Samenvatting van het onderdeel ethiek gegeven door Mvr Lasters. Bevat 5 uitgewerkte casussen, en enkele tips gegeven door Mvr Lasters tijdens de lessen
INZO-Ethiek
Les 1: Wat is bio-ethiek?
- Toegepaste ethiek met betrekking tot biomedische wetenschappen en gezondheidszorg
à Bv: grote thema’s = euthanasie, abortus, kloneren, genetische testing, prenatale diagnostiek, regeneratieve
geneeskundige toepassingen,…
- Interdisciplinair (geneeskunde, filosofie, recht, sociale wetenschappen, antropologie, biologie, theologie …)
Reden voor ontstaan bio-ethiek?
1. Emancipatie patiënt
• Aristoteles = pijn maakt de patiënt incompetent om verstandige beslissingen te nemen daarom moet
de patiënt zich overleveren aan de arts
• Gehoorzaamheid t.o.v. de arts is de voornaamste deugd van de patiënt
• Art-patiënt relatie = arts zorgt als een vader, patiënt volgt = PATERNALISME
• Eed Hippocrates = ik zal naar mijn beste oordeel en vermogen en om bestwil mijner zieken hun een
leefregel voorschrijven en nooit iemand kwaad doen
• Josef Mengele = Arts die wrede experimenten uitvoerden à vertrouwen in artsen diep geschaad
• Nuremberg trials
§ Ethisch onderzoek principe met betrekking tot onderzoek en experimenten op of met mensen
§ Reactie op de nazi experimenten tijdens de oorlog à euthanasie programma van volwassenen
en kinderen door vergassing
§ Verdediging aangevoerd door bepaalde artsen
§ Het gebrek aan richtlijnen -> gebrek IC
§ Weldoen = euthanasie is geen massamoord, maar genadedood, niet anders dan consequent
doorgevoerde humaniteit
§ Hun praktijken verschilden tijdens de oorlog weinig van die van voor de oorlog
§ Nurembergcode (1947) de vrijwillige toestemming van de proefpersoon is absoluut
noodzakelijk
• Vanaf de jaren 70 klassieke arts-patiënt model begint te veranderen
§ Patiënt is volwassenen en autonoom individu
§ Asymmetrie wordt vervangen door symmetrie
• AHA patient’s Bill of rights 1973.
2. Opkomst van nieuwe medische technologie
• Enorme toename medische technologie 20e eeuw = nierdialyse, defibrillatie, kunstmatige
aortakleppen, pacemaker, MRI etc…
• Zeer snelle ontwikkeling laatste deel 20e eeuw tot nu = 1980-2005
• Belangrijke gevolgen
§ Medicalisering van het begin van het leven
¨ Kunstmatige inseminatie
¨ IVF
¨ Prenatale diagnostiek
¨ Abortus
§ Medicalisering van het einde van het leven
¨ INZO
¨ Beademing stopzetten
¨ Reanimatie
¨ Euthanasie
§ Herziening definitie ‘dood’
¨ Oude definitie à dood = hartdood
¨ Aanvullende definitie sinds eind jaren 60 = hersendood
pag. 1
, Florence Lamberts 4Vd 4/04/2023
3. Gezondheidszorg: toegankelijkheid en economische kost
• Toegankelijkheid gezondheidszorg
• De economische middelen zijn beperkt
Uitdaging ethiek
- De relatie arts-patiënt is in de laatste veertig jaar meer veranderd dan in de voorbije dertig eeuwen ànadruk
autonomie, zonder door te slaan
- Start technologisering 20e eeuw, snelle evolutie à Veel nieuwe ethische vragen
- Maatschappij: toegankelijkheid en economische overwegingen àhoe verdelen?
Weldoen Niet schaden Autonomie Rechtvaardigheid
- Zie je ook in - Zie je ook in - Respect voor - Wanneer iemand
medische traditie medische traditie autonomie van de een rechtmatige
- Handelingen moeten - Geen schade patiënt: patiënt claim kan maken op
aan de gezondheid aanrichten aan de moet kunnen kiezen iets, en dus een
van de patient patiënt wat er met hem gaat recht heeft hierop,
bijdragen. gebeuren dan moet de
- (Kan conflict geven - Rol zorgverlener: samenleving dit
met vb kwaliteit van informeren van de recht laten
leven) patiënt zodat deze wedervaren en hem
een weloverwogen geven wat hem
keuze kan maken in toekomt; een
vrijheid situatie is
onrechtvaardig
wanneer aan
mensen iets ontzegd
wordt waar ze recht
op hebben.
- Ook is een situatie
onrechtvaardig
wanneer de
voordelen en de
lasten
onrechtvaardig
verdeeld zijn.
Rechtvaardigheid = 5 verschillende interpretaties
- Natuurlijke proportionaliteit = recht op gezondheidszorg hangt af van iemands positie in de maatschappij
- Contractuele vrijheid = Gezondheidszorg is een product zoals elk ander; wetten van de vrije markt gelden; zo
weinig mogelijk staatsinterventie; iedereen is vrij een verzekering voor zichzelf af te sluiten
- Sociale gelijkheid = Bepaalde primaire goederen zoals werk, onderwijs en gezondheidszorg moeten
toegankelijk zijn voor iedereen. Toegankelijkheid moet gewaarborgd worden door de staat
- Grootste nut = “the greatest happiness of the greatest number is the measurement of what is just and what is
unjust”
- Equitable efficiency = Economie (teleologisch) en ethiek (deontologisch) pogen te verzoenen: efficiëntie en
gelijkheid
pag. 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper florencelamberts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
