan
eerste kolonie in Noord-Amerika niet behouden.
2 - De eerste Engelse kolonisten
In 17e eeuw stichtten Engelsen nieuwe kolonies in Noord-Amerika. Verschillende redenen
voor vertrek naar koloniën:
- Landbouwgrond
- Handel (met inheemse bevolking)
- Werkgelegenheid en nijverheid
- Goud en zilver
- Geloofsvervolging in Europa
Streng calvinistische puriteinen vinden Anglicaanse kerk te katholiek, ze waren bang voor
vervolging in Engeland en ze vluchtte naar Nederland. Hier waren ze bang om hun cultuur te
verliezen in de republiek dus vertrekken ze naar Noord-Amerika.
1620: Stichting van puriteinse nederzetting in New England (VS). Doel was om een geheel
nieuwe puriteinse calvinistische samenleving te starten. Zij worden gezien als de Pilgrim
Fathers: voor vaders van de Verenigde staten.
Veel indianen werden tot slaaf gemaakt of hun gebied werd ingenomen door de kolonisten.
De kolonisten waren afhankelijk van de inheemse bevolking maar keken op hun neer als
‘barbaarse Indianen’. Inheemse bevolking stierf enorm snel → veel oorlogen en Europese
ziektes.
,3 - Verschillende soorten koloniën
13 Britse koloniën in Noord- Amerika:
- Noorden: vestigingskolonien
- Bevolking: vooral Europeanen en hun afstammelingen
- Leven van:
- Landbouw
- Handel
- Nijverheid
- Zuiden: plantagekolonien
- Bevolking: groter deel uit slaven
- Moesten op de plantages werken voor bijv katoen en tabak.
In alle Engelse koloniën werd gebruik gemaakt van slavenarbeid. De slavenhandel groeit
enorm door de driehoekshandel → RAC (Royal African Company) monopolie in West-Afrika.
4 - De Amerikaanse revolutie
18e eeuw: verlichting
- ‘Alles met behulp van verstand kon worden verklaard. Dat zou bijdragen aan de
vooruitgang van de samenleving.’
- Verlichting zorgt voor grote veranderingen in het denken over de
samenleving. Ze waren tegen een samenleving gebaseerd op traditie en
bijgeloof maar wilde juist een samenleving gebaseerd op de rede.
- Europese kolonies komen in aanraking met verlichte ideeën
- Rousseau: volkssoevereiniteit
- Bevolking heeft het hoogste gezag.
- Overheid gebonden aan een grondwet.
- Locke: volkssoevereiniteit & natuurlijke rechten
- Ieder mens heeft van nature recht op leven, vrijheid en bezit.
- Montesquieu: trias politica
- Scheiding van de machten: scheiding wetgevende, uitvoerende en
rechterlijke macht.
Amerikaanse kolonisten krijgen steeds meer kritiek op Engeland: uiteindelijk wilde ze geen
belasting meer betalen als ze geen politieke vertegenwoordiging hadden in het Engelse
parlement → begin amerikaanse onafhankelijkheid.
1776: Amerikanen roepen onafhankelijkheid uit. Aantal jaar oorlog maar het lukt. Vs wordt
een onafhankelijke federale staat. De VS krijgen een grondwet gebaseerd op ideeën van de
verlichting.
5 - Slavernij en abolitionisme
Royal African Company kreeg monopolie in West-Afrika.
Eind 18e eeuw: abolitionisme komt op→ streven naar afschaffing van de slavenhandel en
de slavernij.
1807: verbod op slavenhandel in het Britse Rijk (niet meer handelen in slaven).
Economische neergang en het belang van het Caribische gebied (ook veel slavenhandel)
voor het Britse rijk nam sterk af.
1833: verbod op slavernij in het Britse Rijk.
6 - India en de EIC
, Eind 18e eeuw: zwaartepunt binnen het Britse rijk verschuift van Amerika naar India.
Redenen voor verminderd belang van Amerika:
- 1776: Amerikaanse onafhankelijkheid
- 1807: verbod slavenhandel
East India Company (EIC) krijgt de macht in India, monopolie in handel Azië. Vanaf begin
17e eeuw al factorijen in India, zij drijft handel met de vorsten van het Mogolrijk. 18e eeuw:
onderkoningen worden steeds machtiger in het Mogolrijk → rijk valt uit elkaar → EIC
profiteert hiervan en breidt macht over India uit, mede dankzij militaire macht.
1765: verdrag van Allahabad → afspraken tussen Mogolkeizer en EIC na een door de EIC
gewonnen veldslag. Afspraken:
- Diwani: EIC had recht om belasting te innen (in Bengalen)
- Toelage voor onderhoud paleis.
- Militaire steun (tegen betaling)
7 - Brits bestuur in India
India levert veel geld op voor EIC:
- Handel van Indiase producten
- Innen van belasting → Verdrag van Allahabad.
Royal Navy en het Brits-Indische leger zijn belangrijk voor het Britse rijk.
Brits-Indische leger bestaat uit Indiase soldaten onder leiding van Britse officieren. Officieren
van EIC sturen Indiase vorsten aan en die sturen de bevolking aan.
1857: opstand van soldaten in het Brits-Indisch leger groeit uit tot algehele opstand (door
kogels met dierlijk vet ivm moslims en hindoes).
8 - Modern imperialisme in India
19e eeuw:
- Industrialisatie: machinale productie in fabrieken wordt het belangrijkste middel van
bestaan (fabrieksproducten).
- Modern imperialisme: verovering en exploitatie van koloniale gebieden
(grondstoffen).
Heerschappij over India gaf politiek en militair aanzien, maar was voor Groot-Brittannië
vooral economisch belangrijk. Britten zetten plantages op voor de verbouw van
handelsgewassen (dit keer zonder slaven). India wordt een belangrijk afzetgebied voor de
Britse industrieproducten. Import van goedkopere Britse producten zorgt voor achteruitgang
van Indiase huisnijverheid → failissementen en hongersnood.
Verder breiden de britten hun macht steeds verder uit via spoorwegen. Ook het Suezkanaal
was erg belangrijk.
9 - Indian National Congress (1885)
Britten verstevigen ook hun culturele greep op de kolonie:
- Meer emigratie van Britten naar India door snellere verbinding.
- Engels wordt de voertaal in de rechtspraak en het onderwijs.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Femkevdn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73243 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen