- Centrale zenuwstelsel = hersenen + ruggenmerg
- Perifere zenuwstelsel = alles erbuiten
- Efferente neuronen/ motorneuronen = CZS à perifere ZS
- Afferente neuronen/sensorische neuronen = perifere ZS à CZS
• Effectors (doelwitweefsel):
o Somatisch: skeletspier à NMJ
o Autonoom: gladde spier, hartspier, lever…
• Efferent pad:
o Somatisch: gemyeliniseerd axon van ventrale hoorn van ruggenmerg tot effector (geen
ganglia)
à zeer lange neuronen (1 stap)
o Autonoom: 2-neuronpad: 1e neuron is preganglionair (cellichaam in CZS) + 2e neuron is
postganglionair (cellichaam in autonoom ganglion)
à Pre-ganglionaire neuronen (B-fibers) => gemyeliniseerd, grote diameter
à Post-ganglionaire neuronen (C-fibers) => niet-gemyeliniseerd, kleine diameter
à info stopt als myeline aangetast is, dus postganglionaire neuronen zijn niet
gemyeliniseerd zodat info zeker bij effector aankomt (= voorzorgsmaatregel)
62
, 3.1 Het autonoom zenuwstelsel
3.1.1 Principes van organisatie in het zenuwstelsel
Orthosympathicus (= sympathisch ZS)
à thoracolumbale outflow (T1-L3)
Paravertebrale synaps = parallel met wervelkolom
Prevertebrale synaps = dichtbij het orgaan
Preganglionair neuron = kort
Postganglionair neuron = lang
à UITZONDERING: chromaffine cellen i/d bijnier
= post-ganglionaire neuronen zonder axonen à adrenaline secretie in bloed
Parasympathicus
à craniosacrale outflow (C3-S4)
à ganglia liggen in orgaanweefsel
Preganglionair neuron = lang
Postganglionair neuron = kort
3.1.2 De autonome synaps
Adrenerge receptor
à (nor)adrenaline
Cholinerge receptor/
muscarine-Ach-R
à Ach, muscarine
à nicotinische Ach-receptor
à preganglionaire neuronen kunnen ook neuropeptiden vrijzetten
à M-stroom bepaalt exciteerbaarheid van post-ganglion
63
, Somatisch ZS
Nicotinische Ach-receptor (N1)
à Ach
à skeletspier
Autonoom ZS
Muscarine Ach-receptor (M)
à Ach
à parasympathisch
𝛼- en 𝛽-adrenerge receptoren
à(nor)adrenaline
à orthosympathisch
• Adrenerge receptoren
= G-proteine gekoppelde receptoren (GPCR)
o Adrenaline (hormoon)
-> vrijzetting door chromaffine-cellen in bijnier
-> circuleert in bloed
o Noradrenaline (NT)
-> vrijzetting door zenuwuiteinden
-> autonoom postganglion
à beta-receptoren zijn heel belangrijk in het hartspierweefsel!!
64
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KN27. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.